Ma 13 m długości, waży 46,5 t i jeszcze niedawno mogła strzelać na odległość do 50 km amunicją konwencjonalną, ale też jądrową. Do Muzeum Broni Pancernej w Poznaniu wróciła po renowacji samobieżna armata 2S7 Pion, nazywana przez żołnierzy Piwonią. To największy pojazd gąsienicowy w kolekcji placówki.
– Już po remoncie miałem okazję przejechać się naszym Pionem i powiem szczerze, że prowadzenie go wymaga naprawdę dużego skupienia – przyznaje ppłk Tomasz Ogrodniczuk, szef Muzeum Broni Pancernej w Poznaniu. – Kierowca ma przed oczami ogromną lufę, a za plecami solidny kawał pancerza i jeszcze lemiesz. Trzeba bardzo uważać, żeby manewrując, niczego nie zahaczyć – dodaje. Sowiecka armata samobieżna to największy gąsienicowy pojazd w kolekcji placówki. Do muzeum trafiła jeszcze w 2008 roku. – Nasza siedziba mieściła się wtedy w Centrum Szkolenia Wojsk Lądowych. Pewnego dnia ówczesny komendant płk Jarosław Wierzcholski wezwał mnie do siebie i zapytał, czy nie przydałby się nam Pion, a ja zrobiłem wielkie oczy. Bo mówił o pojeździe unikatowym. W polskiej armii służyło ich ledwie osiem – wspomina ppłk Ogrodniczuk.
Wycofany z użytku Pion kilkanaście kolejnych lat spędził pod chmurką, na dziedzińcu Centrum. Już wówczas było wiadomo, że prędzej czy później armata będzie musiała przejść gruntowny remont. Ostatecznie w ubiegłym roku zajęła się tym współpracująca na stałe z muzeum firma Artura Zysa z miejscowości Pławce. – Pojazd został oczyszczony i wypiaskowany. Wiele uwagi musieliśmy poświęcić jego wnętrzu. Przede wszystkim jednak zależało nam na tym, by uruchomić jego silniki – wyjaśnia ppłk Ogrodniczuk. Prace były żmudne, ponieważ mechanizmy zostały uszkodzone przez wilgoć. Szczęśliwie jednak udało się je wprawić w ruch. – Oczywiście armata nie jest już w stanie strzelać. Przed wycofaniem ze służby została pozbawiona cech bojowych. Pion jednak znów samodzielnie jeździ. Mamy zamiar prezentować go podczas różnego rodzaju pokazów – zapowiada szef muzeum. Na razie zwiedzający mogą oglądać pojazd na stałej ekspozycji. Dzięki temu, że przed kilku laty placówka przeniosła się do nowoczesnej siedziby, stoi on pod dachem.
Ciężka samobieżna armata 2S7 Pion, w Polsce zwana też Piwonią, została skonstruowana w ZSRS. W 1976 roku weszła na wyposażenie sowieckiej armii. Długi na przeszło trzynaście i szeroki na trzy i pół metra pojazd, dysponował działem kalibru 203 mm. Było ono w stanie strzelać różnymi rodzajami amunicji – od konwencjonalnej, aż po jądrową. Maksymalny zasięg ognia zbliżał się do 50 km. Pojazd ważył 46,5 t, posiadał gąsienicową trakcję i zdolność pokonywania brodów głębokich na 1,2 m. Na jednym tankowaniu był w stanie przejechać 675 km, a jego załoga liczyła siedmiu żołnierzy. 2S7 był wykorzystywany w boju, choćby podczas wojen w Afganistanie i Czeczenii. Łącznie fabryki opuściło około 500 pojazdów tego typu.
Film: Muzeum Broni Pancernej w Poznaniu
Tymczasem Piony służyły nie tylko w radzieckiej armii. Po kilka egzemplarzy 2S7 kupiły też wojska Bułgarii, Czechosłowacji oraz Polski. Jeszcze kilkanaście lat temu korzystali z nich artylerzyści z Bolesławca. – Piony trafiły do nas po tym, jak została zlikwidowana 5 Brygada Artylerii w Głogowie, w której służyły wcześniej – informuje mjr Remigiusz Kwieciński, rzecznik 23 Śląskiego Pułku Artylerii w Bolesławcu. – Nasi żołnierze najczęściej strzelali z tych armat na odległość siedmiu, ośmiu kilometrów, wykorzystując ładunki o najmniejszej mocy. Ostatnie ćwiczenia z udziałem Pionów odbyły się w marcu 2006 roku. Ale do dziś w jednostce mamy jedną z armat. Stoi na cokole przed koszarami. Zostawiliśmy ją na pamiątkę – podkreśla oficer. Prócz Poznania i Bolesławca, wycofane z użytku 2S7 można oglądać w toruńskim Muzeum Artylerii oraz Lubuskim Muzeum Wojskowym w Drzonowie.
Muzeum Broni Pancernej działa od lat sześćdziesiątych, zaś jego historia wiąże się z Oficerską Szkołą Wojsk Pancernych w Poznaniu. To właśnie służący tam żołnierze zaczęli gromadzić wycofywany ze służby sprzęt. Pierwszymi eksponatami stały się sowiecki czołg T-34 oraz dwa samobieżne działa Su-85 i Su-122. Dziś poznańska placówka stanowi oddział Muzeum Wojsk Lądowych w Poznaniu, a w zbiorach posiada dziesiątki unikatowych pojazdów. Wśród nich są czołgi Patton, Cromwell czy IS-3, do tego dochodzą działa samobieżne, ciągniki artyleryjskie, a nawet limuzyny, z których przed laty korzystali państwowi notable. Niektóre eksponaty można było zobaczyć w słynnych produkcjach filmowych – serialu „Czterej pancerni i pies”, a także „Moście szpiegów” Stevena Spielberga czy filmie „Poznań '56” w reżyserii Filipa Bajona.
autor zdjęć: ppłk Tomasz Ogrodniczuk / Muzeum Broni Pancernej w Poznaniu
komentarze