moja polska zbrojna
Od 25 maja 2018 r. obowiązuje w Polsce Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych, zwane także RODO).

W związku z powyższym przygotowaliśmy dla Państwa informacje dotyczące przetwarzania przez Wojskowy Instytut Wydawniczy Państwa danych osobowych. Prosimy o zapoznanie się z nimi: Polityka przetwarzania danych.

Prosimy o zaakceptowanie warunków przetwarzania danych osobowych przez Wojskowych Instytut Wydawniczy – Akceptuję

To tu powstawały plany walki z okupantem

15 lipca 1943 roku przy Komendzie Głównej Armii Krajowej powołano Kierownictwo Walki Podziemnej, na czele którego stanął gen. Tadeusz Komorowski „Bór”, Komendant Główny AK. KWP było rodzajem sztabu organizującego i kierującego całością działań przeciwko okupantowi: od społecznego oporu, przez akcje dywersyjne, po likwidację zdrajców i niemieckich funkcjonariuszy.

„Obywatel Grot zainicjował i przeprowadził porozumienie z Głównym Delegatem Rządu, w wyniku którego scalono opór społeczeństwa z walką przedpowstańczą w jednym ośrodku”, meldował gen. Tadeusz Komorowski „Bór”, Komendant Główny Armii Krajowej do Naczelnego Dowództwa w Londynie. Informował w ten sposób o powołaniu 15 lipca 1943 roku Kierownictwa Walki Podziemnej, ośrodka dyspozycyjnego Komendy Głównej AK, czyli rodzaju sztabu organizującego i kierującego całokształtem walki z okupantem. KWP powstało z połączenia Kierownictwa Walki Cywilnej (KWC) i Kierownictwa Walki Konspiracyjnej (KWK).

– KWC koordynowało niemilitarny opór społeczny przeciwko Niemcom – mówi Mariusz Nowicki, historyk zajmujący się dziejami Armii Krajowej. Zostało powołane w ramach Biura Informacji i Propagandy KG Związku Walki Zbrojnej w 1940 roku jako referat walki cywilnej. Na jego czele stanął Stefan Korboński. Jesienią 1941 roku komórkę podporządkowano Delegaturze Rządu RP na Kraj, a od kwietnia 1942 roku otrzymała ona nazwę Kierownictwa Walki Cywilnej. KWC walczyło ze zdrajcami i agentami okupanta, kierowało niektórymi akcjami sabotażowymi i dywersją w fabrykach wykonujących zlecenia dla Niemców, koordynowało bojkot zarządzeń okupanta, kin czy prasy wydawanej przez Niemców.

Żołnierze AK podczas akcji „Burza” w Lublinie, lipiec 1944.

Z kolei Kierownictwo Walki Konspiracyjnej kierujące całością oporu militarnego powstało jesienią 1942 roku wewnątrz Komendy Głównej AK. Zajmowało się m.in. planowaniem akcji dywersyjnych, likwidacji niebezpiecznych dla Polaków osób, organizowaniem działań wywiadu i kontrwywiadu. – Od połowy 1943 roku polskie podziemie mocno się militaryzowało szykując się do akcji „Burza”, dlatego dowództwo AK zaczęło nalegać na skupienie struktur prowadzących działania antyniemieckie, zarówno walkę zbrojną, jak cywilny opór, w rękach Komendanta Głównego AK – tłumaczy historyk.

Na czele KWP stanął gen. Komorowski. W składzie Kierownictwa znaleźli się: gen. Tadeusz Pełczyński „Grzegorz”, szef sztabu KG AK, August Fieldorf „Nil”, a później także płk Jan Mazurkiewicz „Radosław” jako szefowie Kierownictwa Dywersji KG AK, tzw. Kedywu oraz płk Jan Rzepecki „Prezes”, szef Biura Informacji i Propagandy KG AK. Pełnomocnikiem Delegatury Rządu RP na Kraj jako szef Oporu Społecznego został Korboński.

Przy KWP utworzono także, jako organ opiniodawczy i wykonawczy, Centralny Komitet Oporu Społecznego złożony z przedstawicieli czterech największych podziemnych stronnictw politycznych: Polskiej Partii Socjalistycznej, Stronnictwa Ludowego, Stronnictwa Narodowego i Stronnictwa Pracy. – Kierownictwo Walki Podziemnej kontrolowało wszystkie przejawy walki z okupantem: od społecznego oporu, przez mały sabotaż, akcje dywersyjne, sabotaż kolejowy, likwidację wyższych funkcjonariuszy niemieckich czy odbijanie więźniów – wylicza Nowicki. KWP publikowało też na łamach prasy konspiracyjnej komunikaty o akcjach AK, gromadziło i przekazywało do najwyższych władz Polskiego Państwa Podziemnego informacje o sytuacji w okupowanym kraju.

Operacja „Wieniec” była pierwszym uderzeniem Armii Krajowej w niemieckie transporty z zaopatrzeniem dla Frontu Wschodniego. Fot. NAC

Przy KWP działały podziemne sądy wojskowe i cywilne. Sądziły one Polaków za popełnione wykroczenia i przestępstwa. Orzekały kary śmierci za zdradę, szpiegostwo czy denuncjację, a wyroki wykonywały specjalne komórki AK. Kierownictwo posiadało też własną sieć radiostacji. Wśród nich najsłynniejsza była radiostacja „Świt”, uruchomiona jesienią 1942 roku pod Londynem. – Jej działalność była objęta ścisłą tajemnicą, ponieważ pozorowała ona nadawanie z terenu Polski – wyjaśnia historyk.

KWP przestało istnieć wraz z rozwiązaniem Armii Krajowej na początku 1945 roku.

Anna Dąbrowska

autor zdjęć: Wiesław Chrzanowski/Wikimedia, Narodowe Archiwum Cyfrowe, grafika Jarosław Malarowski

dodaj komentarz

komentarze


Hala do budowy Mieczników na finiszu
 
Polski Kontyngent Wojskowy Olimp w Paryżu
Ustawa o obronie ojczyzny – pytania i odpowiedzi
Specjalsi zakończyli dyżur w SON-ie
Ankona, czyli polska operacja we Włoszech
Londyn o „Tarczy Wschód”
„Armia mistrzów” – sporty walki
„Armia mistrzów” – sporty wodne
Feniks – następca Mangusty?
Za zdrowie utracone na służbie
Lotnicy pamiętają o powstaniu
Ciężko? I słusznie! Tak przebiega selekcja do Formozy
Spadochroniarze na warcie w UE
Szczyt NATO, czyli siła w Sojuszu
Pioruny dla sojuszników
Olimp gotowy na igrzyska!
Partyzanci z republiki
Operacja „Wschodnia zorza”
Nie wierzę panu, mister Karski!
The Suwałki Gap in the Game
Silniejsza obecność sojuszników z USA
Ustawa o obronie ojczyzny – pytania i odpowiedzi
Letnia Bryza na Morzu Czarnym
Posłowie wybrali patronów 2025 roku
„Armia mistrzów” – kolarstwo, łucznictwo, pięciobój nowoczesny, strzelectwo, triatlon i wspinaczka sportowa
International Test
Terytorialsi w gotowości do pomocy
W Sejmie o zniszczeniu Tupolewa
Tridon Mk2, czyli sposób na drona?
Awaria systemów. Bezpieczeństwo Polski nie jest zagrożone
„Operacja borelioza”
Jaki będzie czołg przyszłości?
Incydent przy granicy. MON chce specjalnego nadzoru nad śledztwem
Szczyt NATO: wzmacniamy wschodnią flankę
Jak usprawnić działania służb na granicy
Bezpieczeństwo granicy jest również sprawą Sojuszu
„Armia mistrzów” – lekkoatletyka
Patrioty i F-16 dla Ukrainy. Trwa szczyt NATO
Na ratunek… komandos
Zabezpieczenie techniczne 1 Pułku Czołgów w 1920
Kmdr Janusz Porzycz: Wojsko Polskie wspierało i wspiera sportowców!
Most III, czyli lot z V2
Rusza operacja „Bezpieczne Podlasie”
Prezydent Warszawy: oddajmy hołd bohaterom!
Paryż – odliczanie do rozpoczęcia igrzysk!
Szczyt NATO w Waszyngtonie: Ukraina o krok bliżej Sojuszu
Sejm podziękował za służbę na granicy
Roczny dyżur spadochroniarzy
Posłowie o efektach szczytu NATO
Krzyżacka klęska na polach grunwaldzkich
Prezydent Zełenski w Warszawie
Formoza. Za kulisami
Włoski Centauro na paryskim salonie
Medycy na poligonie
Kaczmarek z nowym rekordem Polski!
Z parlamentu do wojska

Ministerstwo Obrony Narodowej Wojsko Polskie Sztab Generalny Wojska Polskiego Dowództwo Generalne Rodzajów Sił Zbrojnych Dowództwo Operacyjne Rodzajów Sił Zbrojnych Wojska Obrony
Terytorialnej
Żandarmeria Wojskowa Dowództwo Garnizonu Warszawa Inspektorat Wsparcia SZ Wielonarodowy Korpus
Północno-
Wschodni
Wielonarodowa
Dywizja
Północny-
Wschód
Centrum
Szkolenia Sił Połączonych
NATO (JFTC)
Agencja Uzbrojenia

Wojskowy Instytut Wydawniczy (C) 2015
wykonanie i hosting AIKELO