11 i 12 września br. została przeprowadzona operacja wycofania ostatniej 17. zmiany kierowanego przez Litwę Regionalnego Zespołu Odbudowy (Provincial Reconstruction Team− PRT) w Chaghcharan w prowicji Ghor w Afganistanie. Zrealizowano ją przy wsparciu samolotów transportowych Sił Powietrznych USA.
20 września 2013 roku na dziedzińcu przed siedzibą Ministerstwa Obrony Narodowej w Wilnie odbyła się natomiast oficjalna ceremonia powitania litewskich żołnierzy. W uroczystości wzięli udział: minister obrony Juozas Olekas, minister spraw zagranicznych Linas Linkevicius, przewodniczący Komisji Bezpieczeństwa Narodowego i Obrony ArtOras Paulauskas, szef obrony gen. Arvydas Pocius oraz wyżsi przedstawiciele SZ, a także przedstawiciele korpusu dyplomatycznego.
Minister Olekas podziękował dowódcom, żołnierzom, pracownikom cywilnym oraz członkom personelu z innych państw ze wszystkich zmian kierowanego przez Litwę PRT w Ghor za skuteczne wypełnienie swej misji. Podkreślił, że zyskali szacunek i uznanie w oczach miejscowej ludności w Afganistanie oraz wśród wszystkich członków NATO. Przyczynili się tym samym do wzmocnienia bezpieczeństwa Litwy udowadniając, że ich kraj jest silnym sojusznikiem.
W swoim wystąpieniu gen. Pocius zwrócił uwagę na szereg wyzwań, które utrudniały realizację zadań w rejonie działania: uciążliwe warunki klimatyczne, słaba infrastruktura, ograniczenia logistyczne oraz zagrożenia związane z działaniami bojowymi.
Wyraził ubolewanie, iż w czasie misji nie udało się uniknąć strat w ludziach (jedna ofiara śmiertelna − sierż. ArOnas Jarmalavićius zginął podczas obrony bazy PRT).
Podczas uroczystości odbyła się parada wojskowa symbolicznie w tym samym miejscu, skąd wyruszyła do Afganistanu w czerwcu 2005 r. pierwsza zmiana litewskiego PRT pod dowództwem płk. Gintautasa Zenkevićiusa.
Minister Olekas i gen. Pocius odznaczyli żołnierzy „Medalem za Służbę w Misjach Międzynarodowych” oraz wręczyli inne wyróżnienia resortowe. Dokonali również odsłonięcia w siedzibie MON tablicy upamiętniającej największą misję międzynarodową, w jakiej uczestniczyły litewskie SZ.
Ponadto, 9 października 2013 r., ma się odbyć w Wilnie międzynarodowa konferencja pt. „Lithuanian-led PRT in Ghor province: mission accomplished”. Konferencja, organizowana wspólnie przez MON i MSZ Litwy, przedstawi podsumowanie działalności kierowanego przez Litwę PRT w prowincji Ghor, a także wskaże wyzwania i szanse na przyszłość.
Dowódcą 17. zmiany, liczącej ok. 80 żołnierzy, był ppłk Tomas Masaitis, który pełnił służbę w Afganistanie od maja br. Trzon osobowy tej grupy stanowili żołnierze z batalionu artylerii im. generała Romualdasa Giedraitisa. Jej zadaniem było sprawne zakończenie działania w prowincji Ghor i przekazanie odpowiedzialności za bezpieczeństwo na tym terenie Afgańskim Narodowym Siłom Bezpieczeństwa (ANSF). Formalne przekazanie bazy litewskiej PRT w Chaghcharan 207. Korpusowi Afgańskiej Armii Narodowej odbyło się 25 sierpnia 2013 r.
Kierowany przez Litwę PRT został utworzony w 2005 r. we współpracy z Danią, Gruzją, Islandią, Japonią, USA i Ukrainą. Zrealizowano łącznie ponad 200 projektów rozwojowych w Ghor, mających na celu wzmocnienie funkcjonowanie lokalnej administracji państwowej, szkolnictwa i opieki medycznej, rozwoju obszarów wiejskich, poprawę infrastruktury. Ponadto przeszkolono ponad 700 afgańskich policjantów i 1200 żołnierzy. Łącznie w litewskim PRT w Ghor pełniło służbę ponad 2500 żołnierzy SZ Litwy.
Po wycofaniu PRT w Afganistanie służbę będą nadal pełnić pododdział litewskich sił specjalnych, litewski międzynarodowy Zespół Szkoleniowy Sił Powietrznych przygotowujący afgańskich pilotów śmigłowców oraz specjalistów technicznych, Narodowy Element Wsparcia, zapewniający zabezpieczenie logistyczne dla litewskich żołnierzy w Afganistanie, oficerowie w dowództwach operacyjnych NATO oraz Zespół Ochrony Szefa Litewskiej Misji Specjalnej w Afganistanie − łącznie ok. 60. żołnierzy, nie wliczając w to pododdziału sił specjalnych.
Źródło: portal MON Litwy, mjr Stasys Viikinas z litewskiego MON
KOMENTARZ
Wycofywanie litewskiego personelu wojskowego z Afganistanu przebiega planowo i bez zakłóceń. Operacja ta została zaplanowana w taki sposób, aby jej kluczowy etap przypadł na okres prezydencji Litwy w Radzie UE, doskonale się wpisując w medialnie nagłośnioną wysoką aktywność wojskową litewskich SZ.
Zaangażowanie Litwy w międzynarodowej operacji w Afganistanie było stosunkowo niewielkie, jednakże zroznicowane pod względem rodzaju skierowanych sił i podejmowanych przedsięwzięć. Szczególnie korzystna dla wizerunku Litwy była działalność kierowanego przez nią Regionalnego Zespołu Odbudowy, którego funkcjonowanie de facto nie byłoby możliwe bez wsparcia ze strony zagranicznych partnerów. Tym niemniej jest to wysiłek niewątpliwie zasługujący na uznanie, zważywszy ograniczone możliwości Litwy i jej Sił Zbrojnych.
Inicjatywa zwołania międzynarodowej konferencji nt. osiągnięć i doświadczeń z Afganistanu wydaje się i nteresująca i może być cennym elementem dyskusji dot. zaangażowania międzynarodowego w Afganistanie po 2014 r.
płk Zbigniew Szlęk/attache obrony
autor zdjęć: Ministerstwo Obrony Litwy
komentarze