moja polska zbrojna
Od 25 maja 2018 r. obowiązuje w Polsce Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych, zwane także RODO).

W związku z powyższym przygotowaliśmy dla Państwa informacje dotyczące przetwarzania przez Wojskowy Instytut Wydawniczy Państwa danych osobowych. Prosimy o zapoznanie się z nimi: Polityka przetwarzania danych.

Prosimy o zaakceptowanie warunków przetwarzania danych osobowych przez Wojskowych Instytut Wydawniczy – Akceptuję

To tu powstawały plany walki z okupantem

15 lipca 1943 roku przy Komendzie Głównej Armii Krajowej powołano Kierownictwo Walki Podziemnej, na czele którego stanął gen. Tadeusz Komorowski „Bór”, Komendant Główny AK. KWP było rodzajem sztabu organizującego i kierującego całością działań przeciwko okupantowi: od społecznego oporu, przez akcje dywersyjne, po likwidację zdrajców i niemieckich funkcjonariuszy.

„Obywatel Grot zainicjował i przeprowadził porozumienie z Głównym Delegatem Rządu, w wyniku którego scalono opór społeczeństwa z walką przedpowstańczą w jednym ośrodku”, meldował gen. Tadeusz Komorowski „Bór”, Komendant Główny Armii Krajowej do Naczelnego Dowództwa w Londynie. Informował w ten sposób o powołaniu 15 lipca 1943 roku Kierownictwa Walki Podziemnej, ośrodka dyspozycyjnego Komendy Głównej AK, czyli rodzaju sztabu organizującego i kierującego całokształtem walki z okupantem. KWP powstało z połączenia Kierownictwa Walki Cywilnej (KWC) i Kierownictwa Walki Konspiracyjnej (KWK).

– KWC koordynowało niemilitarny opór społeczny przeciwko Niemcom – mówi Mariusz Nowicki, historyk zajmujący się dziejami Armii Krajowej. Zostało powołane w ramach Biura Informacji i Propagandy KG Związku Walki Zbrojnej w 1940 roku jako referat walki cywilnej. Na jego czele stanął Stefan Korboński. Jesienią 1941 roku komórkę podporządkowano Delegaturze Rządu RP na Kraj, a od kwietnia 1942 roku otrzymała ona nazwę Kierownictwa Walki Cywilnej. KWC walczyło ze zdrajcami i agentami okupanta, kierowało niektórymi akcjami sabotażowymi i dywersją w fabrykach wykonujących zlecenia dla Niemców, koordynowało bojkot zarządzeń okupanta, kin czy prasy wydawanej przez Niemców.

Żołnierze AK podczas akcji „Burza” w Lublinie, lipiec 1944.

Z kolei Kierownictwo Walki Konspiracyjnej kierujące całością oporu militarnego powstało jesienią 1942 roku wewnątrz Komendy Głównej AK. Zajmowało się m.in. planowaniem akcji dywersyjnych, likwidacji niebezpiecznych dla Polaków osób, organizowaniem działań wywiadu i kontrwywiadu. – Od połowy 1943 roku polskie podziemie mocno się militaryzowało szykując się do akcji „Burza”, dlatego dowództwo AK zaczęło nalegać na skupienie struktur prowadzących działania antyniemieckie, zarówno walkę zbrojną, jak cywilny opór, w rękach Komendanta Głównego AK – tłumaczy historyk.

Na czele KWP stanął gen. Komorowski. W składzie Kierownictwa znaleźli się: gen. Tadeusz Pełczyński „Grzegorz”, szef sztabu KG AK, August Fieldorf „Nil”, a później także płk Jan Mazurkiewicz „Radosław” jako szefowie Kierownictwa Dywersji KG AK, tzw. Kedywu oraz płk Jan Rzepecki „Prezes”, szef Biura Informacji i Propagandy KG AK. Pełnomocnikiem Delegatury Rządu RP na Kraj jako szef Oporu Społecznego został Korboński.

Przy KWP utworzono także, jako organ opiniodawczy i wykonawczy, Centralny Komitet Oporu Społecznego złożony z przedstawicieli czterech największych podziemnych stronnictw politycznych: Polskiej Partii Socjalistycznej, Stronnictwa Ludowego, Stronnictwa Narodowego i Stronnictwa Pracy. – Kierownictwo Walki Podziemnej kontrolowało wszystkie przejawy walki z okupantem: od społecznego oporu, przez mały sabotaż, akcje dywersyjne, sabotaż kolejowy, likwidację wyższych funkcjonariuszy niemieckich czy odbijanie więźniów – wylicza Nowicki. KWP publikowało też na łamach prasy konspiracyjnej komunikaty o akcjach AK, gromadziło i przekazywało do najwyższych władz Polskiego Państwa Podziemnego informacje o sytuacji w okupowanym kraju.

Operacja „Wieniec” była pierwszym uderzeniem Armii Krajowej w niemieckie transporty z zaopatrzeniem dla Frontu Wschodniego. Fot. NAC

Przy KWP działały podziemne sądy wojskowe i cywilne. Sądziły one Polaków za popełnione wykroczenia i przestępstwa. Orzekały kary śmierci za zdradę, szpiegostwo czy denuncjację, a wyroki wykonywały specjalne komórki AK. Kierownictwo posiadało też własną sieć radiostacji. Wśród nich najsłynniejsza była radiostacja „Świt”, uruchomiona jesienią 1942 roku pod Londynem. – Jej działalność była objęta ścisłą tajemnicą, ponieważ pozorowała ona nadawanie z terenu Polski – wyjaśnia historyk.

KWP przestało istnieć wraz z rozwiązaniem Armii Krajowej na początku 1945 roku.

Anna Dąbrowska

autor zdjęć: Wiesław Chrzanowski/Wikimedia, Narodowe Archiwum Cyfrowe, grafika Jarosław Malarowski

dodaj komentarz

komentarze


Żaden z Polaków służących w Libanie nie został ranny
 
Rosomaki w rumuńskich Karpatach
Hokeiści WKS Grunwald mistrzami jesieni
Żeby nie poddać się PTSD
The Power of Buzdygan Award
„Złote Kolce” dla sportowców-żołnierzy
Zapomogi dla wojskowych poszkodowanych w powodzi
Ostre słowa, mocne ciosy
Polskie „JAG” już działa
Rozkaz: rozpoznać przeprawę!
Kamień z Szańca. Historia zapomnianego karpatczyka
Czworonożny żandarm w Paryżu
Czas „W”? Pora wytropić przeciwnika
Cześć ich pamięci!
Mark Rutte w Estonii
Adm. Bauer: NATO jest na właściwej ścieżce
Snipery dla polskich FA-50
Kto dostanie karty powołania w 2025 roku?
Po pierwsze: bezpieczeństwo granic
Gryf dla ochrony
Rozliczenie podkomisji Macierewicza
„Northern Challenge”, czyli wyzwania i pułapki
Święto marynarzy po nowemu
Żeglarz i kajakarze z „armii mistrzów” na podium
Grób Nieznanego Żołnierza ma 99 lat
Do czterech razy sztuka, czyli poczwórny brąz biegaczy na orientację
Centrum Robotów Mobilnych WAT już otwarte
Ogień nad Bałtykiem
Ile GROM-u jest w „Diable”?
Ustawa o obronie ojczyzny – pytania i odpowiedzi
NATO odpowiada na falę rosyjskich ataków
Udane starty żołnierzy na lodzie oraz na azjatyckich basenach
Polacy pobiegli w „Baltic Warrior”
Niepokonany generał Stanisław Maczek
Rosyjskie wpływy w Polsce? Jutro raport
Zmiana warty w PKW Liban
Złoty Medal Wojska Polskiego dla „Drago”
Olimp w Paryżu
Polski wkład w F-16
Miliony sztuk amunicji szkolnej dla wojska
Komisja bada nielegalne wpływy ze Wschodu
Witos i spadochroniarze
Mikrus o wielkiej mocy
Olympus in Paris
Sojusz także nuklearny
Byłe urzędniczki MON-u z zarzutami
Kleszcze pod kontrolą
Jacek Domański: Sport jest narkotykiem
Szkolenie 1000 m pod ziemią
Polski producent chce zawalczyć o „Szpeja”
Jak Polacy szkolą Ukraińców
Polskie mauzolea i wojenne cmentarze – miejsca spoczynku bohaterów
Zagrożenie może być wszędzie
Karta dla rodzin wojskowych
Breda w polskich rękach
Rajd pamięci i braterstwa
Operacja „Feniks” – pomoc i odbudowa
Wojskowi rekruterzy chcą być (jeszcze) skuteczniejsi
Żołnierska pamięć nie ustaje

Ministerstwo Obrony Narodowej Wojsko Polskie Sztab Generalny Wojska Polskiego Dowództwo Generalne Rodzajów Sił Zbrojnych Dowództwo Operacyjne Rodzajów Sił Zbrojnych Wojska Obrony
Terytorialnej
Żandarmeria Wojskowa Dowództwo Garnizonu Warszawa Inspektorat Wsparcia SZ Wielonarodowy Korpus
Północno-
Wschodni
Wielonarodowa
Dywizja
Północny-
Wschód
Centrum
Szkolenia Sił Połączonych
NATO (JFTC)
Agencja Uzbrojenia

Wojskowy Instytut Wydawniczy (C) 2015
wykonanie i hosting AIKELO