Resort sprawiedliwości przygotował reformę wojskowych prokuratur. Zmiany przewidują, że znikną oddzielne wojskowe instytucje śledcze. Sprawami armii zajmować się będą wojskowi prokuratorzy w specjalnie utworzonych wydziałach w prokuraturach cywilnych. Naczelny Prokurator Wojskowy będzie zastępcą Prokuratora Generalnego.
W myśl projektu przygotowanego przez resort kierowany przez ministra Jarosława Gowina, za dwa lata prokuratorzy wojskowi znajdą się w jednym systemie prokuratury powszechnej. W kilku powszechnych prokuraturach rejonowych i dwóch okręgowych zostaną powołane wydziały zajmujące się sprawami związanymi z wojskiem. Wszędzie tam jednym z zastępców szefa prokuratury będzie wojskowy. W Prokuraturze Generalnej powstanie departament zajmujący się sprawami żołnierzy. Utrzymane też zostanie stanowisko Naczelnego Prokuratora Wojskowego – będzie on zastępcą Prokuratora Generalnego.
Prokuratorami wojskowymi będą mogli być wyłącznie żołnierze zawodowi. Ten wymóg jest konieczny, ponieważ na każdą misję polskich żołnierzy wysyłani są też prokuratorzy. Niezbędne jest także zachowanie takiej kadry do budowy prokuratur wojskowych na wypadek wojny.
Prokuratorzy w mundurach po włączeniu ich w system cywilny, oprócz postępowań przygotowawczych związanych z właściwością sądów wojskowych, będą prowadzić również sprawy związane z sądownictwem powszechnym. Dotychczas nie mieli takiego prawa. Ze statystyk wynika, że w 2011 r. na prokuratora wojskowej prokuratury (niezależnie od szczebla) wypadało średnio statystycznie 13,6 sprawy rocznie. W tym samym okresie na prokuratora powszechnej prokuratury rejonowej przypadało 265,8 sprawy rocznie.
– Sprawy związane z wojskiem, które trafiają do prokuratur, są bardzo specyficzne i wymagają specjalistycznej wiedzy, dlatego całkowite zlikwidowanie prokuratur wojskowych i odwołanie prokuratorów wojskowych nie byłoby dobre. Jeśli jednak w systemie cywilnym będą funkcjonować prokuratorzy wojskowi, to taki projekt można zaakceptować – ocenia Stanisław Wziątek (SLD), wiceprzewodniczący sejmowej Komisji Obrony Narodowej.
O potrzebie zmian w prawie mówiło się od dawna. Dyskusja na temat ustroju prokuratury wojskowej i potrzeby odrębnego powszechnego i wojskowego wymiaru sprawiedliwości toczy się od kilku lat. Problem został wywołany m.in. w związku z przeprowadzonym programem profesjonalizacji i zmniejszenia armii oraz malejącą liczbą spraw prowadzonych przez prokuratury wojskowe. Dyskusja przybrała na sile, gdy w styczniu tego roku prokurator wojskowy płk Mikołaj Przybył postrzelił się podczas konferencji prasowej. Jednym z powodów były zarzuty, że złamał on prawo, badając sprawę przecieków ze śledztwa smoleńskiego. Drugim – likwidacja prokuratur wojskowych. Na potrzebę uchwalenia nowego prawa dotyczącego prokuratur wojskowych zwracali uwagę także prezydent Bronisław Komorowski oraz Krajowa Rada Prokuratury.
Projekt nowej ustawy Prawo o prokuraturze był wcześniej opiniowany przez środowisko prawnicze. Obecnie został przekazany do uzgodnień z poszczególnymi ministerstwami.
autor zdjęć: Archiwum PZ
komentarze