To już IX edycja konkursu NCBR w ramach programu LIDER i ósmy laureat z Wojskowej Akademii Technicznej. Dr Marta Michalska-Domańska z Instytutu Optoelektroniki WAT została laureatką konkursu i otrzyma finansowanie w wysokości 1 200 000 zł na realizację projektu: „Materiały kompozytowe składające się z anodowego tlenku tytanu i metali szlachetnych jako podłoża do wzmocnionej powierzchniowo spektroskopii Ramana”.
Program LIDER skierowany jest do młodych naukowców i ma na celu poszerzenie kompetencji w ich samodzielnym planowaniu, zarządzaniu oraz kierowaniu własnym zespołem badawczym, podczas realizacji projektów posiadających możliwość wdrożenia w gospodarce. W tej edycji konkursu do finansowania zakwalifikowano w sumie 51 projektów, których łączna kwota wynosi 59 122 066,25 zł.
Niwelowanie zagrożeń terrorystycznych oraz dbanie o jakość leków i żywności to główne zastosowania produktu, który zostanie wytworzony w ramach finansowanego przez NCBR projektu. Badania będą prowadzone w Instytucie Optoelektroniki WAT przy użyciu powierzchniowo wzmocnionej spektroskopii Ramana (ang. Surface Enhanced Raman Spectroscopy, SERS). „Dzięki zastosowaniu tej techniki badawczej możliwe jest wykrycie znikomych ilości substancji wybuchowych, toksycznych lub niebezpiecznych (konieczne np. w wykrywaniu zagrożeń terrorystycznych), ale także kontrola jakości i czystości wytworzonych produktów spożywczych lub leków” – wyjaśnia zastosowanie metody laureatka konkursu. Ta znana od 1977 r. technika analityczna nie jest jednak doskonała. Właśnie nad jej udoskonaleniem w ramach programu LIDER będzie pracować dr Michalska-Domańska. „SERS cechuje się wieloma zaletami, m.in.: rozpoznawaniem śladowych ilości substancji, nieinwazyjnością oraz nieniszczeniem próbki podczas pomiaru. Niestety ma też wady, takie jak np. problemy z oznaczaniem materiałów fluorescencyjnych, stabilność i powtarzalność pomiarów. Rozwiązaniem może być ulepszenie stosowanych podłoży SERS, i tym zajmę się w moim nowym projekcie” – tłumaczy laureatka.
Celem projektu jest opracowanie innowacyjnej i taniej technologii wytwarzania nowych, kompozytowych podłoży SERS opartych na nanowłóknach anodowego tlenku tytanu (ang. anodic titanium oxide, ATO) i metalu szlachetnym (NM). „Ważne jest dla mnie, aby podłoża wytworzone w ramach projektu cechowały się powtarzalnością i jednorodnością powierzchni, niskim poziomem tła, łatwością zwiększenia skali produkcji bez osłabienia właściwości wzmacniających sygnał SERS, działaniem w szerokim zakresie długości fali i w różnych środowiskach oraz długim czasem trwałości” – dodaje dr Michalska-Domańska. Badania naukowe, które będzie prowadzić wspólnie ze swoim zespołem mają przyczynić się do powstania gotowego produktu. Jego przeznaczenie – eliminowanie zagrożeń terrorystycznych i sprawdzanie jakości leków oraz żywności – może przynieść wymierne korzyści całemu społeczeństwu. „W ramach mojego projektu LIDER zostanie wytworzony zaawansowany technologicznie gotowy produkt (podłoża SERS typu ATO/NM), który będzie praktycznie przygotowany do komercjalizacji” – podsumowuje laureatka konkursu.
Dr Marta Michalska-Domańska obecnie przebywa na stażu naukowym w Technische Universiteit Delft (TU Delft) w Holandii, gdzie opracowuje nowe, wolne od rakotwórczego chromu (VI), powłoki konwersyjne dla aluminium. Będą one miały podobne lub lepsze wydajności niż konwencjonalnie używane powłoki konwersyjne oparte na chromie (VI).
Do tej pory projekty naukowe w ramach programu LIDER, z Wojskowej Akademii Technicznej realizowali: mjr dr inż. Marek Polański, dr inż. Przemysław Zagrajek, dr inż. Grzegorz Bieszczad, ppłk dr hab. inż. Przemysław Wachulak, dr inż. Arkadiusz Rubiec, ppłk dr inż. Piotr Nyga i płk dr hab. inż. Jacek Świderski.
Lista projektów zakwalifikowanych do finansowania w ramach Programu LIDER IX
Tekst: Ewa Jankiewicz, rzecznik prasowy WAT
autor zdjęć: Magdalena Wiśniewska-Krasińska
komentarze