Już po raz dziewiąty wyróżniono laureatów konkursu „Lex et Patria”, który swym honorowym patronatem objął minister obrony narodowej Tomasz Siemoniak.


Finałowa gala IX edycji konkursu „Lex et Patria” odbyła się 26 czerwca w Centralnej Bibliotece Wojskowej w Warszawie. Organizowany od 2006 roku konkurs promuje działania zmierzające do zmniejszenia liczby przypadków naruszeń prawa w Siłach Zbrojnych RP oraz wyłania i wyróżnia statuetką Orła najbardziej praworządne jednostki oraz żołnierzy, którzy mieli odwagę zająć krytyczną postawę wobec przypadków łamania prawa, niejednokrotnie przyczyniając się do ujawnienia sprawców przestępstw i wykroczeń.

Na galę przybył podsekretarz stanu w Ministerstwie Obrony Narodowej dr Maciej Jankowski, którego przywitał komendant główny Żandarmerii Wojskowej gen. dyw. dr Mirosław Rozmus. Wśród gości znaleźli się także: dowódca Garnizonu Warszawa gen. bryg. Wiesław Grudziński, dyrektor Departamentu Wychowania i Promocji Obronności MON płk Jerzy Gutowski oraz przedstawiciele szefa Sztabu Generalnego Wojska Polskiego, dowódcy generalnego rodzajów sił zbrojnych, dowódcy operacyjnego rodzajów sił zbrojnych i rektora-komendanta Wojskowej Akademii Technicznej.
W uroczystości wzięli również udział przedstawiciele wojskowego wymiaru sprawiedliwości: sędzia mjr Agnieszka Kobylańska z Wojskowego Sądu Garnizonowego w Warszawie i płk Jerzy Krawiec z Naczelnej Prokuratury Wojskowej.
Na uroczystość przybyli również: dyrektor Wojskowego Centrum Edukacji Obywatelskiej, dyrektor Wojskowego Instytutu Wydawniczego oraz dyrektor Centralnej Biblioteki Wojskowej. Wśród gości znaleźli się również członkowie Kapituły Konkursu, laureaci ubiegłorocznych edycji oraz podchorążowie Wojskowej Akademii Technicznej, żołnierze z innych jednostek wojskowych i pracownicy wojska.


W tym roku tytuł najbardziej praworządnej jednostki w Siłach Zbrojnych RP przyznano:
- 25 Batalionowi Logistycznemu (dowódca: ppłk Robert Karolak)
- 6 Batalionowi Dowodzenia Sił Powietrznych (dowódca: ppłk Zbigniew Roszak)
- 10 Wrocławskiemu Pułkowi Dowodzenia (dowódca: płk Zygmunt Malec).

Kapituła Konkursu przyznała również jedno wyróżnienie specjalne za szczególne osiągnięcia w dziedzinie kształtowania i utrzymania dyscypliny wojskowej. Nagrodę Specjalną przyznano ubiegłorocznemu laureatowi konkursu, Jednostce Wojskowej AGAT. Jej dowódcą jest płk Sławomir Berdychowski.

Kapituła IX Edycji Konkursu „Lex et Patria” wyłoniła również żołnierzy, którzy ze względu na szczególne działania lub osiągnięcia, przyczynili się do zmniejszenia, ograniczenia czy wykrycia zjawisk lub przypadków rażącego naruszenia prawa.

W tym roku wyróżnieni zostali:
- płk Andrzej Zalewski z Departamentu Kadr Ministerstwa Obrony Narodowej,
- mjr Ryszard Śnieżek z 21 Brygady Strzelców Podhalańskich,
- oficer młodszy z Jednostki Wojskowej Komandosów w Lublińcu,
- st. szer. Marcin Cyrta z 10 Brygady Kawalerii Pancernej.

Zwracając się do uczestników gali, podsekretarz stanu w Ministerstwie Obrony Narodowej Maciej Jankowski podkreślił kluczową rolę praworządności w życiu społecznym. – Bez praworządności obywatele czują się niepewnie, obawiając się o swoje zdrowie, życie, bezpieczeństwo i wolność. Jedną z najważniejszych instytucji stojących na straży praworządności w państwie jest wojsko. Ważne jest zatem, by całe siły zbrojne oraz poszczególni żołnierze postępowali zawsze zgodnie z zasadami i literą prawa.

Komendant główny ŻW gen. dyw. dr Mirosław Rozmus, gratulując laureatom konkursu „Lex et Patria”, podkreślił, że ostateczny werdykt kapituły konkursu jest wynikiem wspólnej oceny środowiska żołnierskiego: – Wszystkim nam musi zależeć, aby pokazywać ludzi, dla których służba w wojsku jest przede wszystkim honorem, misją i pasją. Nasz konkurs po raz kolejny przyczynia się do uhonorowania tych wszystkich, którzy w swojej służbie stawiają na pierwszym miejscu dobro państwa, Sił Zbrojnych, a czasem po prostu drugiego człowieka znajdującego się w potrzebie.

W konkursie biorą udział wszystkie jednostki wojskowe Sił Zbrojnych Rzeczpospolitej Polskiej z minimalnym 100-osobowym stanem etatowym żołnierzy. Indywidualne wyróżnienie może zostać przyznane żołnierzowi lub pracownikowi wojska, który ze względu na szczególne działania lub osiągnięcia, przyczynił się do zmniejszenia, ograniczenia czy wykrycia zjawisk lub przypadków rażącego naruszenia prawa.
Organizatorami konkursu „Lex et Patria” są Departament Wychowania i Promocji Obronności MON, Komenda Główna Żandarmerii Wojskowej.

Laureaci w kategorii Jednostka Wojskowa:

• 25 Batalion Logistyczny - znajduje się na terenie Garnizonu Tomaszów Mazowiecki. Jest jednostką w strukturach 25 Brygady Kawalerii Powietrznej. Batalion przeznaczony jest do zabezpieczenia logistycznego dowództwa oraz podległych jednostek organizacyjnych. Poza podstawowym przeznaczeniem, batalion wykonuje działania specjalistyczne w zakresie naprawy sprzętu kołowego, uzbrojenia, łączności oraz sprzętu wysokościowo-ratowniczego.
Dowódcą jednostki jest ppłk Robert Karolak.

• 6 Batalion Dowodzenia Sił Powietrznych - to jednostka organizacyjna bezpośrednio podporządkowana dowódcy 9 Brygady Wsparcia Dowodzenia Dowództwa Generalnego Rodzajów Sił Zbrojnych. Batalion przeznaczony jest do zapewnienia zorganizowanego i terminowego przemieszczenia wybranych stanowisk dowodzenia szczebla operacyjnego oraz zabezpieczenia rozwinięcia i funkcjonowania Mobilnego Modułu Dowodzenia Operacjami Powietrznymi. Batalion zapewnia również wsparcie teleinformatyczne komponentów zadaniowych jednostek wojskowych realizujących zadania w układzie sojuszniczym i narodowym, w tym w ramach Sił Zadeklarowanych do NATO i Unii Europejskiej. Batalion pełni też rolę wojskowego oddziału gospodarczego w dziale zaopatrywania łączności i informatyki.
Dowódcą jednostki jest ppłk Zbigniew Roszak.

• 10 wrocławski Pułk Dowodzenia - sformowano w czerwcu 1994 r. Stacjonuje on we Wrocławiu w dwóch kompleksach koszarowych. Jest jednostką wojskową przeznaczoną do rozwinięcia i eksploatacji systemów łączności stanowisk dowodzenia poziomu strategicznego w Zapasowym Miejscu Pracy. Pułk zapewnia łączność dowodzenia poziomu strategicznego w układzie narodowym i koalicyjnym w okresie pokoju, ale także kryzysu i wojny.
Dowódcą jednostki jest płk Zygmunt Malec.

Laureat Nagrody Specjalnej:

• Jednostka Wojskowa AGAT - jest jednostką specjalną o charakterze lekkiej piechoty operacji specjalnych przeznaczoną do prowadzenia akcji bezpośrednich, wsparcia militarnego, wparcia operacji przeciwterrorystycznych i ochrony krytycznej infrastruktury. Formowanie Jednostki Wojskowej AGAT im. gen. dyw. Stefana Roweckiego "Grota" rozpoczęto w 2011 roku. W skład zespołu organizacyjnego jednostki weszli wytypowani oficerowie Dowództwa Wojsk Specjalnych z płk. Sławomirem Berdychowskim jako szefem zespołu. Jednostkę sformowano w oparciu o zasoby etatowe rozformowanego Oddziału Specjalnego Żandarmerii Wojskowej w Gliwicach.
Dowódcą jednostki jest płk Sławomir Berdychowski.

Laureaci indywidualni:

• Pułkownik Andrzej Zalewski z Departamentu Kadr Ministerstwa Obrony Narodowej. Pełni zawodową służbę wojskową od 1979 roku na wielu odpowiedzialnych stanowiskach służbowych. Od wielu lat jest aktywnym popularyzatorem prawa w wojsku. Wniósł duży wkład w normowaniu prawnych aspektów logistyki Sił Zbrojnych RP oraz pragmatyki służbowej żołnierzy zawodowych. Prowadzi rozległą działalność dziennikarską na łamach prasy wojskowej i Towarzystwa Wiedzy Obronnej. Jest autorem ponad 6 tys. publikacji z zakresu publicystyki prawnej oraz współautorem pozycji książkowych. Od wielu lat zajmuje się poradnictwem prawnym, wykazując dużą troskę o przestrzeganie praworządności.

• Major Ryszard Śnieżek z 21 Brygady Strzelców Podhalańskich. Po ukończeniu Wyższej Szkoły Oficerskiej Wojsk Łączności w Zegrzu, major Ryszard Śnieżek przez 8 lat służył w 4 Składnicy Uzbrojenia i Amunicji w Żurawicy. Swoją karierę zawodową związał z pionem wychowawczym - do 2009 roku służył w 14 Brygadzie Pancernej i 21 Brygadzie Strzelców Podhalańskich. Czterokrotny uczestnik misji poza granicami kraju w ramach Polskiego Kontyngentu Wojskowego w Kosowie. Od 2009 roku przeszedł do Dowództwa 21-ej Brygady Strzelców Podhalańskich  w Rzeszowie, a w 2011 roku objął obowiązki sekcji wychowawczej. Aktywnie propagował przepisy prawa wśród dowódców i żołnierzy brygady. Dzięki podejmowanym działaniom przyczynił się do zmniejszenia ilości popełnianych przez żołnierzy przewinień dyscyplinarnych, ograniczenia zjawisk patologicznych w służbie oraz wzrostu wykrywalności i reagowania przełożonych na  przypadki rażącego naruszenia prawa. Wielokrotnie wyróżniany za wzorowe wykonywanie obowiązków i zadań oraz zaangażowanie i poświęcenie w służbie m.in. Odznaką tytułu honorowego "Zasłużony Żołnierz RP" II stopnia oraz "Odznaką Honorową Wojsk Lądowych".

• Oficer młodszy w stopniu porucznika z Jednostki Wojskowej Komandosów w Lublińcu. Zapobiegł brutalnej kradzieży torebki dwóm starszym paniom w jednym z łódzkich parków. Przeciwstawił się kilku napastnikom, jednego z nich obezwładnił. O zajściu poinformował Policję. Oficer był wielokrotnie wyróżniany przez dowódców różnych szczebli za profesjonalne podejście do realizacji zadań służbowych.

• Starszy szeregowy Marcin Cyrta z 10 Brygady Kawalerii Pancernej. Zareagował na wołanie o pomoc starszego mężczyzny. Jeden z dwóch napastników zadawał ciosy pokrzywdzonemu, trzeci przeszukiwał jego auto. Żołnierz obezwładnił jednego z napastników. Kolejny z nich zdołał uciec. Trzeci napastnik podjął walkę z żołnierzem. Po krótkiej wymianie ciosów udało się go obezwładnić. Zaatakowany mężczyzna nie odniósł poważnych obrażeń.

Tekst: ppłk Paweł Durka, Adam Hrynkiewicz