Ćwiczenia „Rekin” miały pokazać, że potrafimy dowodzić operacją nie tylko z udziałem polskich, lecz także zagranicznych okrętów. Myślę, że to się udało – podkreśla w rozmowie z „Polska Zbrojną” kmdr Aleksander Urbanowicz z Centrum Operacji Morskich – Dowództwa Komponentu Morskiego w Gdyni.
Okręty w portach, ćwiczenia podsumowane?
kmdr Aleksander Urbanowicz: Na razie jesteśmy po tzw. hot wash-up, czyli zebraliśmy wstępne uwagi, które spłynęły do nas od uczestników ćwiczeń. Teraz przystępujemy do szczegółowej analizy. Przyjrzymy się, jak funkcjonowały poszczególne elementy na poziomie taktycznym, operacyjnym, jak wyglądał obieg informacji. To ważne, bo chcemy jak najlepiej przygotować się do wyzwań, jakie stoją przed Centrum Operacji Morskich – Dowództwem Komponentu Morskiego. Zależy nam, by pokazać, że potrafimy pokierować dużym zespołem okrętów, nie tylko polskich, lecz też zagranicznych.
„Rekin '22” to były największe od lat ćwiczenia polskiej marynarki wojennej...
Wzięło w nich udział około 20 okrętów. Do tego doszły liczne jednostki brzegowe, lotnictwo morskie, bojowe, wojska specjalne… W sumie w manewry było zaangażowanych około 1500 żołnierzy. Wspomagali nas funkcjonariusze Morskiego Oddziału Straży Granicznej i przedstawiciele instytucji cywilnych, choćby urzędów morskich czy bosmanatów i kapitanatów poszczególnych portów.
Początkowo siły zgrywały się na poziomie dywizjonów i flotyll. Potem wydzielony komponent trafił pod rozkazy wiceadm. Krzysztofa Jaworskiego, dowódcy COM–DKM. Ja miałem okazję dowodzić Task Force, czyli siłami zadaniowymi, które operowały bezpośrednio na morzu. Z portów wyszły okręty różnych typów – od trałowców i niszczycieli min, przez jednostki transportowe, aż po okręty uderzeniowe, jak fregata czy korweta patrolowa ORP „Ślązak”. Była to więc doskonała okazja do integracji sił polskiej marynarki. Tyle że my poszliśmy krok dalej. Wśród ćwiczących znalazły się okręty z Litwy, Łotwy i Estonii. Marynarzy z tych państw mieliśmy też w sztabach i poszczególnych dowództwach. Same ćwiczenia były prowadzone według procedur NATO, a wymiana informacji odbywała się w języku angielskim. Faktycznie więc nie mieliśmy do czynienia z ćwiczeniami wewnętrznymi. Można powiedzieć, że w rzeczywistości pod rozkazami COM–DKM działał zespół natowski.
Scenariusz ćwiczeń był rozbudowany. Czy udało się zrealizować wszystkie jego elementy?
Scenariusz został podzielony na dwie fazy – kryzysu i działań wojennych. Pierwsza upłynęła pod znakiem zgrywania sił. W tym czasie okręty prowadziły strzelania, odpierały ataki asymetryczne, jednostki transportowe przećwiczyły procedury związane z załadunkiem i rozładunkiem sprzętu z nieprzygotowanego wcześniej brzegu, załogi współpracowały też z lotnictwem. Potem rozpoczął się proces przekazywania sił pod rozkazy COM–DKM i dopasowania ich do struktury dowodzenia. Kiedy tę część mieliśmy za sobą, skupiliśmy się na osłonie szlaków komunikacyjnych. Okręty komponentu poszukiwały min ćwiczebnych, miały też chronić idącą przez nasze wody jednostkę o dużej wartości przed atakami z powietrza czy z morza. W tę rolę wcielił się jeden z okrętów transportowo-minowych, który na pokładzie przewoził element baterii Morskiej Jednostki Rakietowej. Oprócz tego sprawdzaliśmy możliwość obrony naszych portów przy udziale MJR i poprzez zaminowanie podejść do nich.
Na jak dużym obszarze rozgrywały się ćwiczenia?
Działania były prowadzone wzdłuż całego naszego wybrzeża – od portów w Szczecinie i Świnoujściu, poprzez Kołobrzeg aż po Gdynię i Gdańsk. Nasze okręty operowały w pasie wód terytorialnych, ale też na akwenach południowego Bałtyku, a potem dalej – aż do wód litewskich. Generalnie chodziło o to, by zachować kontrolę nad linią komunikacyjną od Świnoujścia aż po Kłajpedę.
Czy rosyjska marynarka śledziła wasze poczynania?
Na morzu takie działania to zwyczajna praktyka. Spotkaliśmy się z nimi na otwartych wodach, choć o szczegółach nie mogą mówić. W każdym razie dla naszych załóg tego rodzaju sytuacje są również dobrą okazją do szkolenia, odświeżenia sobie określonych procedur...
A jakie znaczenie mają ćwiczenia takie jak „Rekin” w kontekście obecnej sytuacji międzynarodowej?
Przede wszystkim przypominają, że jesteśmy państwem morskim. Przez Bałtyk sprowadzane są do Polski surowce o strategicznym znaczeniu. Dlatego też szlaki żeglugowe mają kluczowe znaczenie dla naszej gospodarki, a co za tym idzie stabilności państwa. Trzeba pilnować ich bezpieczeństwa. „Rekin” stanowi kolejny dowód na to, jak ważne są sojusznicze relacje. Okręty i personel państw bałtyckich stanowiły istotne uzupełnienie naszych sił.
Czy „Rekin” będzie miał kolejne edycje?
Bardzo byśmy chcieli. Zakładamy, że „Rekin” stanie się ćwiczeniem cyklicznym, które będzie integrować nie tylko naszą marynarkę, lecz także siły morskie naszych sojuszników na Bałtyku.
autor zdjęć: kmdr por. rez. Czesław Cichy, Marynarka Wojenna
komentarze