moja polska zbrojna
Od 25 maja 2018 r. obowiązuje w Polsce Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych, zwane także RODO).

W związku z powyższym przygotowaliśmy dla Państwa informacje dotyczące przetwarzania przez Wojskowy Instytut Wydawniczy Państwa danych osobowych. Prosimy o zapoznanie się z nimi: Polityka przetwarzania danych.

Prosimy o zaakceptowanie warunków przetwarzania danych osobowych przez Wojskowych Instytut Wydawniczy – Akceptuję

Międzywojenne archiwalia z MSZ

Około 700 oryginalnych dokumentów z okresu II Rzeczpospolitej – to zasoby przekazane przez Ministerstwo Spraw Zagranicznych do Archiwum Akt Nowych. Wśród cennych archiwaliów, które dzięki staraniom MSZ-etu zostały odrestaurowane, są traktat ryski kończący wojnę polsko-bolszewicką oraz umowy sojusznicze z Francją i Rumunią.

– Te dokumenty są istotnym elementem dziedzictwa historycznego naszego kraju i wpisują się w realizowaną przez państwo polskie politykę historyczną – mówił Arkadiusz Mularczyk, wiceminister spraw zagranicznych, podczas uroczystości przekazania przedwojennych traktatów do Archiwum Akt Nowych. Dokumenty w gmachu Ministerstwa Spraw zagranicznych w Warszawie odebrał dr Paweł Pietrzyk, naczelny dyrektor Archiwów Państwowych.

W trakcie spotkania Piotr Wawrzyk, wiceszef MSZ-etu, podkreślił, że najważniejszym z tych dokumentów jest traktat ryski, podpisany 18 marca 1921 roku, który kończył wojnę z bolszewikami. Umowa pokojowa zawarta między Polską a Rosją i Ukrainą wyznaczała granice państwa polskiego na wschodzie i kierunki funkcjonowania II Rzeczpospolitej w otoczeniu międzynarodowym na 20 lat. – Dokument ten dał nam czas na wykształcenie pokolenia elit II Rzeczypospolitej, które walczyło w czasie II wojny światowej, i dzięki któremu przetrwały nasza ojczyzna i pamięć – zaznaczył Wawrzyk.

Z kolei Mularczyk przypomniał, że na mocy traktatu Sowieci mieli zwrócić Polsce skradzione dzieła sztuki i archiwa. – Otrzymaliśmy jednak tylko niewielką część tych dobór – mówił wiceminister. Dodał, że sowieckie zobowiązania nie uległy przedawnieniu i państwo polskie powinno dążyć do ich wyegzekwowania od spadkobierców bolszewickiej Rosji. – Obiecuję, że nie zabraknie nam woli w dążeniu do tego celu – podkreślił Mularczyk.

Umowa ryska nie okazała się trwała. 17 września 1939 roku Armia Czerwona, atakując Polskę, złamała ustalenia traktatu. – To lekcja, którą powinniśmy wyciągnąć z historii. Dokumenty kończące konflikty winny zawierać zapisy o konsekwencjach za ich łamanie dla reżimów, dyktatorów i tyranów. Nie możemy dopuścić bowiem, aby taka sytuacja powtórzyła się w przyszłości – podkreślał Wawrzyk. Dodał też, że zadaniem urzędników MSZ-etu jest dbanie o dorobek dyplomacji II RP i docieranie do wszystkich śladów jej działalności w archiwach na całym świecie. – Finalnym aktem naszej pracy jest przekazanie tych dokumentów do Archiwum Akt Nowych, ponieważ historia jest bogactwem kolejnych pokoleń – stwierdził wiceszef polskiej dyplomacji. Wawrzyk zapewnił także, że MSZ w dalszym ciągu będzie podejmowało działania na rzecz upowszechniania wiedzy o dyplomacji międzywojnia, ponieważ dokumenty te przechowują myśl, która przyświecała ówczesnym elitom naszego kraju.

Do Archiwum Akt Nowych trafiło w sumie około 700 dokumentów. Oprócz traktatu ryskiego w zbiorze są kluczowe traktaty dotyczące bezpieczeństwa Polski, m.in. umowa sojusznicza zawarta przez II RP z Rumunią 3 marca 1921 roku, dokumenty ratyfikujące układ z Francją z 19 lutego 1921 roku (z podpisem marszałka Józefa Piłsudskiego) oraz polsko-niemiecka deklaracja o niestosowaniu przemocy z 1934 roku.

Cenne archiwalia ocalały w czasie II wojny, ponieważ we wrześniu 1939 roku zostały ewakuowane z Warszawy do Krzemieńca, a następnie do Białokrynicy, gdzie ukryto je w lochach tamtejszego zamku. W 1941 roku dokumenty odnaleźli funkcjonariusze NKWD i wywieźli w głąb ZSRR. W latach pięćdziesiątych XX wieku po śmierci Józefa Stalina, zwrócono je stronie polskiej. Niestety archiwalia uległy poważnym uszkodzeniom. W 2006 roku dzięki staraniom MSZ-etu dokonano gruntownej ich rekonstrukcji i naprawy. Potem dokumenty były przechowywane w archiwum Ministerstwa Spraw Zagranicznych, które pełniło rolę ich depozytariusza. Teraz wzbogaciły zasoby AAN.

Anna Dąbrowska

autor zdjęć: Barbara Wojciechowska / MSZ

dodaj komentarz

komentarze


Centrum Robotów Mobilnych WAT już otwarte
 
Ogień nad Bałtykiem
Karta dla rodzin wojskowych
Nowe pojazdy dla armii
Czas „W”? Pora wytropić przeciwnika
Każda żałoba jest inna
Szkolenie 1000 m pod ziemią
Jacek Domański: Sport jest narkotykiem
Witos i spadochroniarze
The Power of Buzdygan Award
Czworonożny żandarm w Paryżu
Szef MON-u o podkomisji smoleńskiej
Rosyjskie wpływy w Polsce? Jutro raport
Ostrogi dla polskich żołnierzy
Olympus in Paris
„Złote Kolce” dla sportowców-żołnierzy
Miliony sztuk amunicji szkolnej dla wojska
Po pierwsze: bezpieczeństwo granic
Polski producent chce zawalczyć o „Szpeja”
Hokeiści WKS Grunwald mistrzami jesieni
Olimp w Paryżu
Ile GROM-u jest w „Diable”?
Rosomaki na Litwie
NATO odpowiada na falę rosyjskich ataków
Żaden z Polaków służących w Libanie nie został ranny
Zmiana warty w PKW Liban
Kleszcze pod kontrolą
Kamień z Szańca. Historia zapomnianego karpatczyka
Jak dowodzić plutonem szturmowym? Nowy kurs w 6 BPD
Snipery dla polskich FA-50
Złoty Medal Wojska Polskiego dla „Drago”
Długa droga do Bredy
„Bezpieczne Podlasie” na półmetku
Polskie „JAG” już działa
Rajd pamięci i braterstwa
Polska liderem pomocy Ukrainie
Rumunia, czyli od ćwiczeń do ćwiczeń
Polskie mauzolea i wojenne cmentarze – miejsca spoczynku bohaterów
Święto marynarzy po nowemu
Udane starty żołnierzy na lodzie oraz na azjatyckich basenach
Operacja „Feniks” – pomoc i odbudowa
Breda w polskich rękach
Polsko-czeska współpraca na rzecz bezpieczeństwa
Rozkaz: rozpoznać przeprawę!
Nominacje generalskie na 106. rocznicę odzyskania niepodległości
Foka po egejsku
Strategiczne partnerstwo
Komisja bada nielegalne wpływy ze Wschodu
Niepokonany generał Stanisław Maczek
Rosomaki w rumuńskich Karpatach
Kto dostanie karty powołania w 2025 roku?
Namiastka selekcji
Polacy pobiegli w „Baltic Warrior”
Żołnierze, zdaliście egzamin celująco
Rozliczenie podkomisji Macierewicza
Zagrożenie może być wszędzie
Byłe urzędniczki MON-u z zarzutami
Żeby nie poddać się PTSD
Zapomogi dla wojskowych poszkodowanych w powodzi
Ustawa o obronie ojczyzny – pytania i odpowiedzi
Polski wkład w F-16
Ostre słowa, mocne ciosy
Wojskowi rekruterzy chcą być (jeszcze) skuteczniejsi
Jak Polacy szkolą Ukraińców
Do czterech razy sztuka, czyli poczwórny brąz biegaczy na orientację
Odznaczenia dla amerykańskich żołnierzy

Ministerstwo Obrony Narodowej Wojsko Polskie Sztab Generalny Wojska Polskiego Dowództwo Generalne Rodzajów Sił Zbrojnych Dowództwo Operacyjne Rodzajów Sił Zbrojnych Wojska Obrony
Terytorialnej
Żandarmeria Wojskowa Dowództwo Garnizonu Warszawa Inspektorat Wsparcia SZ Wielonarodowy Korpus
Północno-
Wschodni
Wielonarodowa
Dywizja
Północny-
Wschód
Centrum
Szkolenia Sił Połączonych
NATO (JFTC)
Agencja Uzbrojenia

Wojskowy Instytut Wydawniczy (C) 2015
wykonanie i hosting AIKELO