Jesteśmy przygotowani do działania w każdym zakątku świata. Możemy prowadzić pełne spektrum operacji specjalnych – od rozpoznania i akcji bezpośrednich do szkolenia i ewakuacji obywateli – mówi gen. bryg. Jerzy Gut, dowódca Sojuszniczego Komponentu Operacji Specjalnych. Polacy od trzech tygodni pełnią dyżur w Siłach Odpowiedzi NATO.
Polskie wojska specjalne rozpoczęły dyżur w Siłach Odpowiedzi NATO, a Pan został dowódcą Sojuszniczego Komponentu Operacji Specjalnych. Jakie wyzwania czekają żołnierzy podczas dyżuru, który potrwa rok?
Gen. bryg. Jerzy Gut: Komponent Operacji Specjalnych jest jednym z czterech głównych komponentów wchodzących w skład Sił Odpowiedzi NATO w 2015 roku. Decyzję o użyciu tych sił podejmuje Rada Sojuszu Północnoatlantyckiego. My jesteśmy gotowi do całego spektrum operacji specjalnych – od rozpoznania, akcji bezpośrednich, przez szkolenie lokalnych sił, po ewakuacje obywateli z terenów zagrożonych. Zadaniem dowództwa będzie zaplanowanie i przeprowadzenie tych działań.
W jakich regionach świata możecie działać?
Jesteśmy przygotowani do wykonywania zadań w każdym zakątku świata i w każdych warunkach klimatycznych. Mamy świadomość, że pełnimy dyżur w szczególnych uwarunkowaniach politycznych i że możemy się spodziewać różnych scenariuszy. Utrzymujemy stałą gotowość do szybkiej reakcji w przypadku zagrożenia bezpieczeństwa państw członkowskich Sojuszu, zwłaszcza zaś podejmowania działań w ramach operacji reagowania kryzysowego. Zareagować możemy w ciągu kilku dni, a przy wcześniejszej aktywacji części sił komponentu prawie natychmiast.
Ile zespołów bojowych jest w gotowości podczas rocznego dyżuru?
Polacy stanowią 75 procent całości komponentu. Jako państwo ramowe tworzymy trzon Dowództwa Komponentu Operacji Specjalnych, zbudowany na bazie kadry Centrum Operacji Specjalnych – Dowództwa Komponentu Wojsk Specjalnych. Poza tym do dyżuru wystawiamy trzy polskie zespoły bojowe: lądowy z Jednostki Wojskowej Komandosów, morski z Jednostki Wojskowej Formoza i powietrzny z 7 Eskadry Działań Specjalnych. Pozostałe dwa zespoły tworzą Holendrzy i Litwini.
Razem z nami w komponencie służą żołnierze wojsk specjalnych z: Chorwacji, Estonii, Holandii, Litwy, Norwegii, Słowacji, Turcji i Węgier.
Polscy żołnierze znają swoich zagranicznych partnerów? Mają wspólne doświadczenia z poligonów i misji?
Większość z nich to partnerzy, z którymi pracujemy na co dzień. Znamy się i mamy do siebie zaufanie. Chorwaci na przykład służyli w Afganistanie wspólnie z naszymi komandosami z Lublińca w jednym z zadaniowych zespołów bojowych sił specjalnych ISAF. Z Litwinami, Słowakami i Węgrami współpracujemy w ramach umów bilateralnych podpisanych przez nasze państwa.
Jak długo polskie wojska specjalne przygotowywały się do nowych obowiązków?
Tak naprawdę wszystko zaczęło się w 2002 roku na szczycie NATO w Pradze. Nasz kraj zadeklarował wówczas, że wojska specjalne będą naszą narodową specjalnością w Sojuszu. Pięć lat później powstał nowy rodzaj sił zbrojnych – wojska specjalne, utworzono również Dowództwo Wojsk Specjalnych. W 2008 roku podnieśliśmy poprzeczkę jeszcze wyżej. Powstała inicjatywa, by polskie wojska specjalne uzyskały status państwa ramowego i stworzyły dowództwo operacji specjalnych, które zdolne jest do planowania i dowodzenia operacjami specjalnymi w układzie sojuszniczym.
Wówczas dowódcą był gen. Włodzimierz Potasiński…
Brakowało nam jeszcze wiedzy i doświadczenia z poziomu operacyjnego, ale mieliśmy wyjątkowego dowódcę gen. Włodzimierza Potasińskiego, który miał wizję i pomysł na nowy rodzaj sił zbrojnych. Dowódca zwrócił się o wsparcie do Amerykanów. Chciał, aby pomogli odpowiednio budować nasze zdolności. W 2009 roku podpisano porozumienie o współpracy polskich i amerykańskich sił specjalnych. W dowództwie sił specjalnych USA powstał zespół doradczy i rozpoczęliśmy działalność. Zdolności budowaliśmy w sumie przez sześć lat.
Pod koniec 2013 roku polscy żołnierze przeszli ważny sprawdzian…
Na ćwiczeniu „Cobra-2013” certyfikującym zdolność Dowództwa Wojsk Specjalnych do planowania i dowodzenia operacjami specjalnymi w układzie sojuszniczym otrzymaliśmy ocenę „combat ready”. Wówczas dołączyliśmy do grona kilku państw, czyli USA, Wielkiej Brytanii, Francji, Hiszpanii, Turcji i Włoch, które mają takie uprawnienia. Można śmiało powiedzieć, że weszliśmy do elity sił specjalnych NATO.
Ostatnim, najważniejszym egzaminem było ćwiczenie „Noble Sword-14”. To certyfikacja całości Komponentu Operacji Specjalnych Sił Odpowiedzi NATO. Oceniano nas zgodnie z NATO-wskimi standardami. Wtedy otrzymaliśmy certyfikat potwierdzający naszą gotowość do dyżuru w Siłach Odpowiedzi NATO.
autor zdjęć: arch. DWS
komentarze