Chciałbym podziękować wszystkim żołnierzom Wojska Polskiego. Za służbę, szczególnie tę na granicy polsko-białoruskiej. Dla wszystkich Polaków ma to ogromne znaczenie. Życzę wam wytrwałości i satysfakcji z tego, co robicie. Polska jest z was dumna – mówi wicepremier Władysław Kosiniak-Kamysz.

Wojsko jest dziś tematem numer jeden w Polsce. Kupujemy nowy sprzęt, zwiększamy wydatki, pielęgnujemy sojusze… Co dla Pana jest priorytetem w Wojsku Polskim?

Bez wątpienia żołnierz. W centrum każdej organizacji jest człowiek. W armii to żołnierz, który musi mieć godne warunki służby, tak żeby na co dzień czuł, że jest ważny, że ma wsparcie instytucji wojskowych.

To zacznijmy od tego centrum. „W Polsce nie brakuje chętnych, którzy chcą wstąpić do wojska”, przekonywał Pan podczas niedawnej konferencji „Impact ’25” w Poznaniu. Pytanie – co oferuje im armia? Na co mogą liczyć młodzi ludzie, kiedy zdecydują się na włożenie munduru?

Zacznijmy od rzeczy mniej oczywistych niż nowoczesny sprzęt, szkolenia czy rozwój. Rozpoczęliśmy operację „Szpej”…

Nowe mundury...

Nie tylko. Chodzi o całościowe wyposażenie każdego żołnierza, takie jak hełmy, kamizelki, oporządzenie. Każda osoba, która zwiąże swoje życie z armią, musi wiedzieć, że wojsko o nią zadba. Ważne jest, by ktoś przypadkowy nie decydował o tym, jakie wyposażenie powinni mieć żołnierze. Żeby zmiany szły w jak najlepszym kierunku, powołałem niezwykle ważny, dynamicznie działający Zespół Ochrony Praw Żołnierzy i pełnomocnika do spraw warunków służby, którym został Paweł Mateńczuk, były żołnierz GROM-u. Spędza on wiele godzin na rozmowach z żołnierzami, pyta o ich doświadczenia i konsultuje swoje pomysły. Dzięki temu podejmowane decyzje są odpowiedzią na realne potrzeby żołnierzy. Dbamy też o ich zarobki, dlatego w 2024 roku miały miejsce rekordowe podwyżki, średnio o 20%.

Podkreśla Pan, że w wojsku najważniejszy jest człowiek, ale w walce, bez nowoczesnego sprzętu jest niemal bezbronny, a szkolenie na starym PT-91 to nie to samo co na Abramsie.

Oczywiście. Modernizacja trwa i dotyczy każdego rodzaju sił zbrojnych. Ale skoro wspomniał pan o czołgach, to zacznijmy od wojsk pancernych i zmechanizowanych. Tam zmiany są ogromne. Najważniejszy obecnie program z tym związany dotyczy bojowych wozów piechoty Borsuk. W marcu 2025 roku podpisaliśmy pierwszą umowę wykonawczą na zakup 111 pojazdów, które zostaną dostarczone wojsku w następnych czterech latach. Chcemy zawierać kolejne umowy, by jak najszybciej zastąpić wszystkie wysłużone BWP-1. Harmonogram dostaw będzie uzależniony od zwiększania mocy produkcyjnych Huty Stalowa Wola, producenta Borsuków.

Pancerniacy dostają też nowe czołgi.

Zgadza się. W jednostkach jest już ponad 130 koreańskich K2. Mamy kolejną umowę wykonawczą na 180 wozów. Część z nich zostanie wyprodukowana w Polsce, z udziałem naszego przemysłu obronnego. Wciąż dostarczane są kolejne kupione w USA Abramsy. Do tej chwili mamy ich w polskiej armii 116. Oprócz tego podpisaliśmy umowę na dostawę 138 kołowych transporterów opancerzonych Rosomak. Co ciekawe, zostaną one zintegrowane ze zdalnie sterowanymi systemami wieżowymi ZSSW-30, naszym rodzimym produktem, uznawanym za jeden z najnowocześniejszych na świecie. W 2026 roku żołnierze dostaną również pierwsze lekkie opancerzone transportery rozpoznawcze Kleszcz.

Czy planujemy podpisać kolejną umowę dotyczącą HIMARS-ów?

Prowadzone są negocjacje w tej sprawie. Oczekujemy, że przy okazji uda się uruchomić w Polsce produkcję pocisków GMLRS. Jeśli chodzi o artylerię, naprawdę wiele się dzieje. Mamy już niemal 130 wyrzutni Homar-K, 170 armatohaubic K9 i 20 wspomnianych już wyrzutni Homar-A, czyli amerykańskich HIMARS-ów. Żeby mogły one działać jako całość, podpisaliśmy kontrakt na dostawę systemu dowodzenia obroną powietrzną IBCS. To ogromny sukces Polski, bo nie ma go żaden kraj oprócz USA. Ale zauważamy też inne rodzaje sił zbrojnych. Duże wzmocnienie obserwujemy w lotnictwie. Pierwszy F-35 z biało-czerwoną szachownicą został niedawno oblatany przez polskiego pilota!

Szkolenie rozpoczęli również piloci Apache’ów...

Lotnictwo wojsk lądowych ma kilka wyleasingowanych AH-64E. Szkolą się na nich nasi piloci, fantastyczni lotnicy, którzy zasiądą za sterami naszych 96 maszyn. To będą śmigłowce, które staną się prawdziwym „game changerem” dla całej polskiej armii.

Eksperci powtarzają, że jeśli w naszej części Europy wybuchnie wojna, rozegra się ona przede wszystkim na lądzie i w powietrzu. Tymczasem w ostatnich latach bezprecedensowo wzrosła rola Bałtyku. Morze stało się dla nas głównym szlakiem dostaw surowców. A jednocześnie przestrzenią, w której przeciwnik prowadzi intensywne działania hybrydowe. Aby mieć nad tym wszystkim kontrolę, potrzeba silnej marynarki. Tymczasem przez dekady była ona najbardziej zaniedbanym rodzajem sił zbrojnych...

I to się właśnie zmienia. Bardzo nam zależy na tym, by marynarka wojenna odtworzyła zdolności operacyjne. Budujemy wielozadaniowe fregaty, niszczyciele min, okręty rozpoznania elektronicznego…

Tyle że to ciągle początek drogi. Czy jest szansa na rychłą realizację programu „Orka”? Pozyskanie śmigłowców pokładowych czy korwet? Co z modernizacją korwety patrolowej ORP „Ślązak”?

Jeśli chodzi o „Orkę”, to finalizujemy rozmowy międzyrządowe z potencjalnymi kontrahentami. Po ich zakończeniu przejdziemy do kolejnych etapów procedury, co otworzy nam drogę do zakupu okrętów. Co do „Ślązaka”, trwają analizy i konsultacje dotyczące modernizacji okrętu. Śmigłowce pokładowe są według mnie naturalnym kierunkiem rozwoju naszej floty, bo zależy nam na synergii działań na morzu i w powietrzu.

Cały czas mówimy o tradycyjnych rodzajach sił zbrojnych. Tymczasem wojna w Ukrainie dobitnie pokazała, że oblicze współczesnych konfliktów zbrojnych szybko się zmienia. Rośnie rola bezzałogowców. Polska stara się na to reagować, budując wojska dronowe. Jak bardzo zaawansowany jest to proces?

Tylko w ubiegłym roku zawarliśmy trzy umowy wykonawcze na dostawę 26 zestawów FlyEye. W maju 2025 roku podpisaliśmy umowę ramową na zakup 900 zestawów amunicji krążącej Warmate. Do tego dochodzą zakupy bezzałogowych systemów powietrznych Gladius czy bezzałogowców MQ-9B Sky Guardian, które zastąpią leasingowane przez nas drony MQ-9A Reaper. 1 stycznia 2025 roku uruchomiliśmy stworzony od podstaw Inspektorat Wojsk Bezzałogowych Systemów Uzbrojenia, który zajmuje się budowaniem struktur organizacyjnych, programów szkolenia i formułowaniem potrzeb operacyjnych.

Bojowy wóz piechoty Borsuk.

Żołnierze w rozmowach z nami wielokrotnie podnosili też temat mikrodronów – niewielkich systemów, które można wykorzystywać do różnych zadań nawet na poziomie najmniejszych pododdziałów. Planujemy takie zakupy?

Tak, ale to nie tylko kwestia zakupów. Musimy produkować miliony bezzałogowców. Pracujemy nad tym, by we wszystkich akademiach wojskowych już niedługo zaczęły funkcjonować kierunki związane z zarządzaniem dronami różnego typu. Ale jeśli mówimy o tych mniej tradycyjnych zdolnościach Wojska Polskiego, nie możemy pominąć walki w cyberprzestrzeni.

To prawda, o zagrożeniu ze strony hakerów mówi się dużo. Jak często polscy żołnierze muszą reagować na zagrożenie z ich strony?

W zeszłym roku reagowali aż cztery tysiące razy. Dzięki ich zdolnościom żadna wojskowa sieć nie została naruszona. Mamy naprawdę fantastycznych cyberżołnierzy, którzy – co ciekawe – potrafią nie tylko bronić nas w sieci, ale również prowadzić ataki. W zakresie cyberbezpieczeństwa wspieramy też naszych przyjaciół, armie litewską i mołdawską.

Skoro już mowa o sojusznikach. Panie Ministrze, wszyscy w NATO zdają sobie sprawę z tego, jak ważną rolę pełni Polska na wschodniej flance. Czy uważa Pan, że podobne nastroje panują również w Unii Europejskiej?

Udało nam się obudzić Unię Europejską. Posłużę się przykładem Tarczy Wschód, ogromnego projektu, kluczowego dla bezpieczeństwa nie tylko Polski, ale i całej Europy. Projekt wpisano do białej księgi gotowości obronnej UE, a Europejski Bank Inwestycyjny zadeklarował miliard euro wsparcia na jego realizację. Niedawno zakończyliśmy prezydencję Polski w Unii Europejskiej i udało nam się w tym czasie przesunąć wektor unijnej polityki w stronę obronności. Niezwykle ważne jest przyjęcie rozporządzenia w sprawie projektu SAFE, który zakłada udzielanie państwom i europejskim przedsiębiorstwom z branży zbrojeniowej niskooprocentowanych i długoterminowych pożyczek. Budżet to 150 mld euro, a z tej puli Polska zabiega o 120–130 mld zł.

Mówił Pan na jednej z konferencji prasowych, że dzięki tym funduszom będziemy mogli opłacić kontrakt na Borsuki…

Ale nie tylko. W grę wchodzą również kontrakty na Baobaby, przeciwlotnicze zestawy rakietowe Piorun, samobieżne armatohaubice Krab… Ta lista jest bardzo długa.

Na zakończenie naszej rozmowy wrócę do tych, o których mówił Pan na samym początku – do żołnierzy. Czego im Pan życzy w dniu ich święta?

Przede wszystkim chciałbym im podziękować. Za służbę, szczególnie tę na granicy polsko-białoruskiej. Dla wszystkich Polaków ma to ogromne znaczenie. Życzę wam wytrwałości i satysfakcji z tego, co robicie. Polska jest z was dumna.