Dzisiejsze samoloty rządowe w innych krajach to nie tylko bardziej wygodny od tych liniowych czy czarterowanych środek transportu. To przede wszystkim naszpikowany elektroniką mobilny ośrodek zarządzania państwem na czasy, o których myśleliśmy, że nigdy nie nastąpią, a do których powinnyśmy być właśnie zawsze przygotowani. I to z odpowiednim wyprzedzeniem. Dzisiaj nowoczesne samoloty rządowe państw europejskich to nowoczesne powietrzne centra kierowania państwem w sytuacjach kryzysowych i elementy składowe zarządzania kryzysowego – pisze Jarosław W. Lasecki (PO), członek senackiej Komisji Obrony Narodowej.

25 lutego przypada 70. rocznica sformowania 36 Specjalnego Pułku Lotnictwa Transportowego. Może to niedobry moment, by mówić o nowych samolotach dla najważniejszych osób w państwie, ale od wielu lat każdy moment był niedobry. Za to inne kraje mają powietrzne centra zarządzania kryzysowego. I nie mają żadnych wątpliwości, że jest taka potrzeba. Czy tak dużego państwa jak Polska nie stać na nowy samolot?

Już od kilku lat dyskutujemy, analizujemy i rozważamy kupno powietrznych środków transportu dla najważniejszych przedstawicieli naszego państwa – zwanych z medialną nośnością samolotami dla VIP-ów. Po kilku niedobrych doświadczeniach, ale i jeszcze większych uprzedzeniach do funkcjonowania 36 Specjalnego Pułku Lotnictwa Transportowego i jego rozformowaniu 31 grudnia 2011 roku, mamy niejako próżnię w metodycznym, samolotowym transporcie najważniejszych osób w państwie. Bo przecież 1 Baza Lotnictwa Transportowego, utworzona w miejsce rozformowanego pułku, dysponuje jedynie śmigłowcami. I może nie byłby to wielki problem – ostatecznie przecież osoby reprezentujące Polskę mogą latać zwykłymi liniami, jak twierdzą co niektórzy – gdybyśmy nie byli nieco odosobnieni w takim podejściu do rzeczywistości w stosunku do innych europejskich krajów. I gdyby zupełnie zignorować fakt, że obecne konflikty polityczne i sytuacje kryzysowe wymagają od osób reprezentujących nasze państwo innego typu dostępności czy też zdolności do reagowania na polityczne wydarzenia, także podczas podróży samolotem, można byłoby powiedzieć, że charter jest jakimś rozwiązaniem. Ale chyba do końca nie jest.

Samoloty rządowe w wybranych krajach europejskich

Źródło: Airliners, GlobalPlaneSearch

Dzisiejsze samoloty rządowe w innych krajach to nie tylko bardziej wygodny od tych liniowych czy czarterowanych środek transportu. To przede wszystkim naszpikowany elektroniką mobilny ośrodek zarządzania państwem na czasy, o których myśleliśmy, że nigdy nie nastąpią, a do których powinnyśmy być właśnie zawsze przygotowani. I to z odpowiednim wyprzedzeniem. Dzisiaj nowoczesne samoloty rządowe państw europejskich to nowoczesne powietrzne centra kierowania państwem w sytuacjach kryzysowych i elementy składowe zarządzania kryzysowego. Wyposażone w tak elementarne środki łączności jak satelitarne szyfrowane systemy łączności telefonicznej oraz systemy łączności intranetowej typu MILNET, z natowskimi końcówkami dostępu do systemu CRONOS i innych zamkniętych systemów komunikacyjnych włącznie. Takie powietrzne centra łączności i zarządzania są nie tylko wyposażone w systemy rozpoznawania swój–obcy, jak chociażby system IFF Mark XII Transponder Set i technologie zakłócania rakiet ziemia–powietrze, lecz także flary, systemy antyrakietowe i wiele innych technologicznych udogodnień, oczywistych w samolotach wojskowych, ale niekoniecznie w cywilnych. Nie mówiąc już o tak elementarnych systemach, jak bogata awionika z precyzyjnym przyrządowym systemem lądowania ILS CAT III.

Samoloty rządowe na świecie

Źródło: Airliners, GlobalPlaneSearch

Czy rolę takiego powietrznego centrum zarządzania kryzysowego mogą odgrywać samoloty czarterowe albo samoloty z demobilu? Czy już w końcu dojrzeliśmy jako kraj do tego, że może powinniśmy poważnie pochylić się nad zakupem samolotów, które – kosztując zaledwie połowę kwoty wydanej na każdego F-16 – spełnią swoje funkcje w czasach jakże szybko zmieniających się warunków bezpieczeństwa naszego państwa, chociażby w obliczu wschodniego i bliskowschodniego kryzysu? Bo takie samoloty mają nie tylko Grecja czy Ukraina, ale nawet Burkina Faso i Swazi Land!

Ceny wybranych samolotów rządowych

Źródło: Press Search

Każdy samolot budowany na zamówienie dla szanującego się prywatnego klienta od samego początku procesu budowy jest nadzorowany przez jego przedstawicieli w fabryce po to, aby w produkcie finalnym nie było żadnych niespodzianek. I tak w przypadku samolotów rządowych proces ten nadzorują odpowiednie służby. To one dbają od początku do końca o to, by nagle samolot nie został wyposażony w to i owo, niezgodnie ze specyfikacją zamawiającego. Aż trudno uwierzyć, że można byłoby kupić samolot z demobilu i zadbać a posteriori o jego należyte wyposażenie. Nie wydaje się to ani możliwe, ani śmieszne.

Oglądając w jakiejś telewizji relację z negocjacji w Mińsku, usłyszałem, że samolot kanclerz Merkel i samolot prezydenta Hollanda lądowały z 10- minutowym odstępem na lotnisku w Mińsku. Wtedy zrozumiałem dlaczego wtedy nie było nas przy stole… Lecąc linią czy czarterem, czy samolotem z demobilu mogłoby się to okazać po prostu technicznie niemożliwe.