Jednym z tegorocznych laureatów Konkursu na Wydarzenie Historyczne Roku jest Centrum Szyfrów Enigma zorganizowane przez Poznańskie Centrum Dziedzictwa. To pierwsza na świecie multimedialna ekspozycja opowiadająca historię złamania niemieckich szyfrów przez polskich matematyków i jej wpływu na przebieg II wojny światowej.
– Jesteśmy dumni, że zostaliśmy jednym ze zwycięzców tego prestiżowego plebiscytu – mówił Marcin Słomiński, zastępca kierownika Centrum Szyfrów Enigma w Poznaniu, podczas uroczystej gali 15. edycji Konkursu na Wydarzenie Historyczne Roku. W plebiscycie organizowanym przez Muzeum Historii Polski w Warszawie Centrum zdobyło jedną z trzech głównych nagród. Autorów najciekawszych inicjatyw historycznych wyróżniono 18 września w stolicy.
– Naszym celem jest docenianie tych, którzy poświęcają swój czas i energię na promowanie historii – mówił podczas uroczystości Robert Kostro, dyrektor MHP. Podkreślił, że za każdym z tych wydarzeń stoją wspaniali ludzie, których warto docenić.
Statuetki przyznano w trzech kategoriach: wydarzenie, wystawa i edukacja. Otwarcie Centrum Szyfrów Enigma, któremu towarzyszyły koncerty, widowisko „Brzmienie szyfrów”, gra miejska oraz prezentacja oryginalnego egzemplarza niemieckiej maszyny szyfrującej Enigma, zwyciężyło w kategorii wydarzenie. – Konkurencja była silna, tym bardziej się cieszymy, że został doceniony nasz lokalny projekt podkreślający udział osób związanych z Poznaniem w złamaniu szyfrów Enigmy – zaznaczył Słomiński. Dodał, że Centrum to pierwsza w Polsce i na świecie multimedialna ekspozycja poświęcona tej historii.
Centrum Szyfrów Enigma otwarte przez Poznańskie Centrum Dziedzictwa jest wspólnym projektem miasta Poznania i Uniwersytetu Adama Mickiewicza, dofinansowanym z funduszy Unii Europejskiej. Placówkę otwarto 24 września 2021 roku. Mieści się w gmachu Collegium Martineum, należącym do UAM, w miejscu, w którym przed II wojną światową rozpoczynali prace nad złamaniem szyfrów Enigmy polscy matematycy.
Celem CSE jest upowszechnienie wiedzy o tym, że złamania szyfrów dokonali jako pierwsi w 1932 roku trzej absolwenci Uniwersytetu Poznańskiego: Marian Rejewski, Henryk Zygalski i Jerzy Różycki. Polscy kryptolodzy zrekonstruowali Enigmę tuż przed wybuchem II wojny i przekazali jej egzemplarze aliantom. – Nasza nowoczesna, obfitująca w multimedia ekspozycja to absorbujące miejsce opowiadające o wydarzeniach, które wpłynęły na przebieg II wojny oraz zbudowały podstawy świata cyfrowego – mówią organizatorzy Centrum.
Wystawa składa się trzech części. W pierwszej zaprezentowano historię szyfrów. Druga przedstawia, jak złamano kody Enigmy. Natomiast trzecia obrazuje rewolucję informatyczną, która dokonała się po II wojnie. Centrum wypożycza także z innych instytucji modele Enigmy. Można było obejrzeć tu oryginalną maszynę ze zbiorów Muzeum Oręża Polskiego w Kołobrzegu oraz polską replikę z początku lat 40. XX wieku wypożyczoną z MHP. Do końca roku prezentowany jest z kolei oryginalny egzemplarz maszyny szyfrującej ze zbiorów Agencji Wywiadu.
W tegorocznym Konkursie na Wydarzenie Historyczne Roku w kategorii wystawa pierwsze miejsce zajęła ekspozycja „Miasto-Moda-Maszyna” zrealizowana przez Centralne Muzeum Włókiennictwa w Łodzi. Przypomina historię przemysłowej Łodzi w XIX i XX wieku. Natomiast za najlepsze wydarzenie edukacyjne uznano projekt „Baśniowe pogranicze. W krainie legend polskich i słowackich” przygotowany przez Urząd Miasta Rzeszowa. Dzięki spektaklom teatralnym, wystawom i warsztatom artystycznym ożywia on pamięć o baśniach ludowych z pogranicza obu krajów.
Film: Muzeum Historii Polski
Po raz kolejny przyznano także Nagrodę Specjalną MHP. Otrzymał ją film „Artefakty z szafy. Historia moich przodków zaklęta w przedmioty” zrealizowany przez Związek Polaków w Kazachstanie. Dokument powstał w 85. rocznicę deportacji polskich rodzin do Kazachstanu. W filmie przedmioty codziennego użytku stały się pretekstem do przedstawienia historii Polaków wysiedlonych z ojczystych domów.
W tym roku na konkurs MHP wpłynęło prawe dwieście zgłoszeń, z których jury wybrało po pięć najlepszych projektów w poszczególnych kategoriach. Ostatecznie o wyniku plebiscytu zdecydowali internauci.
autor zdjęć: Łukasz Gdak / Poznańskie Centrum Dziedzictwa; źródło: Centrum Szyfrów Enigma
komentarze