Epopeja Polskiego Państwa Podziemnego stanowi świadectwo, jak wielką wagą dla naszego narodu jest posiadanie wolnego państwa i ile jesteśmy w stanie dla niego poświęcić – napisał prezydent Andrzej Duda w liście do uczestników obchodów Dnia Polskiego Państwa Podziemnego. Dziś mija 79. rocznica powołania Służby Zwycięstwu Polski, zalążka Armii Krajowej.
Główne uroczystości odbyły się w Warszawie pod pomnikiem Polskiego Państwa Podziemnego i Armii Krajowej. – Dzięki Polskiemu Państwu Podziemnemu w Polsce mimo okupacji i II wojny światowej żyły duch wolności i nadzieja na pokój – mówiła Małgorzata Kidawa-Błońska, wicemarszałek Sejmu, podczas dzisiejszych obchodów. Wicemarszałek przypomniała, że w ramach konspiracyjnego państwa powstały struktury, które objęły cały kraj i wszystkie dziedziny życia.
– Epopeja Polskiego Państwa Podziemnego stanowi świadectwo, jak wielką wagą dla naszego narodu jest posiadanie wolnego państwa i ile jesteśmy w stanie dla niego poświęcić – napisał prezydent Andrzej Duda w liście do uczestników uroczystości. Postawa żołnierzy AK i działaczy konspiracyjnych jest – jak zauważył prezydent – wyrazem służby dla ojczyzny. – Składamy im hołd, a wolna Polska zawsze będzie pamiętać o ich zasługach – podkreślił Andrzej Duda.
Walka całego społeczeństwa
Z kolei prof. Leszek Żukowski, prezes Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej, przypomniał, że w trakcie okupacji podziemne państwo prowadziło też walkę cywilną, polegającą na biernym oporze społeczeństwa wobec zarządzeń okupanta, a udział w tej walce był obowiązkiem każdego Polaka. – Losy Państwa Podziemnego pokazują, że Polacy potrafią w krytycznym momencie się zjednoczyć i podjąć wspólną walkę, kiedy kraj tego potrzebuje – dodał prof. Żukowski.
O fenomenie konspiracyjnego państwa napisał także minister obrony Mariusz Błaszczak w liście odczytanym przez wiceministra Marka Łapińskiego. – To, że dziś cieszymy się wolną ojczyzną, zawdzięczamy członkom i przywódcom Państwa Podziemnego – podkreślił szef MON-u. Zaznaczył, że powstające wojska obrony terytorialnej dziedziczą tradycje AK i PPP.
Hanna Gronkiewicz-Waltz, prezydent Warszawy, mówiła o tym, że Polacy, czekając z nadzieją, aż kraj będzie wolny, zorganizowali konspiracyjne struktury, aby przetrwać, nie zmarnować lat okupacji i przygotować się na czas pokoju.
Podczas uroczystości odmówiono modlitwę ekumeniczną, odbył się apel pamięci, a delegacje złożyły wieńce pod pomnikiem. Wcześniej kombatanci i przedstawiciele władz złożyli także kwiaty przy pomniku Stefana Roweckiego „Grota”, jednego z dowódców Armii Krajowej.
Kraj w konspiracji
Początkiem Polskiego Państwa Podziemnego było utworzenie 27 września 1939 roku w walczącej Warszawie Służby Zwycięstwu Polski, która stała się zalążkiem tajnych struktur państwa. Ich celem było utrzymanie ciągłości instytucji państwowych oraz prowadzenie walki z okupantem. Podziemne państwo objęło całe terytorium II Rzeczpospolitej. Powstały podziemny rząd i parlament, a zakonspirowanym aparatem administracji cywilnej kierował Delegat Rządu na Kraj. Działały konspiracyjne sądy, szkoły, wydawano prasę i literaturę. Tajne struktury państwa podlegały polskim władzom emigracyjnym w Londynie – prezydentowi, rządowi i Naczelnemu Wodzowi.
Państwo Podziemne miało własne wojsko – SZP, przekształcone potem w Związek Walki Zbrojnej, a 14 lutego 1942 roku w Armię Krajową, największą podziemną armię w okupowanej Europie. Celem AK była walka z Niemcami, działalność dywersyjna oraz przygotowywanie żołnierzy do jawnego wystąpienia przeciw okupantowi.
Dzień Polskiego Państwa Podziemnego został ustanowiony w 1998 roku przez Sejm i jest obchodzony 27 września, w rocznicę powołania Służby Zwycięstwu Polski.
autor zdjęć: Maciej Nędzyński / CO MON
komentarze