Kiedy zostanie zbudowany kolejny pawilon Muzeum Wojska Polskiego, co zobaczymy na pierwszej wystawie stałej w placówce, jak przebiega przenoszenie militarnej ekspozycji plenerowej z Al. Jerozolimskich oraz o planach kolejnych inwestycji na terenie Cytadeli Warszawskiej opowiada gen. prof. Bogusław Pacek, dyrektor MWP.

 Gen.  dyw. w st. spocz. prof. Bogusław Pacek, dyrektor Muzeum Wojska Polskiego.

Dwa lata temu Muzeum Wojska Polskiego otworzyło swoje podwoje na Cytadeli Warszawskiej. Jednocześnie otwarto wystawę inauguracyjną „1000 lat chwały oręża polskiego”. Mówiono wówczas, że za około dwa lata zostanie udostępniona pierwsza z docelowych wystaw stałych MWP. Jak sytuacja wygląda dzisiaj?

Gen. prof. Bogusław Pacek: Przygotowujemy równolegle trzy wystawy stałe. Pierwsza z nich, najmniejsza, dotycząca orientalnego uzbrojenia, zostanie oddana w przyszłym roku. Trwają też prace na dwoma kolejnymi dużymi ekspozycjami o powierzchni 1,5 tys. m2 i 800 m2. Pracuje nad nimi kilkuosobowy zespół kustoszy MWP. Obie te wystawy zostaną udostępnione pod koniec 2027 roku.

Czego będą dotyczyły?

Dziejów polskiego oręża. Jednak o tym, jak ten okres zostanie podzielony pomiędzy poszczególne ekspozycje i które z zabytków z naszej, liczącej ponad 300 tys. obiektów, kolekcji się na nich znajdzie, zdecyduje zajmujący się tym zespół MWP. Ponadto w przyszłości także obecna wystawa tymczasowa zostanie zamieniona na ekspozycję stałą. W sumie więc w pawilonie południowym będą docelowo cztery wystawy stałe, z tego trzy poświęcone dziejom naszego oręża od czasów narodzenia państwa polskiego aż do 1945 roku.

A co z planowanym pawilonem północnym MWP?

Będziemy go budować, jednak musimy przeprojektować jego wnętrze. We wcześniejszych planach budynek miał bowiem służyć jako miejsce eksponowania ciężkiego sprzętu ze zbiorów MWP. Zdecydowaliśmy jednak, że wielkogabarytowe zabytkowe uzbrojenie stanie na wystawie plenerowej na terenie całej Cytadeli i już rozpoczęliśmy jej aranżację. Mamy na to zgodę konserwatora zabytków i wsparcie architekta.

Czy to znaczy, że wszystkie militaria z ekspozycji plenerowej w Alejach Jerozolimskich, gdzie poprzednio miało siedzibę muzeum, zostały już przeniesione na Cytadelę?

Prawie wszystkie, do przewiezienia zostały jeszcze tylko dwa największe samoloty. Dzięki temu w przyszłym roku otworzymy na Cytadeli plenerową ekspozycję historyczną obejmującą m.in. czołgi, pojazdy wojskowe, artylerię, śmigłowce i samoloty. Natomiast w pawilonie północnym powstanie ekspozycja poświęcona polskiej wojskowości po 1945 roku. Koncepcję wystawy opracuje specjalnie powołany zespół historyków, muzealników i wojskowych. Budynek zaczniemy wznosić w przyszłym roku i prace powinny zostać zakończone do 2029–2030 roku.

Jeśli mówimy o zmianach w MWP, chcę przypomnieć, że po półrocznej przerwie, podczas której mury muzeum gościły wydarzenia związane z polską prezydencją w Unii Europejskiej, od lipca jesteśmy otwarci dla zwiedzających. Rozszerzyliśmy o jeden dzień dodatkowy i o dwie godziny we wszystkie dni czas zwiedzania. Zapraszamy sześć dni w tygodniu, poza poniedziałkami, od 10.00 do 18.00. Z kolejnych dobrych wieści: odebraliśmy niedawno w Muzeum Historii Polski pomieszczenia na nasze magazyny. Mamy tam do dyspozycji 5,5 tys. m2 i powoli trwa urządzanie tych magazynów oraz przenoszenie tam naszych zbiorów. Z kolei wiosną przyszłego roku otrzymamy na drugim piętrze MHP pomieszczenia, które przeznaczymy na nasze pracownie muzealne. Dzięki temu będziemy mogli wreszcie je przenieść z Al. Jerozolimskich i ostatecznie przekazać siedzibę przy Al. Jerozolimskich Muzeum Narodowemu.

Kolejna inwestycja, jaka czeka MWP, to budowa kładki pieszej nad fosą od strony alei Wojska Polskiego…

Budowa ruszyła 1 lipca, kładka powstanie w ciągu dwóch lat. Będzie miała 80 m długości i 3,5 m szerokości, a jej konstrukcja zostanie wsparta na filarach osadzonych w dnie fosy. Całkowity koszt budowy to prawie 38 mln zł. Projekt przygotowała pracownia architektoniczna WXCA. Inwestycja nawiązuje do linii dawnego szlaku prowadzącego do placu Gwardii i poprawi dostępność MWP dla zwiedzających.

Pomysł tej budowy podzielił mieszkańców Żoliborza, część z nich jest przeciwna inwestycji, obawiając się m.in. zniszczenia parku Fosa, nad którym powstanie kładka.

Mam nadzieję, że uda się przekonać do tej budowy społeczeństwo Żoliborza. Zapewniam, że kładka nie będzie ingerować w zadrzewioną część parku, a żeby zrekompensować ewentualne straty w ekosystemie, przewidziano nowe nasadzenia drzew i krzewów w innych częściach fosy. Prace nad kładką rozpoczniemy od rewitalizacji XIX-wiecznych kazamat. Były one używane dawnej jako magazyn i przestrzeń obronna, a teraz zostaną zaadaptowane na cele kulturalne i edukacyjne. W przyszłości myślimy zresztą także o remontach i adaptacji kolejnych kilkudziesięciu tego typu obiektów leżących na terenie Cytadeli. Chcemy przeznaczyć je m.in. na cele historyczne, hotelowe czy usługowe. Planuję przy tym powołanie konsorcjum muzealnego pod nazwą „Klub Chwały Oręża Polskiego”, które wsparłoby te inwestycje merytorycznie i finansowo. W jego skład wchodziliby dyrektorzy polskich muzeów zajmujących się historią wojskowości, a także prezesi największych polskich firm, zainteresowani prezentacją dorobku polskiego wojska.

Ma być jeszcze wieża widokowa?

Taras widokowy na wysokiej na 34 m wieży, z którego będzie można podziwiać panoramę Żoliborza, Śródmieścia i Wisły, stanie na Cytadeli od strony rzeki. Na razie jednak ta inwestycja jest dopiero w planach. Jestem pewien, że cztery placówki na Cytadeli: MWP, MHP, Muzeum Katyńskie i Muzeum X Pawilon, a także ponad 30 ha zagospodarowanego terenu zielonego i ogromny plac, na którym będą się odbywały uroczystości państwowe i wojskowe, spowodują, że wkrótce Cytadela stanie się jednym z czterech najważniejszych turystycznych miejsc w Warszawie, obok Starówki, Łazienek Królewskich i Pałacu w Wilanowie.