moja polska zbrojna
Od 25 maja 2018 r. obowiązuje w Polsce Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych, zwane także RODO).

W związku z powyższym przygotowaliśmy dla Państwa informacje dotyczące przetwarzania przez Wojskowy Instytut Wydawniczy Państwa danych osobowych. Prosimy o zapoznanie się z nimi: Polityka przetwarzania danych.

Prosimy o zaakceptowanie warunków przetwarzania danych osobowych przez Wojskowych Instytut Wydawniczy – Akceptuję

To tu powstawały plany walki z okupantem

15 lipca 1943 roku przy Komendzie Głównej Armii Krajowej powołano Kierownictwo Walki Podziemnej, na czele którego stanął gen. Tadeusz Komorowski „Bór”, Komendant Główny AK. KWP było rodzajem sztabu organizującego i kierującego całością działań przeciwko okupantowi: od społecznego oporu, przez akcje dywersyjne, po likwidację zdrajców i niemieckich funkcjonariuszy.

„Obywatel Grot zainicjował i przeprowadził porozumienie z Głównym Delegatem Rządu, w wyniku którego scalono opór społeczeństwa z walką przedpowstańczą w jednym ośrodku”, meldował gen. Tadeusz Komorowski „Bór”, Komendant Główny Armii Krajowej do Naczelnego Dowództwa w Londynie. Informował w ten sposób o powołaniu 15 lipca 1943 roku Kierownictwa Walki Podziemnej, ośrodka dyspozycyjnego Komendy Głównej AK, czyli rodzaju sztabu organizującego i kierującego całokształtem walki z okupantem. KWP powstało z połączenia Kierownictwa Walki Cywilnej (KWC) i Kierownictwa Walki Konspiracyjnej (KWK).

– KWC koordynowało niemilitarny opór społeczny przeciwko Niemcom – mówi Mariusz Nowicki, historyk zajmujący się dziejami Armii Krajowej. Zostało powołane w ramach Biura Informacji i Propagandy KG Związku Walki Zbrojnej w 1940 roku jako referat walki cywilnej. Na jego czele stanął Stefan Korboński. Jesienią 1941 roku komórkę podporządkowano Delegaturze Rządu RP na Kraj, a od kwietnia 1942 roku otrzymała ona nazwę Kierownictwa Walki Cywilnej. KWC walczyło ze zdrajcami i agentami okupanta, kierowało niektórymi akcjami sabotażowymi i dywersją w fabrykach wykonujących zlecenia dla Niemców, koordynowało bojkot zarządzeń okupanta, kin czy prasy wydawanej przez Niemców.

Żołnierze AK podczas akcji „Burza” w Lublinie, lipiec 1944.

Z kolei Kierownictwo Walki Konspiracyjnej kierujące całością oporu militarnego powstało jesienią 1942 roku wewnątrz Komendy Głównej AK. Zajmowało się m.in. planowaniem akcji dywersyjnych, likwidacji niebezpiecznych dla Polaków osób, organizowaniem działań wywiadu i kontrwywiadu. – Od połowy 1943 roku polskie podziemie mocno się militaryzowało szykując się do akcji „Burza”, dlatego dowództwo AK zaczęło nalegać na skupienie struktur prowadzących działania antyniemieckie, zarówno walkę zbrojną, jak cywilny opór, w rękach Komendanta Głównego AK – tłumaczy historyk.

Na czele KWP stanął gen. Komorowski. W składzie Kierownictwa znaleźli się: gen. Tadeusz Pełczyński „Grzegorz”, szef sztabu KG AK, August Fieldorf „Nil”, a później także płk Jan Mazurkiewicz „Radosław” jako szefowie Kierownictwa Dywersji KG AK, tzw. Kedywu oraz płk Jan Rzepecki „Prezes”, szef Biura Informacji i Propagandy KG AK. Pełnomocnikiem Delegatury Rządu RP na Kraj jako szef Oporu Społecznego został Korboński.

Przy KWP utworzono także, jako organ opiniodawczy i wykonawczy, Centralny Komitet Oporu Społecznego złożony z przedstawicieli czterech największych podziemnych stronnictw politycznych: Polskiej Partii Socjalistycznej, Stronnictwa Ludowego, Stronnictwa Narodowego i Stronnictwa Pracy. – Kierownictwo Walki Podziemnej kontrolowało wszystkie przejawy walki z okupantem: od społecznego oporu, przez mały sabotaż, akcje dywersyjne, sabotaż kolejowy, likwidację wyższych funkcjonariuszy niemieckich czy odbijanie więźniów – wylicza Nowicki. KWP publikowało też na łamach prasy konspiracyjnej komunikaty o akcjach AK, gromadziło i przekazywało do najwyższych władz Polskiego Państwa Podziemnego informacje o sytuacji w okupowanym kraju.

Operacja „Wieniec” była pierwszym uderzeniem Armii Krajowej w niemieckie transporty z zaopatrzeniem dla Frontu Wschodniego. Fot. NAC

Przy KWP działały podziemne sądy wojskowe i cywilne. Sądziły one Polaków za popełnione wykroczenia i przestępstwa. Orzekały kary śmierci za zdradę, szpiegostwo czy denuncjację, a wyroki wykonywały specjalne komórki AK. Kierownictwo posiadało też własną sieć radiostacji. Wśród nich najsłynniejsza była radiostacja „Świt”, uruchomiona jesienią 1942 roku pod Londynem. – Jej działalność była objęta ścisłą tajemnicą, ponieważ pozorowała ona nadawanie z terenu Polski – wyjaśnia historyk.

KWP przestało istnieć wraz z rozwiązaniem Armii Krajowej na początku 1945 roku.

Anna Dąbrowska

autor zdjęć: Wiesław Chrzanowski/Wikimedia, Narodowe Archiwum Cyfrowe, grafika Jarosław Malarowski

dodaj komentarz

komentarze


Nie wierzę panu, mister Karski!
 
Krzyżacka klęska na polach grunwaldzkich
„Armia mistrzów” – lekkoatletyka
W Sejmie o zniszczeniu Tupolewa
Jaki będzie czołg przyszłości?
Paryż – odliczanie do rozpoczęcia igrzysk!
Kaczmarek z nowym rekordem Polski!
Londyn o „Tarczy Wschód”
Szczyt NATO, czyli siła w Sojuszu
Most III, czyli lot z V2
Sejm podziękował za służbę na granicy
Szczyt NATO w Waszyngtonie: Ukraina o krok bliżej Sojuszu
Rusza operacja „Bezpieczne Podlasie”
Kmdr Janusz Porzycz: Wojsko Polskie wspierało i wspiera sportowców!
Medycy na poligonie
„Armia mistrzów” – sporty wodne
Na ratunek… komandos
Posłowie wybrali patronów 2025 roku
Szczyt NATO: wzmacniamy wschodnią flankę
„Armia mistrzów” – kolarstwo, łucznictwo, pięciobój nowoczesny, strzelectwo, triatlon i wspinaczka sportowa
Terytorialsi w gotowości do pomocy
Optymistyczne prognozy znad Wisły
Za zdrowie utracone na służbie
Formoza. Za kulisami
Prezydent Warszawy: oddajmy hołd bohaterom!
Z parlamentu do wojska
Patrioty i F-16 dla Ukrainy. Trwa szczyt NATO
Posłowie o efektach szczytu NATO
The Suwałki Gap in the Game
Operacja „Wschodnia zorza”
Jak usprawnić działania służb na granicy
Hala do budowy Mieczników na finiszu
Ustawa o obronie ojczyzny – pytania i odpowiedzi
„Operacja borelioza”
Awaria systemów. Bezpieczeństwo Polski nie jest zagrożone
Lotnicy pamiętają o powstaniu
Pioruny dla sojuszników
Prezydent Zełenski w Warszawie
International Test
Incydent przy granicy. MON chce specjalnego nadzoru nad śledztwem
Partyzanci z republiki
Letnia Bryza na Morzu Czarnym
Specjalsi zakończyli dyżur w SON-ie
Tridon Mk2, czyli sposób na drona?
„Armia mistrzów” – sporty walki
Roczny dyżur spadochroniarzy
Ustawa o obronie ojczyzny – pytania i odpowiedzi
Silniejsza obecność sojuszników z USA
Bezpieczeństwo granicy jest również sprawą Sojuszu
Spadochroniarze na warcie w UE
Zabezpieczenie techniczne 1 Pułku Czołgów w 1920
Polski Kontyngent Wojskowy Olimp w Paryżu
Feniks – następca Mangusty?
Włoski Centauro na paryskim salonie
Olimp gotowy na igrzyska!
Ciężko? I słusznie! Tak przebiega selekcja do Formozy
Ankona, czyli polska operacja we Włoszech

Ministerstwo Obrony Narodowej Wojsko Polskie Sztab Generalny Wojska Polskiego Dowództwo Generalne Rodzajów Sił Zbrojnych Dowództwo Operacyjne Rodzajów Sił Zbrojnych Wojska Obrony
Terytorialnej
Żandarmeria Wojskowa Dowództwo Garnizonu Warszawa Inspektorat Wsparcia SZ Wielonarodowy Korpus
Północno-
Wschodni
Wielonarodowa
Dywizja
Północny-
Wschód
Centrum
Szkolenia Sił Połączonych
NATO (JFTC)
Agencja Uzbrojenia

Wojskowy Instytut Wydawniczy (C) 2015
wykonanie i hosting AIKELO