moja polska zbrojna
Od 25 maja 2018 r. obowiązuje w Polsce Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych, zwane także RODO).

W związku z powyższym przygotowaliśmy dla Państwa informacje dotyczące przetwarzania przez Wojskowy Instytut Wydawniczy Państwa danych osobowych. Prosimy o zapoznanie się z nimi: Polityka przetwarzania danych.

Prosimy o zaakceptowanie warunków przetwarzania danych osobowych przez Wojskowych Instytut Wydawniczy – Akceptuję

To tu powstawały plany walki z okupantem

15 lipca 1943 roku przy Komendzie Głównej Armii Krajowej powołano Kierownictwo Walki Podziemnej, na czele którego stanął gen. Tadeusz Komorowski „Bór”, Komendant Główny AK. KWP było rodzajem sztabu organizującego i kierującego całością działań przeciwko okupantowi: od społecznego oporu, przez akcje dywersyjne, po likwidację zdrajców i niemieckich funkcjonariuszy.

„Obywatel Grot zainicjował i przeprowadził porozumienie z Głównym Delegatem Rządu, w wyniku którego scalono opór społeczeństwa z walką przedpowstańczą w jednym ośrodku”, meldował gen. Tadeusz Komorowski „Bór”, Komendant Główny Armii Krajowej do Naczelnego Dowództwa w Londynie. Informował w ten sposób o powołaniu 15 lipca 1943 roku Kierownictwa Walki Podziemnej, ośrodka dyspozycyjnego Komendy Głównej AK, czyli rodzaju sztabu organizującego i kierującego całokształtem walki z okupantem. KWP powstało z połączenia Kierownictwa Walki Cywilnej (KWC) i Kierownictwa Walki Konspiracyjnej (KWK).

– KWC koordynowało niemilitarny opór społeczny przeciwko Niemcom – mówi Mariusz Nowicki, historyk zajmujący się dziejami Armii Krajowej. Zostało powołane w ramach Biura Informacji i Propagandy KG Związku Walki Zbrojnej w 1940 roku jako referat walki cywilnej. Na jego czele stanął Stefan Korboński. Jesienią 1941 roku komórkę podporządkowano Delegaturze Rządu RP na Kraj, a od kwietnia 1942 roku otrzymała ona nazwę Kierownictwa Walki Cywilnej. KWC walczyło ze zdrajcami i agentami okupanta, kierowało niektórymi akcjami sabotażowymi i dywersją w fabrykach wykonujących zlecenia dla Niemców, koordynowało bojkot zarządzeń okupanta, kin czy prasy wydawanej przez Niemców.

Żołnierze AK podczas akcji „Burza” w Lublinie, lipiec 1944.

Z kolei Kierownictwo Walki Konspiracyjnej kierujące całością oporu militarnego powstało jesienią 1942 roku wewnątrz Komendy Głównej AK. Zajmowało się m.in. planowaniem akcji dywersyjnych, likwidacji niebezpiecznych dla Polaków osób, organizowaniem działań wywiadu i kontrwywiadu. – Od połowy 1943 roku polskie podziemie mocno się militaryzowało szykując się do akcji „Burza”, dlatego dowództwo AK zaczęło nalegać na skupienie struktur prowadzących działania antyniemieckie, zarówno walkę zbrojną, jak cywilny opór, w rękach Komendanta Głównego AK – tłumaczy historyk.

Na czele KWP stanął gen. Komorowski. W składzie Kierownictwa znaleźli się: gen. Tadeusz Pełczyński „Grzegorz”, szef sztabu KG AK, August Fieldorf „Nil”, a później także płk Jan Mazurkiewicz „Radosław” jako szefowie Kierownictwa Dywersji KG AK, tzw. Kedywu oraz płk Jan Rzepecki „Prezes”, szef Biura Informacji i Propagandy KG AK. Pełnomocnikiem Delegatury Rządu RP na Kraj jako szef Oporu Społecznego został Korboński.

Przy KWP utworzono także, jako organ opiniodawczy i wykonawczy, Centralny Komitet Oporu Społecznego złożony z przedstawicieli czterech największych podziemnych stronnictw politycznych: Polskiej Partii Socjalistycznej, Stronnictwa Ludowego, Stronnictwa Narodowego i Stronnictwa Pracy. – Kierownictwo Walki Podziemnej kontrolowało wszystkie przejawy walki z okupantem: od społecznego oporu, przez mały sabotaż, akcje dywersyjne, sabotaż kolejowy, likwidację wyższych funkcjonariuszy niemieckich czy odbijanie więźniów – wylicza Nowicki. KWP publikowało też na łamach prasy konspiracyjnej komunikaty o akcjach AK, gromadziło i przekazywało do najwyższych władz Polskiego Państwa Podziemnego informacje o sytuacji w okupowanym kraju.

Operacja „Wieniec” była pierwszym uderzeniem Armii Krajowej w niemieckie transporty z zaopatrzeniem dla Frontu Wschodniego. Fot. NAC

Przy KWP działały podziemne sądy wojskowe i cywilne. Sądziły one Polaków za popełnione wykroczenia i przestępstwa. Orzekały kary śmierci za zdradę, szpiegostwo czy denuncjację, a wyroki wykonywały specjalne komórki AK. Kierownictwo posiadało też własną sieć radiostacji. Wśród nich najsłynniejsza była radiostacja „Świt”, uruchomiona jesienią 1942 roku pod Londynem. – Jej działalność była objęta ścisłą tajemnicą, ponieważ pozorowała ona nadawanie z terenu Polski – wyjaśnia historyk.

KWP przestało istnieć wraz z rozwiązaniem Armii Krajowej na początku 1945 roku.

Anna Dąbrowska

autor zdjęć: Wiesław Chrzanowski/Wikimedia, Narodowe Archiwum Cyfrowe, grafika Jarosław Malarowski

dodaj komentarz

komentarze


Prawo dla kluczowych inwestycji obronnych
 
Dekapitacyjne uderzenie w Iran
Żołnierze WOT-u szkolili się w Słowenii
Flyer, zdobywca przestworzy
Ustawa o obronie ojczyzny – pytania i odpowiedzi
Kajakami po medale
Pułk Reprezentacyjny rekrutuje. Kto może dołączyć?
Szczyt w Hadze zakończony, co dalej?
11 lipca narodowym dniem pamięci o ofiarach rzezi wołyńskiej
Kadeci z NATO i z Korei szkolili się w Karkonoszach
Posłowie za wypowiedzeniem konwencji ottawskiej
BWP-1 – historia na dekady
Żołnierze z 10 Brygady Kawalerii Pancernej powalczą w IV lidze
„Niegościnni” marynarze na obiektach sportowych w Ustce
Historyczne zwycięstwo ukraińskiego F-16
Śmierć gorsza niż wszystkie
Planowano zamach na Zełenskiego
Święto sportów walki w Warendorfie
Kolejne czołgi K2 dla naszej armii
Nie żyje żołnierz PKW Irak
Ewakuacja Polaków z Izraela
Strażnicy polskiego nieba
ORP „Necko” idzie do natowskiego zespołu
Cybermiasteczko na Festiwalu Open’er
Musimy być szybsi niż zagrożenie
Nowe zasady fotografowania obiektów wojskowych
Broń przeciwko wrogim satelitom
Miliardowe wsparcie dla PGZ
Pociski do FA-50 i nowe Rosomaki
Rodzinne ćwiczenia z wojskiem
„Różycki” zwodowany
Rosyjska maszyna Su-24 przechwycona przez polskie F-16
Podejrzane manewry na Bałtyku
Wypadek Rosomaka
GROM w obiektywie. Zobaczcie sami!
Bezpieczniejsza Europa
Prezydent na wschodniej granicy
Wyższe stawki dla niezawodowych
„Swift Response ‘25”, czyli lekka piechota w ciężkim terenie
Pancerny kot w polskim wojsku
Policja ze wsparciem wojskowego Bayraktara
Inwestycja w żołnierzy
Policjanci w koszarach WOT
Generał „Grot” – pierwszy dowódca AK
Zbrodnia we wsi, której już nie ma
Podróż w ciemność
Strategia odstraszania. Czy zadziała?
Szczyt NATO nie tylko o wydatkach na obronność
Świat F-35
Armia pomoże służbom na zachodniej granicy
Ratownik w akcji
Pierwsze oficerskie gwiazdki
Drukowanie dronów
The Power of Infrastructure
Nawrocki przedstawia kierownictwo BBN-u
Żołnierze PKW Irak są bezpieczni
Sukcesy żołnierzy na międzynarodowych arenach
Pestki, waafki, mewki – kobiety w Polskich Siłach Zbrojnych
Dwa tygodnie „rozgryzania” Homara-K
Sejm zakończył prace nad nowelizacją ustawy o obronie ojczyzny. Teraz czas na Senat
Odbudowa obrony cywilnej kraju
Dzieci wojny
USA przyłączyły się do ataku Izraela na Iran
Czarna Pantera celuje
Pracowity pobyt w kosmosie

Ministerstwo Obrony Narodowej Wojsko Polskie Sztab Generalny Wojska Polskiego Dowództwo Generalne Rodzajów Sił Zbrojnych Dowództwo Operacyjne Rodzajów Sił Zbrojnych Wojska Obrony
Terytorialnej
Żandarmeria Wojskowa Dowództwo Garnizonu Warszawa Inspektorat Wsparcia SZ Wielonarodowy Korpus
Północno-
Wschodni
Wielonarodowa
Dywizja
Północny-
Wschód
Centrum
Szkolenia Sił Połączonych
NATO (JFTC)
Agencja Uzbrojenia

Wojskowy Instytut Wydawniczy (C) 2015
wykonanie i hosting AIKELO