Ostatnie miesiące minionego roku zostały zdominowane przez wydarzenia na granicy. Wywołany przez Białoruś kryzys na granicy z Polską zaangażował w operację antykryzysową tysiące żołnierzy. Powstrzymanie nielegalnej migracji stało się potrzebą chwili. W uznaniu dla poświęcenia w służbie Polacy gremialnie przyłączali się do akcji „Murem za polskim mundurem”.

PAŹDZIERNIK

Kryzys na polsko-białoruskiej granicy

Przez całą jesień niespokojnie było na polsko-białoruskiej granicy. Inspirowane przez tamtejsze służby mundurowe prowokacje i odgórnie sterowane próby nielegalnego przekraczania granicy były niestety codziennością. Do pomocy Straży Granicznej w uszczelnieniu granicy wysłane zostało wojsko. Żołnierze służyli na posterunkach obserwacyjnych, patrolowali granicę, budowali i naprawiali zapory. Jedną z największych prób siłowego przedarcia się na polską stronę była ta przeprowadzona na przejściu granicznym w Kuźnicy. Dzięki wspólnej interwencji SG, wojska i policji, została udaremniona.

Polacy powszechnie dawali wyraz swojego wsparcia dla działań służb na granicy i wdzięczności za ofiarną służbę. W ramach akcji #MuremZaPolskimMundurem żołnierze otrzymali m.in. kartki z podziękowaniami od Polaków czy świąteczne upominki. Wyrazem wsparcia dla żołnierzy i funkcjonariuszy, a także dla ich bliskich był również koncert „Murem za polskim mundurem”, który odbył się w 23 Bazie Lotnictwa Taktycznego w Mińsku Mazowieckim. Jego organizatorem była Telewizja Polska i Ministerstwo Obrony Narodowej.

W ubiegłym roku Straż Graniczna zanotowała ok. 40 tys. prób nielegalnego przekroczenia granicy polsko-białoruskiej. Od początku grudnia było ich 838, w listopadzie – 8,9 tys., w październiku – 17,5 tys., we wrześniu – 7,7 tys., w sierpniu – 3,5 tys. Mimo słabnącej aktywności migrantów, funkcjonariusze Straży Granicznej i żołnierze nadal pozostają na przygranicznych posterunkach.

Ustawa o obronie ojczyzny

Jarosław Kaczyński, przewodniczący Komitetu Rady Ministrów ds. Bezpieczeństwa Narodowego i Spraw Obronnych oraz minister Mariusz Błaszczak przedstawili założenia nowej ustawy o obronie ojczyzny. Przygotowane regulacje mają unowocześnić Wojsko Polskie, zwiększyć atrakcyjność służby oraz wdrożyć koncepcję obrony powszechnej. Przewidują wprowadzenie m.in. świadczenia motywacyjnego dla zawodowców, stopnia starszego szeregowego specjalisty, nowych rodzajów służby oraz dodatkowego źródło finansowania modernizacji armii. Ustawa ma wejść w życie w lipcu 2022 roku.

Buzdygany i 100-lecie PZ

Redakcja „Polski Zbrojnej” świętowała setne urodziny tytułu. Na uroczystej gali na Zamku Królewskim statuetkami Buzdygana uhonorowaliśmy również laureatów 27. edycji plebiscytu. Nagrody trafiły do: gen. bryg. Karola Molendy, płk. Marka Pietrzaka, płk. pil. Ireneusza Smykli, ppłk. Andrzeja Borzendy, płk. prof. dr. hab. Leszka Elaka, mjr. rez. Wojciecha „Zachara” Zacharkowa i Jacka Matuszaka.

Będą podwyżki dla żołnierzy

– Jednym z naszych priorytetów jest zapewnienie godnych warunków służby w Siłach Zbrojnych RP. Dlatego zdecydowałem o podwyższeniu uposażenia żołnierzy o ponad 600 zł – poinformował minister Mariusz Błaszczak. Wynagrodzenia wojskowych mają wzrosnąć w styczniu 2022 roku.

Zmiana dowodzenia w natowskiej dywizji

Gen. dyw. Krzysztof Motacki, twórca i pierwszy dowódca Wielonarodowej Dywizji Północny Wschód, zakończył służbę wojskową. Swoje obowiązki przekazał gen. bryg. Zenonowi Brzuszko, dotychczasowemu Polskiemu Narodowemu Przedstawicielowi Wojskowemu przy Naczelnym Dowództwie Sojuszniczych Sił Zbrojnych NATO w Europie. Podczas uroczystości w Elblągu ustępujący dowódca został odznaczony Medalem za Długoletnią Służbę, a także medalem litewskich sił zbrojnych.

LITPOLUKRBRIG pod polskim dowództwem

Płk Jarosław Mokrzycki został nowym dowódcą Litewsko-Polsko-Ukraińskiej Brygady. Zastąpił na tym stanowisku oficera ukraińskiej armii – płk. Dmytro Bratishko. Przekazanie dowodzenia wielonarodową brygadą zbiegło się z szóstą rocznicą utworzenia jednostki. –Wasze zaangażowanie jest wspaniałym dowodem tego, że nasze trzy narody podobnie myślą, mają podobną historię i są podobnie nastawione do wyzwań przyszłości – mówił wiceminister obrony Marcin Ociepa.

Szkolenia załóg Abramsów

Na zaproszenie Gwardii Narodowej Stanów Zjednoczonych do USA poleciała sześcioosobowa grupa specjalistów z Centrum Szkolenia Wojsk Lądowych w Poznaniu. Za oceanem Polacy zdobędą wiedzę niezbędną do szkolenia przyszłych załóg Abramsów. – W ten sposób rozpoczęliśmy przygotowania do przyjęcia czołgów Abrams w Siłach Zbrojnych RP – poinformował minister Mariusz Błaszczak. Zapoznanie polskich żołnierzy z amerykańskim systemem szkolenia pozwoli szybko i sprawnie przygotować zarówno CSWL, jak i pozostałe jednostki Wojska Polskiego do przyjęcia amerykańskiego sprzętu.

„Victory Eagle ‘21”

Niemal tysiąc żołnierzy z Polski i Stanów Zjednoczonych wzięło udział w ćwiczeniach „Victory Eagle ‘21”. Wojskowi mieli do dyspozycji 230 sztuk sprzętu, w tym czołgi Abrams, transportery opancerzone Rosomak, haubice Krab, bojowe wozy piechoty Bradley i śmigłowce szturmowe Apache. Podczas ćwiczeń polscy i amerykańcy żołnierze prowadzili wspólne treningi, a głównym wyzwaniem było zatrzymanie natarcia nieprzyjaciela i przejście do kontrataku. Żołnierze ćwiczyli też rozpoznanie, ewakuację rannych z pola walki oraz obronę przed symulowanymi atakami z użyciem lotnictwa i bronią masowego rażenia. Pierwszoplanowych ćwiczących m.in. z 17 Brygady Zmechanizowanej wspierało niemal 300 terytorialsów.

Szef MON-u za oceanem

Na zaproszenie Lloyda J. Austina, sekretarza obrony USA, z wizytą do Stanów Zjednoczonych poleciał minister Mariusz Błaszczak. Ministrowie rozmawiali m.in. o sposobach wzmocnienia polsko-amerykańskich relacji i budowie zdolności obronnych, a także zakupach zbrojeniowych i sytuacji bezpieczeństwa w Europie. Szef MON-u spotkał się z polskimi żołnierzami m.in. z 3 Warszawskiej Brygady Rakietowej Obrony Powietrznej, którzy w Forcie Sill przygotowują się do pracy na bateriach Patriot. Minister odwiedził też fabrykę Lima Army Tank Plant, gdzie produkowane są czołgi Abrams.

Wojsko w walce z pandemią

W związku z IV falą pandemii i rosnącą liczbą zakażeń ponownie zwiększyło się zaangażowanie wojska w operację antywirusową. Żołnierze wspierali służbę zdrowia m.in. w czynnościach przedmedycznych oraz pobieraniu wymazów, pomagali też kombatantom i osobom starszym, dostarczając im m.in. ciepłe posiłki i niezbędne leki. Zostali też zaangażowani w budowę szpitali tymczasowych, np. na Stadionie Narodowym oraz działania związane z Narodowym Programem Szczepień. Działalność wznowiły też dwa wojskowe szpitale tymczasowe: modułowy zlokalizowany przy Wojskowym Instytucie Medycznym w Warszawie oraz ten zlokalizowany w 1 Bazie Lotnictwa Transportowego na Okęciu.

LISTOPAD

Umowy w programach „Wisła” i „Narew”

Inspektorat Uzbrojenia podpisał pierwszą umowę wykonawczą w ramach programu „Narew”, który zakłada pozyskanie dwudziestu trzech przeciwlotniczych zestawów rakietowych krótkiego zasięgu. Przedmiotem umowy jest m.in. usługa zarządzania projektem w całym okresie realizacji programu „Narew”. Drugi z podpisanych dokumentów to przedostatnia umowa w ramach pierwszej fazy programu „Wisła”, czyli kupna dwóch baterii systemu przeciwrakietowego i przeciwlotniczego średniego zasięgu Patriot. Sprzęt ma zostać dostarczony do końca 2022 roku.

Nowi generałowie w Wojsku Polskim

Prezydent Andrzej Duda mianował pięciu oficerów na stopnie generalskie. Uroczyste wręczenie aktów mianowań odbyło się 11 listopada w Pałacu Prezydenckim. Trzecią gwiazdkę generalską otrzymał generał Wiesław Kukuła, a nominacje na stopień generała brygady otrzymali czterej pułkownicy: Roman Łytkowski, Grzegorz Ślusarz, Wojciech Ziółkowski oraz Tomasz Dominikowski. Za wybitne zasługi dla umacniania suwerenności i obronności kraju zwierzchnik sił zbrojnych uhonorował Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski gen. dyw. Andrzeja Reudowicza, a Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski gen. broni Tomasza Piotrowskiego.

Oficerowie objęli nowe stanowiska

Zgodnie z decyzją ministra Mariusza Błaszczaka, gen. bryg. Artur Kępczyński został nowym szefem Inspektoratu Wsparcia Sił Zbrojnych. Z kolei gen. dyw. Sławomir Czosnek, dotychczasowy zastępca dowódcy generalnego RSZ, stanął na czele Centrum Operacji Lądowych – Dowództwa Komponentu Lądowego w Krakowie. Oficer odpowiada m.in. za przygotowanie do półrocznego dyżuru w 2023 roku Dowództwa Operacyjnego UE.

Zmiana dowództwa w Wielonarodowym Korpusie

Nowym dowódcą Wielonarodowego Korpusu Północno-Wschodniego w Szczecinie został gen. Jürgen Joachim von Sandrart. Na stanowisku tym zastąpił gen. broni Sławomira Wojciechowskiego. Uroczystość przekazania dowodzenia, z udziałem gen. Jörga Vollmera, dowódcy Sojuszniczego Dowództwa Sił Połączonych NATO (JFC) w Brunssum, któremu podlega Korpus, odbyła się w Koszarach Bałtyckich w Szczecinie.

Cougary dla żołnierzy

W przyszłym roku Wojsko Polskie otrzyma 300 amerykańskich pojazdów przeciwminowych Cougar 4x4. Wozy typu MRAP (Mine Resistant Ambush Protected) mają pochodzić z nadwyżek amerykańskiej armii. Kontrakt obejmuje także pakiet logistyczny i szkoleniowy. Cougary dzięki przyśpieszonej procedurze mają trafić do polskiej armii już w 2022 r. Ich pojawienie się nie będzie oznaczać zamknięcia realizowanego od kilku lat programu o kryptonimie „Pegaz”, który zakłada pozyskanie pojazdów minoodpornych dla wojsk specjalnych.

Siły NATO ćwiczą w Kłajpedzie

Marynarze z dowodzonego przez Polaków zespołu okrętów obrony przeciwminowej NATO SNMCMG1 ćwiczyli wspólnie z żołnierzami natowskiej Batalionowej Grupy Bojowej stacjonującymi na Litwie. Zgodnie ze scenariuszem marynarze na pokładzie okrętu zacumowanego w Kłajpedzie znaleźli podejrzany pakunek. Do wsparcia wezwali specjalistów od neutralizacji improwizowanych ładunków wybuchowych z BGB. Były to pierwsze takie ćwiczenia, a pomysł ich zorganizowana wyszedł z MARCOM-u, czyli Sojuszniczego Dowództwa Sił Morskich NATO.

Podsumowanie roku na „Tumaku”

Sześć tysięcy wojskowych wyposażonych w 1200 jednostek sprzętu – 16 Dywizja Zmechanizowana przeprowadziła ćwiczenia „Tumak ‘21”. Manewry były podsumowaniem całorocznego szkolenia jednostek podległych 16 DZ, a także Batalionowej Grupy Bojowej NATO. – Mamy fantastycznych żołnierzy. Dzięki ich wyszkoleniu Polska jest bezpieczna – mówił minister Mariusz Błaszczak. Najważniejszym punktem scenariusza była przeprawa przez Narew. Oprócz tego pododdziały ćwiczyły działania ogniowe, przemieszczanie wojsk i prowadzenie patroli.

I zmiana skończyła misję w Turcji

Ponad 60 wojskowych, przede wszystkim z Brygady Lotnictwa Marynarki Wojennej wchodzących w skład I zmiany PKW Turcja powróciło do kraju. W ciągu niespełna siedmiu miesięcy do ich zadań należało zbieranie informacji o pojawiających się w rejonie okrętach spoza NATO, a także statkach podejrzewanych o przemyt broni. W sumie załogi patrolowo-rozpoznawczej Bryzy w powietrzu spędziły ponad 180 godzin i przeprowadziły ponad 50 operacji lotniczych nad Morzem Śródziemnym. Misja w Turcji jest częścią natowskiej inicjatywy TAMT, polegającej na wzmocnieniu kontroli południowych granic Turcji, które są też zewnętrznymi granicami Sojuszu. Obecnie w Incirlik służą wojskowi II zmiany.

GRUDZIEŃ

Śmigłowce dla specjalsów

Minister Mariusz Błaszczak zatwierdził umowę podpisaną pomiędzy Inspektoratem Uzbrojenia a Polskimi Zakładami Lotniczymi w Mielcu, dotyczącą zakupu czterech nowych śmigłowców Black Hawk wraz z pakietem logistycznym. Pierwsze dwie maszyny mają zostać przekazane w 2023 roku do Zespołu Lotniczego JW GROM.

Dezercja z przygranicznego posterunku

– Zachował się nikczemnie. Nie uniknie konsekwencji – powiedział gen. broni Tomasz Piotrowski, dowódca operacyjny rodzajów sił zbrojnych. Generał skomentował w ten sposób dezercję, której dopuścił się jeden z żołnierzy 16 Dywizji Zmechanizowanej. Emil Cz. bez wiedzy i zgody przełożonych oddalił się z miejsca odbywania służby i przeszedł na białoruską stronę granicy. Białoruskie władze wykorzystywały później nagrania z dezerterem, by dezawuować działania Wojska Polskiego i rzucać niczym niepoparte oskarżenia. Polska prokuratura wszczęła w tej sprawie śledztwo, a za dezerterem wystawiony został list gończy. Za popełnione przestępstwo grozi mu do 10 lat pozbawienia wolności.

F-16 na Litwie

Rozpoczęła się X zmiana PKW Orlik. Żołnierze z 31 Bazy Lotnictwa Taktycznego i cztery samoloty F-16 przez cztery miesiące będą strzec przestrzeni powietrznej państw nadbałtyckich. Ich najważniejszym zadaniem będzie przechwytywanie samolotów, które naruszą przestrzeń powietrzną Litwy, Łotwy i Estonii. Polska jest krajem wiodącym całej misji, koordynuje więc działania związane z ochroną przestrzeni powietrznej zarówno w estońskiej bazie Ämari, jak i w Szawlach. Pierwszą misję przechwycenia samolotu piloci wykonali na początku grudnia. Para dyżurna polskich F-16 przechwyciła wówczas rosyjski samolot rozpoznawczy Ił-20.

„Steadfast Leda”: spójność kluczem NATO

W grudniu odbyły się najważniejsze i największe ćwiczenia dowódczo-sztabowe NATO w tym roku – „Steadfast Leda ’21”. W przestrzeni wirtualnej 4 tys. sztabowców prowadziło równoległe działania w kilku krajach, w tym na terytorium Polski, Hiszpanii, Niemiec oraz Grecji. W ten sposób żołnierze sprawdzali zdolności sił Sojuszu do działań lądowych ze wsparciem lotnictwa. Scenariusz zakładał również przeciwdziałanie wojnie hybrydowej. Przedsięwzięcie zostało zaplanowane przez Naczelne Dowództwo Sił Sojuszniczych w Europie (SHAPE), a nad właściwym jego przebiegiem czuwało Centrum Szkolenia Sił Połączonych NATO (JFYC) w Bydgoszczy.

Pierwsze Żmije w wojsku

Żołnierze z 2 Hrubieszowskiego Pułku Rozpoznawczego, 9 Warmińskiego Pułku Rozpoznawczego i 18 Białostockiego Pułku Rozpoznawczego jako pierwsi w Wojsku Polskim będą mogli korzystać z pojazdów dalekiego rozpoznania o kryptonimie „Żmija”. 25 wozów trafiło w grudniu do tych jednostek. Warta 90 mln zł umowa na dostawę w sumie 118 pojazdów dalekiego rozpoznania została podpisana we wrześniu 2017 roku.

Poprady dostarczone

Wojsko Polskie odebrało już wszystkie zamówione samobieżne przeciwlotnicze zestawy rakietowe Poprad. W ostatnich trzech latach sprzęt był sukcesywnie przekazywany m.in. do pułków przeciwlotniczych oraz brygad zmechanizowanych. Ostatnia partia tego sprzętu, w sumie dziewięć egzemplarzy, trafiła do 19 Lubelskiej Brygady Zmechanizowanej. Wartość kontraktu na dostawę 77 Popradów przez PIT-Radwar to ponad miliard zł.

„Mewa” na testach

Budowa niszczyciela min ORP „Mewa” wkroczyła w końcową fazę. Pod okiem cywilnych specjalistów rozpoczął się pierwszy etap prób morskich okrętu: testy systemu nawigacji, napędu oraz działania poszczególnych mechanizmów. Kolejne zostały zaplanowane po nowym roku. Jeśli sprawdzian wypadnie pomyślnie, ruszą próby zdawczo-odbiorcze, podczas których działaniu okrętu przyjrzą się specjaliści z Wojska Polskiego. Zwieńczeniem tych testów będzie przekazanie okrętu marynarce wojennej i wcielenie go do służby. W międzyczasie do linii wejdzie bliźniacza jednostka ORP „Albatros”.

Rozpoznawcze drony

MON zakontraktował dostawę 25 zestawów bezzałogowych systemów powietrznych Wizjer. Pierwsze drony wraz z pakietem logistycznym i szkoleniowym trafią do wojsk specjalnych oraz wojsk lądowych w 2024 roku. Kontrakt ma być zrealizowany do 2027 roku przez Polską Grupę Zbrojeniową.