moja polska zbrojna
Od 25 maja 2018 r. obowiązuje w Polsce Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych, zwane także RODO).

W związku z powyższym przygotowaliśmy dla Państwa informacje dotyczące przetwarzania przez Wojskowy Instytut Wydawniczy Państwa danych osobowych. Prosimy o zapoznanie się z nimi: Polityka przetwarzania danych.

Prosimy o zaakceptowanie warunków przetwarzania danych osobowych przez Wojskowych Instytut Wydawniczy – Akceptuję

Święto polskiej niepodległości

11 listopada 1918 roku, czyli dzień, w którym Rada Regencyjna przekazała Józefowi Piłsudskiemu dowództwo nad polskim wojskiem, stał się symbolem odzyskania przez nasz kraj wolności. Jednak ta data nie od razu została oficjalnym świętem państwowym. Stało się tak dopiero w 1937 roku, czyli prawie 20 lat później.

Warszawa, 10 listopada 1918 rok. Z więzienia w Magdeburgu wraca brygadier Józef Piłsudski. Na ulicach miasta witają go tłumy. „Dzień przyjazdu Komendanta oznacza początek nowej epoki dziejów naszych” – pisze w odezwie Polska Organizacja Wojskowa. Od tego momentu wydarzenia nabierają tempa.

Piłsudski rozpoczyna negocjacje z niemiecką Centralną Radą Żołnierską. Rozmowy dotyczą wycofania wojsk byłego zaborcy z Królestwa Polskiego. W nocy z 10 na 11 listopada warszawiacy rozbrajają pierwszych niemieckich żołnierzy. Następnego dnia Rada Regencyjna przekazuje Komendantowi dowództwo nad polskim wojskiem. – 11 listopada 1918 roku jako data naszego Narodowego Święta Niepodległości został wybrany przed wojną bardzo symbolicznie – mówi Dariusz Jakubowski, historyk I wojny światowej.

Daty wolności

Dariusz Jakubowski podkreśla, że w ciągu dwóch dni Polacy w pełni uświadomili sobie fakt, że właśnie odzyskali niepodległość po 123 latach rozbiorów. „Niepodobna oddać tego upojenia, tego szału radości, jaki ludność polską w tym momencie ogarnął. Wolność! Niepodległość! Zjednoczenie! Własne państwo!” – opisywał tamte dni legionista Jędrzej Moraczewski.

– Tak naprawdę odzyskiwanie wolności było całym procesem i trudno wskazać dzień przełomowy – zaznacza jednak Jakubowski. Jednym z ważnych wydarzeń było powstanie w Lublinie tymczasowego rządu Ignacego Daszyńskiego (w nocy z 6 na 7 listopada) czy proklamowanie niepodległości Polski 7 listopada przez działającą w Warszawie Radę Regencyjną. Pięć dni później Rada powierzyła Piłsudskiemu misję tworzenia rządu, a 14 listopada rozwiązała się, przekazując mu pełnię władzy nad państwem. – Kolejne ważne daty to 15 listopada, kiedy Polska formalnie stała się republiką, oraz następny dzień, w którym Piłsudski podpisał depeszę notyfikującą powstanie niepodległego państwa polskiego – wymienia historyk.

Zasługi Marszałka

W okresie międzywojennym rocznicę 11 listopada obchodzono głównie jako święto wojskowe. Z tej okazji Piłsudski odbierał w Warszawie defilady na placu Saskim lub na Polu Mokotowskim. W tym czasie większe znaczenie przywiązywano do obchodzonego 15 sierpnia Święta Żołnierza. Upamiętniało ono zwycięską Bitwę Warszawską z 1920 roku.

Dopiero 19 lat po odzyskaniu niepodległości, 23 kwietnia 1937 roku, polskie władze wybrały 11 listopada jako święto narodowe. Nawiązywało ono do wydarzeń międzynarodowych – to właśnie tego dnia we Francji Niemcy podpisały kapitulację kończącą I wojnę. – Innym powodem takiego wyboru było powiązanie odzyskania niepodległości z zasługami marszałka Piłsudskiego – dodaje historyk.

Nowe święto w II Rzeczpospolitej było obchodzone tylko dwa razy. Mimo tego podczas okupacji hitlerowskiej Polacy o nim nie zapomnieli i tego dnia na murach pojawiały się napisy „Jeszcze Polska nie zginęła” i znak Polski Walczącej.

W czasach PRL-u narodowe święto przeniesiono na 22 lipca – w rocznicę ogłoszenia w 1944 roku manifestu Polskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego. Po 1989 roku przywrócono państwowe obchody Święta Narodowego 11 listopada na pamiątkę wydarzeń z 1918 roku.



O 11 listopada 1918 roku napisano całe tomy. Bo choć na ostateczne zwycięstwo pracowało kilka pokoleń, dzień ten stał się narodowym symbolem tego, za co tak wielu oddało życie – niepodległości. Dziś w całej Polsce celebrujemy jej odzyskanie. Ale zanurzając się w historii, pamiętamy o tym, że wolność jest także zadaniem dla pokolenia naszego i pokoleń przyszłych. Jednodniówka, którą możecie Państwo obejrzeć poniżej, jest właśnie o tym. Połączyliśmy w niej treści współczesne z formą archiwalną i tekstami z czasów, gdy nasza niepodległość rodziła się na nowo. Chcieliśmy w ten sposób podkreślić, że historię tworzy każdy z nas – tu i teraz.

Anna Dąbrowska

autor zdjęć: Narodowe Archiwum Cyfrowe

dodaj komentarz

komentarze


Olimp gotowy na igrzyska!
 
„Operacja borelioza”
Ankona, czyli polska operacja we Włoszech
Za zdrowie utracone na służbie
Kmdr Janusz Porzycz: Wojsko Polskie wspierało i wspiera sportowców!
Prezydent Warszawy: oddajmy hołd bohaterom!
International Test
Jak usprawnić działania służb na granicy
Pioruny dla sojuszników
Tridon Mk2, czyli sposób na drona?
Ustawa o obronie ojczyzny – pytania i odpowiedzi
Posłowie o efektach szczytu NATO
Na ratunek… komandos
The Suwałki Gap in the Game
Roczny dyżur spadochroniarzy
Polski Kontyngent Wojskowy Olimp w Paryżu
Ustawa o obronie ojczyzny – pytania i odpowiedzi
Kaczmarek z nowym rekordem Polski!
Silniejsza obecność sojuszników z USA
Prezydent Zełenski w Warszawie
Posłowie wybrali patronów 2025 roku
Hala do budowy Mieczników na finiszu
Letnia Bryza na Morzu Czarnym
„Armia mistrzów” – sporty wodne
Z parlamentu do wojska
Szczyt NATO, czyli siła w Sojuszu
Nie wierzę panu, mister Karski!
W Sejmie o zniszczeniu Tupolewa
„Armia mistrzów” – sporty walki
Feniks – następca Mangusty?
Incydent przy granicy. MON chce specjalnego nadzoru nad śledztwem
Włoski Centauro na paryskim salonie
Medycy na poligonie
Paryż – odliczanie do rozpoczęcia igrzysk!
Szczyt NATO w Waszyngtonie: Ukraina o krok bliżej Sojuszu
Operacja „Wschodnia zorza”
Szczyt NATO: wzmacniamy wschodnią flankę
Rusza operacja „Bezpieczne Podlasie”
Londyn o „Tarczy Wschód”
Bezpieczeństwo granicy jest również sprawą Sojuszu
Sejm podziękował za służbę na granicy
Most III, czyli lot z V2
Patrioty i F-16 dla Ukrainy. Trwa szczyt NATO
Partyzanci z republiki
Krzyżacka klęska na polach grunwaldzkich
Awaria systemów. Bezpieczeństwo Polski nie jest zagrożone
Zabezpieczenie techniczne 1 Pułku Czołgów w 1920
Lotnicy pamiętają o powstaniu
Terytorialsi w gotowości do pomocy
„Armia mistrzów” – kolarstwo, łucznictwo, pięciobój nowoczesny, strzelectwo, triatlon i wspinaczka sportowa
Ciężko? I słusznie! Tak przebiega selekcja do Formozy
„Armia mistrzów” – lekkoatletyka
Formoza. Za kulisami
Jaki będzie czołg przyszłości?
Specjalsi zakończyli dyżur w SON-ie
Spadochroniarze na warcie w UE

Ministerstwo Obrony Narodowej Wojsko Polskie Sztab Generalny Wojska Polskiego Dowództwo Generalne Rodzajów Sił Zbrojnych Dowództwo Operacyjne Rodzajów Sił Zbrojnych Wojska Obrony
Terytorialnej
Żandarmeria Wojskowa Dowództwo Garnizonu Warszawa Inspektorat Wsparcia SZ Wielonarodowy Korpus
Północno-
Wschodni
Wielonarodowa
Dywizja
Północny-
Wschód
Centrum
Szkolenia Sił Połączonych
NATO (JFTC)
Agencja Uzbrojenia

Wojskowy Instytut Wydawniczy (C) 2015
wykonanie i hosting AIKELO