Saber Strike 2018 (SbS18) to międzynarodowe ćwiczenie organizowane przez Dowództwo Wojsk Lądowych Stanów Zjednoczonych w Europie , które odbyło się w dniach 3-15 czerwca, na terenie Polski, Litwy, Łotwy i Estonii. W ćwiczeniu brało udział około 18 000 żołnierzy z 19 państw, uwzględniając elementy wsparcia sojuszniczego, min. siły Wielonarodowych Batalionowych Grup Bojowych NATO rozmieszczonych w wyżej wymienionych krajach.

Doświadczenia z prowadzonych ćwiczeń z lat poprzednich pokazały, że szybkie i skoordynowane przemieszczenie kolumn wojskowych ma kluczowe znaczenie dla realizacji operacji. Podczas konferencji planistycznych do Saber Strike 2018 Amerykanie wystąpili z prośbą do Dowódcy Wielonarodowego Korpusu Północny – Wschód w Szczecinie o zwiększenie możliwości koordynacji ruchów wojsk, znajdujących się w Polsce, Estonii, na Litwie i Łotwie. W wyniku przeprowadzonej analizy, Dowódca Korpusu, generał Manfred HOFMANN, podjął decyzję o stworzeniu Centrum Koordynacyjnego, zajmującego sie synchronizacją przedsięwzięć związanych z przemieszczeniem wojsk na terenach państw objętych ćwiczeniem Saber Strike 2018. Do powołania i realizacji zadań podczas ruchów wojsk został wyznaczony Zarząd Logistyki J4 Korpusu.

W fazie planistyczno-przygotowawczej niezwykle ważnymi elementami było zorganizowanie treningów, zgrywanie umiejętności żołnierzy uczestniczących w ćwiczeniu i odpowiedzialnych za przygotowanie dokumentacji min. pozwoleń dyplomatycznych i zapotrzebowań na przemieszczenie wojsk oraz dekonfliktacja ruchów wojsk w obszarze odpowiedzialności poprzez stworzenie Międzynarodowego Szczegółowego Planu Przemieszczenia . Jednocześnie prowadzone były spotkania, mające na celu poszerzenie wiedzy o wymagania i regulacje prawne dotyczące przemieszczania wojsk, narodowych przepisów w Polsce, Estonii, na Litwie i Łotwie, procedur przekraczania granic oraz użycia LOGFAS-a do planowania i wykonania przemieszczenia.

Kolejnym etapem było utworzenie bazy danych w LOGFAS – to oprogramowanie, używane przez kraje NATO, przeznaczone do planowania i realizacji zabezpieczenia logistycznego jednostek biorących udział w narodowych oraz sojuszniczych ćwiczeniach i operacjach, ale przede wszystkim dzięki takim modułom jak ADAMS, EVE i CORSOM, ułatwiające przemieszczenie wojsk, poprzez szczegółową wizualizację procesu zmiany od miejsca wysłania do miejsca docelowego. Oprogramowanie w znaczącym stopniu wspiera zapewnienie świadomości sytuacyjnej w zakresie przemieszczania wojsk w Obszarze Odpowiedzialności.

Rezultatem fazy przygotowawczej było porozumienie między Dowódcą US Army Europe i Dowódcą Wielonarodowego Korpusu Północny-Wschód o stworzeniu Regionalnego Centrum Koordynacyjnego Ruchu Wojsk w Szczecinie . Trzon Centrum stanowi Odział Transportu i Ruchu Wojsk J4 Korpusu wraz z współdziałającymi z Polski, Litwy, Łotwy i Estonii Grupami Integracyjnymi Sił NATO i Szefostwami Transportu i Ruchu Wojsk oraz współpracującymi dowództwami i instytucjami z Węgier, Czech, Niemiec, Polski, Litwy, Łotwy, Estonii a przede wszystkim Zespołem Łącznikowym 21 Dowództwa Wsparcia US Army Europe stworzonym na potrzeby ćwiczenia i zlokalizowanym w Korpusie.

„21st TSC skierował Zespół Łącznikowy do Szczecina, aby wspólnie z RMCC z Korpusu koordynować przemieszczenie amerykańskich jednostek wojskowych (...). Jestem wdzięczny moim sojusznikom z NATO za ich profesjonalizm i jestem dumny, że służyłem razem z nimi w czasie tego ćwiczenia”, podkreśla podpułkownik Blaine HUDNALL, dowódca Zespołu Łącznikowego Sekcji Koordynacji Transportu 21 Dowództwa Wsparcia US Army Europe.

Głównym zadaniem RMCC podczas realizacji przemieszczenia jest monitorowanie ruchów wojsk w obszarze działalności Dowództwa Wielonarodowego Korpusu Północny-Wschód przy użyciu LOGFAS-a z dostępem do informacji o zdarzeniach, które nie są zgodne z planem przemieszczania lub wypadkami i opóźnieniami, które mają istotny wpływ na harmonogram prowadzonych manewrów, przygotowanie sytuacji operacyjnej w zakresie ruchu wojsk w Obszarze Odpowiedzialności Korpusu bazującego na ruchach kolumn, meldunkach oraz danych pozyskiwanych z Szefostw Transportu i Ruchu Wojsk, Grup Integracyjnych Sił NATO oraz oficerów łącznikowych z jednostek zanagażowanych w ćwiczenie. Kluczową rolę w planowaniu i monitorowaniu przemieszczających się kolumn odgrywa wykorzystanie logistycznych systemów informatycznych wykorzystywanych w NATO, jak również współdziałających równolegle narodowych systemów łączności.

“Należy podkreślić, że RMCC nie zastępuje funkcjonowania Szefostw Transportu i Ruchu Wojsk. Obowiązujace ramy prawne nie dają RMCC podstaw do kierowania ruchem wojsk na terytorium poszczególnych krajów, takie prawo posiadają wspomniane Szefostwa”, akcentuje podpułkownik Mariusz REICHEL, Szef Odziału Transportu i Ruchu Wojsk J4 Korpusu, odpowiedzialny za przygotowanie koncepcji Regionalnego Centrum Koordynacyjnego Ruchu Wojsk i wdrożenie funkcjonowania RMCC podczas przemieszczania wojsk w Obszarze Odpowiedzialności Korpusu.

Działalność RMCC potrwa do momentu, kiedy ostatnia kolumna wojskowa powróci do miejsca stałej dyslokacji, ze szczególnym uwzględnieniem wzmożonych ruchów wojsk na przejściach granicznych. Dzięki obecności w Korpusie oficerów łącznikowych z US Army Europe, możliwość pozyskiwania i wymiany danych dotyczących aktualnego położenia wojsk oraz szybkiej reakcji na zaistniałe zdarzenia, jest zdecydowanie sprawniejsza.

Ćwiczenie pod kryptonimem Saber Strike 18 trwało dwa tygodnie, jednak żartobliwie nazywany wśród żołnierzy „magic move”, stosowany czasami w ćwiczeniach dowódczo-sztabowych wspomaganych komputerowo, nie da się porównać z rzeczywistym, zajmującym tygodnie przygotowań, dziesiątki zaanagażowanych żołnierzy ze struktur narodowych i NATO oraz pracowników cywilnych zatrudnionych w jednostkach wojskowych i administracji publicznej, setki wysłanych maili, tysiące wykonanych telefonów po to, aby przemieścić żołnierzy i sprzęt w odpowiednim czasie, w odpowiednie miejsce i w jak najlepszej kondycji, w gotowości do realizacji zadań.

Źródło: kmdr ppor. Katarzyna Reichel