Amerykański lekarz polskiego pochodzenia, laureat Nagrody Nobla z 1977 roku, którego badania są wykorzystywane w leczeniu raka oraz twórca neuroendokrynologii – doktor Andrew Schally wygłosi wykład w Wojskowym Instytucie Medycznym w Warszawie. Spotkanie, które odbędzie się 18 września, jest częścią programu „Nobliści” realizowanego przez MON od końca 2016 roku.
Doktor Andrew Schally (po prawej).
– Wizyta doktora Andrewa Schally’ego, amerykańskiego noblisty i biochemika specjalizującego się w neuroendokrynologii podkreśla prestiż naukowy Wojskowego Instytutu Medycznego w Warszawie oraz znaczenie neuroendokrynologii jako ważnej dziedziny badawczej – mówi dr hab. n. med. Przemysław Witek, adiunkt w Klinice Endokrynologii i Terapii Izotopowej WIM.
Doktor Andrew Victor Schally pochodzi z Polski. Urodził się w 1926 roku w Wilnie. Jego ojciec Kazimierz był generałem brygady, żołnierzem Legionów Józefa Piłsudskiego i armii gen. Józefa Hallera. W 1935 roku rodzina przeniosła się do Warszawy, gdzie ojciec został szefem gabinetu prezydenta Ignacego Mościckiego. Okres II wojny światowej Schallowie spędzili w Rumunii, a po wojnie wyjechali do Anglii. Andrew studiował w Londynie chemię i medycynę. W 1952 roku przeniósł się Kanady i pięć lat później na McGill University w Montrealu obronił doktorat z biochemii. Potem pracował w USA, od 1962 roku był kierownikiem laboratorium polipetydów i endokrynologii w Szpitalu Weteranów w Nowym Orleanie oraz profesorem tamtejszego Tulane University.
Hormony i nowotwory
– Doktor zajął się badaniami nad związkiem między ośrodkowym układem nerwowym a układem hormonalnym i jako pierwszy wykazał, że to układ nerwowy steruje gruczołami wydzielania wewnętrznego – podkreśla dr Witek. Dr Schally wyizolował i prowadził badania nad hormonami podwzgórza: kortykoliberyną (CRH), która odgrywa ważną rolę w reakcji organizmu na stres, tyreoliberyną (TRH) wpływającą na pracę tarczycy, gonadoliberyną (LH-RH) stymulującą wydzielanie hormonu, którego niedobór prowadzi do niepłodności oraz somatostatyną blokującą wydzielanie hormonu wzrostu.
Za odkrycie zjawiska wydzielania hormonów w podwzgórzu mózgu oraz badanie ich budowy i czynności, co dało początek neuroendokrynologii, naukowiec dostał Nagrodę Nobla w dziedzinie medycyny w 1977 roku wspólnie z Rogerem Guilleminem i Rosalyn Sussman Yalow. Dr Witek tłumaczy, że późniejsze badania dr Schally’ego nad hormonami podwzgórza umożliwiły powstanie wielu leków, które wykorzystuje się w leczeniu nowotworów, zwłaszcza raka prostaty, guzów przysadki mózgowej oraz nowotworów endokrynnych.
Za swoje odkrycia i pracę lekarz został wyróżniony tytułem doktora honoris causa przez ponad 20 wyższych uczelni, w tym Uniwersytet Jagielloński w Krakowie. Schally jest też autorem ponad 2 tys. publikacji, z których połowa ukazała się po otrzymaniu przez niego Nagrody Nobla. – Wciąż jest konsultantem w dziedzinie onkologii i neuroendokrynologii oraz jednym z najczęściej cytowanych neuroendokrynologów na świecie – mówi dr Witek.
Amerykański gość 18 września o 12.00 w auli WIM wygłosi wykład „Hormony podwzgórza: od neuroendokrynologii do terapii nowotworów i innych chorób”.
Nobliści w Polsce
Doktor Schally odwiedzi Polskę w ramach programu „Nobliści”. To seria spotkań organizowanych w wojskowych instytucjach naukowych z noblistami oraz światowej sławy naukowcami w dziedzinach nauk technicznych, medycyny, chemii i fizyki. Pomysłodawcą i koordynatorem programu jest prof. Wojciech Fałkowski, wiceminister obrony. Celem cyklu jest, jak tłumaczył wiceminister podczas inauguracji programu, zapoznanie się z najnowszymi badaniami naukowymi oraz promocja polskiej nauki i techniki kojarzonej z wojskowymi uczelniami, instytutami badawczymi i szpitalami klinicznymi.
Inauguracyjny wykład w programie dotyczący zagrażających życiu zmian skórnych wywoływanych lekami wygłosił w grudniu 2016 roku w WIM prof. Robert A. Schwartz, dermatolog z USA. Kolejni dwaj naukowcy gościli w Wojskowej Akademii Technicznej. W maju prof. Shuji Nakamura, japoński fizyk i noblista, mówił o zastosowaniu, także militarnym, niebieskiej diody LED. Miesiąc później wykład o zasadzie działania i sposobach wykorzystania jądrowego rezonansu magnetycznego w medycynie i przemyśle wygłosił prof. Kurt Wüthrich, chemik i laureat Nagrody Nobla ze Szwajcarii. Do Polski ma przyjechać jeszcze Robert Gallo, amerykański lekarz, odkrywca pierwszego ludzkiego retrowirusa – HTLV-1 i współodkrywca wirusa HIV.
autor zdjęć: U.S. Department of Veterans Affairs
komentarze