moja polska zbrojna
Od 25 maja 2018 r. obowiązuje w Polsce Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych, zwane także RODO).

W związku z powyższym przygotowaliśmy dla Państwa informacje dotyczące przetwarzania przez Wojskowy Instytut Wydawniczy Państwa danych osobowych. Prosimy o zapoznanie się z nimi: Polityka przetwarzania danych.

Prosimy o zaakceptowanie warunków przetwarzania danych osobowych przez Wojskowych Instytut Wydawniczy – Akceptuję

Pochówek ostatniego z żołnierzy niezłomnych

Sierżant Józef Franczak „Lalek” był ostatnim żołnierzem walczącym z władzą komunistyczną. Służbie Bezpieczeństwa wymykał się aż do jesieni 1963 roku. Po latach poszukiwań IPN odnalazł jego szczątki. Dziś złożono je w rodzinnym grobie sierżanta.

Sierż. Józef Franczak „Lalek" - na zdjęciu w środku.

– Oddajemy hołd bohaterowi, człowiekowi niezłomnej wiary w to, że Polska będzie niepodległa, on w tym wytrwał i zwyciężył – mówił Jan Stanisław Ciechanowski, szef Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych, na cmentarzu parafialnym w podlubelskich Piaskach podczas uroczystości pochówku szczątków sierż. Józefa Franczaka „Lalka”. Dziś do rodzinnego grobowca złożono odnalezioną przez śledczych IPN czaszkę zabitego przez komunistów partyzanta.

Podoficer był ostatnim żołnierzem niepodległościowego podziemia prowadzącym zbrojny opór przeciw komunistom. Jan Stanisław Ciechanowski podkreślał, że sierżant był wielkim Polakiem, który dla ojczyzny poświęcił wszystko. – Niech pamięć o tym bohaterze i innych żołnierzach niezłomnych nie zaginie – zakończył szef Urzędu.

Ostatni partyzant

Józef Franczak urodził się 17 marca 1918 roku na Lubelszczyźnie. Podczas kampanii wrześniowej walczył na Kresach Wschodnich, potem był żołnierzem Armii Krajowej. Po zajęciu Lubelszczyzny przez Sowietów w 1944 roku sierż. Franczak został wcielony do 2 Armii Wojska Polskiego. Był tam świadkiem skazywania na śmierć żołnierzy AK i bojąc się podobnego losu, zdezerterował. Wrócił w rodzinne strony i dołączył do oddziału Zrzeszenia Wolność i Niezawisłość kpt. Zdzisława Brońskiego „Uskoka”. Dowodzony przez Franczaka patrol zbierał informacje o operacjach prowadzonych przez Urząd Bezpieczeństwa i organizował zasadzki na funkcjonariuszy milicji.

Na początku 1947 roku władze ogłosiły amnestię, w której ujawniło się ponad 50 tys. żołnierzy. „Lalek” jednak nie ufał komunistom i pozostał w konspiracji. Stał się szybko jedną z najbardziej poszukiwanych osób w PRL-u. Mimo to sierż. Franczak pozostał nieuchwytny aż do 21 października 1963 roku. Wtedy dzięki informacjom Stanisława Mazura, stryjecznego brata narzeczonej „Lalka”, SB odnalazło kryjówkę partyzanta. W miejscowości Majdan Kozic Górnych „Lalek” został śmiertelnie ranny podczas obławy.

Ostatniego poległego w boju polskiego partyzanta pochowano w anonimowym grobie na lubelskim cmentarzu komunalnym. Dopiero po 20 latach rodzina dostała zgodę na przeniesienie ciała do rodzinnego grobowca w Piaskach. Okazało się wtedy, że zwłoki zostały pozbawione głowy. Podczas śledztwa lubelski oddział Instytutu Pamięci Narodowej ustalił, że odcięta głowa miała posłużyć prokuraturze do zbadania, który z dentystów leczył ukrywającego się Franczaka. Potem czaszkę przekazano uczelni medycznej do celów naukowych. IPN odnalazł ją pod koniec 2014 roku w zbiorach Uniwersytetu Medycznego w Lublinie. – Wreszcie mój ojciec będzie mógł odpocząć po śmierci – mówił wówczas Marek Franczak, syn „Lalka”.

Wojskowy pochówek

Dziś po mszy w archikatedrze lubelskiej w intencji Józefa Franczaka jego szczątki złożono w rodzinnym grobowcu w Piaskach. Uroczystość uświetniła asysta honorowa Kompanii Reprezentacyjnej WP oraz kilkadziesiąt pocztów sztandarowych, m.in. organizacji kombatanckich i szkół kultywujących tradycje AK.

– Dziękuję Urzędowi ds. Kombatantów i Osób Represjonowanych za zorganizowanie pochówku, Instytutowi Pamięci Narodowej za odnalezienie ostatnich szczątków mojego ojca, a kombatantom, że mnie wspierali i tak licznie tu przybyli – podkreślał na cmentarzu syn „Lalka”.

Po uroczystości Jan Stanisław Ciechanowski, szef Urzędu, Marek Franczak, przedstawiciele MON, lokalnych władz i kombatanci złożyli kwiaty przy pomniku sierż. Franczaka.

Anna Dąbrowska

autor zdjęć: IPN

dodaj komentarz

komentarze


Prezydent Warszawy: oddajmy hołd bohaterom!
 
„Armia mistrzów” – lekkoatletyka
Krzyżacka klęska na polach grunwaldzkich
The Suwałki Gap in the Game
Patrioty i F-16 dla Ukrainy. Trwa szczyt NATO
Na ratunek… komandos
Partyzanci z republiki
Rusza operacja „Bezpieczne Podlasie”
Paryż – odliczanie do rozpoczęcia igrzysk!
Lotnicy pamiętają o powstaniu
Londyn o „Tarczy Wschód”
International Test
Ustawa o obronie ojczyzny – pytania i odpowiedzi
Operacja „Wschodnia zorza”
Szczyt NATO: wzmacniamy wschodnią flankę
Za zdrowie utracone na służbie
Prezydent Zełenski w Warszawie
Z parlamentu do wojska
Specjalsi zakończyli dyżur w SON-ie
Hala do budowy Mieczników na finiszu
Silniejsza obecność sojuszników z USA
Polski Kontyngent Wojskowy Olimp w Paryżu
Jak usprawnić działania służb na granicy
Incydent przy granicy. MON chce specjalnego nadzoru nad śledztwem
Sejm podziękował za służbę na granicy
Letnia Bryza na Morzu Czarnym
Jaki będzie czołg przyszłości?
Ciężko? I słusznie! Tak przebiega selekcja do Formozy
Awaria systemów. Bezpieczeństwo Polski nie jest zagrożone
Roczny dyżur spadochroniarzy
Posłowie o efektach szczytu NATO
Olimp gotowy na igrzyska!
Szczyt NATO, czyli siła w Sojuszu
„Armia mistrzów” – sporty wodne
Zabezpieczenie techniczne 1 Pułku Czołgów w 1920
Feniks – następca Mangusty?
„Armia mistrzów” – kolarstwo, łucznictwo, pięciobój nowoczesny, strzelectwo, triatlon i wspinaczka sportowa
Most III, czyli lot z V2
Bezpieczeństwo granicy jest również sprawą Sojuszu
Ankona, czyli polska operacja we Włoszech
W Sejmie o zniszczeniu Tupolewa
Posłowie wybrali patronów 2025 roku
Formoza. Za kulisami
Kmdr Janusz Porzycz: Wojsko Polskie wspierało i wspiera sportowców!
Szczyt NATO w Waszyngtonie: Ukraina o krok bliżej Sojuszu
Spadochroniarze na warcie w UE
Medycy na poligonie
Włoski Centauro na paryskim salonie
Pioruny dla sojuszników
Kaczmarek z nowym rekordem Polski!
Nie wierzę panu, mister Karski!
Ustawa o obronie ojczyzny – pytania i odpowiedzi
Tridon Mk2, czyli sposób na drona?
„Operacja borelioza”
Terytorialsi w gotowości do pomocy
„Armia mistrzów” – sporty walki

Ministerstwo Obrony Narodowej Wojsko Polskie Sztab Generalny Wojska Polskiego Dowództwo Generalne Rodzajów Sił Zbrojnych Dowództwo Operacyjne Rodzajów Sił Zbrojnych Wojska Obrony
Terytorialnej
Żandarmeria Wojskowa Dowództwo Garnizonu Warszawa Inspektorat Wsparcia SZ Wielonarodowy Korpus
Północno-
Wschodni
Wielonarodowa
Dywizja
Północny-
Wschód
Centrum
Szkolenia Sił Połączonych
NATO (JFTC)
Agencja Uzbrojenia

Wojskowy Instytut Wydawniczy (C) 2015
wykonanie i hosting AIKELO