W połowie grudnia 2019 r. w dwóch miastach położonych na zachodnim krańcu Małopolski, tj. w Szczekocinach (pow. zawierciański, woj. śląskie) oraz w Przedborzu (pow. radomszczański, woj. łódzkie) odbyły się uroczystości o charakterze patriotycznym, religijnym i edukacyjnym ku czci gen. dyw. Antoniego „Amilkara” Kosińskiego (1769-1823). Imprezy zostały zorganizowane z okazji 250. rocznicy urodzin oficera Wojsk Polskich Księstwa Warszawskiego i Kawalera Orderu Wojennego Virtuti Militari.

Urodzony 16 grudnia 1769 r. w ziemi drohickiej (dokładne miejsce nie jest znane) Antoni Kosiński już w młodości wykazał się postawą patriotyczną i w wieku 23 lat wziął udział w Powstaniu Kościuszkowskim. Następnie wyemigrował do Nicei i zaciągnął się na francuski statek korsarski, dzięki czemu zdobył obywatelstwo francuskie i przesiąkł duchem Rewolucji Francuskiej, na co dowodem jest fakt, że w duchu republikańskim, przyjął imię starożytnego wodza kartagińskiego „Amilkar”, którego używał już do śmierci zamiast imienia „Antoni”. Kolejnym etapem w życiu Kosińskiego stały się Włochy, do których wyjechał w 1796 r. i tam, w Mediolanie, spotkał gen. Jana Henryka Dąbrowskiego, któremu pomógł utworzyć Legiony Polskie we Włoszech. Dzięki temu, Amilkar Kosiński rozpoczął karierę wojskową w Legionach i doszedł do rangi generała brygady, a także, wreszcie miał okazję w pełni zaprezentować swoje talenty dowódcze i odwagę, oraz zasmakować niewoli w austriackim więzieniu. Niestety, dalsza kariera Generała Kosińskiego stała się niemożliwa, gdyż, brak wykształcenia wojskowego oraz majątku i koneksji okazały się ważniejsze od jego umiejętności. W związku z tym, w 1803 r. wrócił na ziemie polskie, ale, gdy tylko Napoleon Bonaparte pokonał Prusaków w bitwie pod Jeną i wkroczył do Wielkopolski w 1806 r., generał Kosiński natychmiast zgłosił się do generała Dąbrowskiego i pomógł w zorganizowaniu Wojska Polskiego, oraz walczył w 1807 r. m.in. pod Tczewem, Gdańskiem i Frydlandem, za co otrzymał Virtuti Militari. Natomiast, w czasach Księstwa Warszawskiego generał Kosiński walczył w wojnie polsko-austriackiej w 1809 r., która była jedyną w ciągu 220 lat wojną wygraną przez państwo polskie i przyniosła wyzwolenie Małopolski spod 14-letniej okupacji austriackiej, a także walczył w wojnie z Rosją w 1812 r., zaś karierę wojskową zwieńczył nominacją na generała dywizji weteranów. Niestety, współcześnie Generał Amilkar Kosiński jest mało znany i poniekąd przyćmiony sławą Generała Jana Henryka Dąbrowskiego oraz pozostałych naszych wybitnych dowódców z czasów napoleońskich. Nie zmienia to jednak faktu, iż wielokrotnie walczył za Polskę i dał się poznać jako zdolny dowódca, oraz bardzo odważny żołnierz i dlatego, w pełni zasłużył na nasz głęboki szacunek i poczesne miejsce w panteonie Wielkich Polskich Bohaterów Narodowych.

Trzon wspomnianych na wstępie uroczystości w Małopolsce ku czci generała Amilkara Kosińskiego stanowiły prelekcje na temat jego bohaterskiej walki o odzyskanie przez Polskę niepodległości, wygłoszone w sobotę 14 grudnia 2019 r. w sali widowiskowej OSP w Szczekocinach, oraz w niedzielę 15 grudnia 2019 r. w sali widowiskowej Miejskiego Domu Kultury w Przedborzu (MDK). Współorganizatorami wydarzenia w Szczekocinach było Stowarzyszenie Miłośników Historii Szczekocin i Okolic (SMHSiO) oraz Miejsko-Gminny Ośrodek Kultury i Sportu w Szczekocinach (MGOKiS), zaś w Przedborzu – Towarzystwo Miłośników Przedborza (TMP). W rolę prelegenta w obu miejscowościach wcielił się inicjator i główny organizator, a zarazem działacz społeczny oraz miłośnik i badacz dziejów Księstwa Warszawskiego Adam W. Gorycki z Kielc. Szczególne zainteresowanie wśród słuchaczy wzbudziły informacje na temat działań wojennych prowadzonych przez Generała Amilkara Kosińskiego nad rzeką Pilicą podczas wojny polsko-austriackiej w 1809 r., a w tym, informacje na temat zwycięskiej bitwy w Żarnowcu (11 lipca 1809 r.) stoczonej z dwukrotnie przeważającymi siłami wroga, która była ostatnią wielką bitwą w tej wojnie, jak i zupełnie nieznane do tej pory informacje na temat zwycięskich potyczek brygady generała Kosińskiego w Przedborzu (6 lipca 1809 r.) i pod Szczekocinami (9 lipca 1809 r.). Warto przy tym dodać, że to właśnie wspomniane starcia z wojskami austriackimi, które przyniosły wolność dla mieszkańców Przedborza i Szczekocin, były bezpośrednim powodem zorganizowania uroczystości ku czci generała Amilkara Kosińskiego akurat w tych miejscowościach.

Uroczystość w sali widowiskowej OSP w Szczekocinach (sobota 14.12.2019 r.). Miłośnik i badacz dziejów Księstwa Warszawskiego Adam W. Gorycki z Kielc wygłasza prelekcję na temat gen. Amilkara Kosińskiego. Po prawej stronie widać fragment wystawy.

Obie wspomniane prelekcje, dla podkreślenia patriotycznego charakteru, rozpoczęły się od odśpiewania Mazurka Dąbrowskiego, który pierwszy raz w historii rozbrzmiewał w Szczekocinach i w Przedborzu zapewne podczas działań wojennych w 1809 r.. Ponadto, w obu prelekcjach uczestniczyli miejscowi włodarze, tj. burmistrz Jacek Lipa w Szczekocinach, oraz burmistrz Wiesława Janosik w Przedborzu, a także zwykli mieszkańcy tych miejscowości i lokalni działacze społeczni, oraz pracownicy oświaty i kultury. Natomiast, wśród specjalnych gości znaleźli się mieszkańcy sąsiednich gmin – m.in. wicestarosta zawierciański Paweł Sokół i wójt Żarnowca (pow. zawierciański, woj. śląskie) Grzegorz Scelina, którzy przyjechali na uroczystość do Szczekocin, oraz liczna grupa członków Oddziału PTTK w Żarnowie (gmina Żarnów, pow. opoczyński, woj. łódzkie) z prezesem Włodzimierzem Szafińskim na czele, którzy przyjechali do Przedborza - dzięki czemu, uroczystości ku czci generała Amilkara Kosińskiego przeistoczyły się z lokalnych nadpilickich, w regionalne małopolskie.

Wystawa w Przedborzu (niedziela 15.12.2019 r.) dotycząca gen. Amilkara Kosińskiego zaaranżowana i wykonana przez instruktorkę MDK w Przedborzu Małgorzatę Błaszczyk.

Na zakończenie prelekcji w Szczekocinach odbyła się bardzo interesująca dyskusja na temat roli, jaką odegrał generał Amilkar Kosiński w wyzwoleniu Zachodniej Małopolski spod okupacji austriackiej podczas wojny polsko-austriackiej w 1809 r., zaś wśród bardzo aktywnych mówców znalazł się m.in. miłośnik historii wicestarosta Sokół, burmistrz Lipa (z wykształcenia historyk), prezes Towarzystwa Kulturalnego im. Tadeusza Kościuszki w Szczekocinach Czesław Orliński, oraz prezes SMHSiO Marek Gradoń, a także członkowie tego Stowarzyszenia. Ponadto, na uczestników uroczystości w Szczekocinach czekał suto zastawiony stół bankietowy, przy którym kontynuowano dyskusje po zakończeniu uroczystości, oraz bardzo ciekawa wystawa przygotowana przez instruktora MGOKiS (z wykształcenia historyka) Grzegorza Dudałę pokazująca m.in. potomków generała Amilkara Kosińskiego, tj. syna Władysława (1814-1887) i wnuka Witolda Kosińskiego (1846-1928), który był ostatnim potomkiem generała noszącym nazwisko „Kosiński”, a także żyjącego obecnie praprawnuka generała, tj. prof. dr hab. Michała Wojtalika, który jest znanym kardiochirurgiem dziecięcym. W tym miejscu należy również podkreślić, iż wspomniany instruktor Grzegorz Dudała, był także autorem projektu i twórcą bardzo nastrojowego wystroju sali widowiskowej, w której odbyła się uroczystość w Szczekocinach, a na szczególne uznanie zasługuje królujący nad sceną, liczący 2 metry wysokości i bardzo efektowny portret młodziutkiego generała Amilkara Kosińskiego, który Grzegorz Dudała wykonał w rzadko spotykanej technice wycinanki i zrobił to z własnej woli, w porywie serca, dla uczczenia naszego wielkiego bohatera narodowego.

Również uczestnicy uroczystości w MDK w Przedborzu mogli zobaczyć skromną wystawę dotyczącą Generała Amilkara Kosińskiego, którą przygotowała Małgorzata Błaszczyk, zaś po zakończeniu prelekcji, wszyscy przeszli do pobliskiego kościoła pw. św. Aleksego i wzięli udział we mszy św. koncelebrowanej przez księdza proboszcza Henryka Dziadczyk w intencji gen. dyw. Antoniego „Amilkara” Kosińskiego z okazji 250 rocznicy jego urodzin.

Wystawa w Szczekocinach (sobota 14.12.2019 r.) dotycząca gen. Amilkara Kosińskiego zaaranżowana i wykonana przez Grzegorza Dudałę.

Uroczystości w Małopolsce spotkały się z bardzo życzliwym przyjęciem władz samorządowych oraz lokalnych działaczy społecznych i kulturalnych i bez krzty przesady można powiedzieć, że generał Amilkar Kosiński wygrał jeszcze jedną walkę – o serca Małopolan – i znalazł prawdziwe uznanie i szacunek wśród mieszkańców grodów leżących nad rzeką Pilicą, które w 1809 r. wyzwolił spod okupacji austriackiej. Dowodem zaś, niech będzie fakt, że już rozpoczęły się pierwsze rozmowy na temat zorganizowania w przyszłym roku kolejnych uroczystości ku czci „Pogromcy Austriaków nad Pilicą”. Przy tej okazji, warto również zauważyć, iż Małopolanie mają już w organizowaniu takich uroczystości spore doświadczenie, gdyż uroczystości, które odbyły się 14 i 15 grudnia 2019 r. w Szczekocinach i w Przedborzu ku czci gen. Amilkara Kosińskiego były już ósmymi uroczystościami ku czci naszych bohaterów narodowych z czasów Księstwa Warszawskiego, które w tym roku odbyły się w Zachodniej Małopolsce, czyli pomiędzy rzeką Pilicą, a Wisłą - pierwszą uroczystością (22-23 czerwca) był Festyn Historyczny „Przeciw niepamięci” zorganizowany z okazji 210 rocznicy stacjonowania Gen. Jana Henryka Dąbrowskiego w Jedlni pod Radomiem przez Parafię św. Mikołaja w Jedlni i Stowarzyszenie Jedlnia, drugą (5 lipca), trzecią (7 lipca), czwartą (11 lipca) i piątą (12 lipca) były uroczystości o charakterze patriotycznym, edukacyjnym i religijnym zorganizowane w Kowali-Stępocinie pod Radomiem, Suchedniowie, Jędrzejowie i Wodzisławiu przez Adama W. Goryckiego z okazji 210. rocznicy wyzwolenia Zachodniej Małopolski podczas wojny polsko-austriackiej w 1809 r., szóstą (15 sierpnia) Msza św. w katedrze w Kielcach koncelebrowana w intencji Napoleona Bonaparte z okazji 250 rocznicy Jego urodzin, która owego dnia przypadała, zaś siódmą uroczystością (11 listopada) było odsłonięcie pomnika ku czci Generała Jana Henryka Dąbrowskiego w Jedlni pod Radomiem z okazji 210 rocznicy stacjonowania Generała Dąbrowskiego w tej wiosce podczas wojny polsko-austriackiej w 1809 r., ufundowanego przez wspomnianą Parafię św. Mikołaja w Jedlni i Stowarzyszenie Jedlnia.

Tekst: Adam W. Gorycki