Wykreślenie przepisu dotyczącego odszkodowań za niewykonanie lub nienależyte wykonanie zobowiązania i postawienie tylko kar umownych – to najważniejsza zmiana, którą Senat wprowadził do tzw. ustawy offsetowej. Za nowelizacją głosowało 51 senatorów, przeciw – 20. Teraz dokument ponownie trafi do Sejmu.
Dotychczas Polska zawarła ok. 20 umów offsetowych. Jedną z nich był zakup pocisków Spike.
W maju ustawę nowelizującą przepisy dotyczące zawierania tzw. umów offsetowych przyjął Sejm. W piątek nad dokumentem głosowali senatorowie. I przyjęli do ustawy 10 z 13 zaproponowanych poprawek. Większość z nich ma charakter precyzujący i stylistyczny. Spośród merytorycznych, najważniejszą zmianą jest wykreślenie przepisu dotyczącego odszkodowań za niewykonanie lub nienależyte wykonanie zobowiązania offsetowego, bo ustawa przewiduje w tych przypadkach kary umowne. Senatorowie doprecyzowali też procedurę postępowania, w przypadku gdy wprawdzie wybrano ofertę niepodlegającą obowiązkowi offsetowemu, a więc złożoną przez podmiot krajowy, ale negocjacje nie doprowadziły do zawarcia umowy. Posłowie chcieli, by w takim wypadku dalsze postępowanie było prowadzone z udziałem zagranicznego dostawcy. Jednak senaccy prawnicy zwrócili uwagę, że przepis w kształcie uchwalonym przez Sejm nie uwzględnia sytuacji, gdy drugą, najkorzystniejszą ofertę także złoży polski dostawca.
Przepadła natomiast propozycja Wojciecha Skurkiewicza (PiS), przewodniczącego senackiej Komisji Obrony, by wprowadzić ustawową, minimalną wartość offsetu. O tym, że taki zapis jest zbędny przekonywał podczas czwartkowej debaty w Senacie, Czesław Mroczek, sekretarz stanu w MON. – Podejmując decyzję o wyborze oferty, będziemy brać pod uwagę kilka elementów: parametry techniczne sprzętu, jego cenę oraz wartość oferty offsetowej. Kto zaproponuje niską wartość offsetu, ten ryzykuje, że odpadnie z rywalizacji – podkreślał wczoraj wiceminister Mroczek.
W dyskusji, która odbyła się dzień przed głosowaniem, padały pytania m.in. o to co stanie się z umowami, które właśnie są negocjowane – czy wraz z wejściem w życie nowych przepisów, odpowiedzialność za nie przejmie MON (posłowie wprowadzili przepisy przejściowe pozwalające na dokończenie rozmów przez resort gospodarki). Senatorowie chcieli też wiedzieć, czy resort obrony jest przygotowany na przejęcie negocjacji offsetowych oraz to, czy sprzęt kupowany bez umów offsetowych byłby tańszy, a jeśli tak, to czy jest sens walczyć o offset.
Wątpliwości senatorów starał się rozwiać wiceminister Czesław Mroczek. – Zapewniam, że MON jest przygotowany na przejęcie offsetu. W Inspektoracie Uzbrojenia mamy zespół składający się z ekspertów mających doświadczenia w tej materii – mówił wiceminister Mroczek. – Oczywiście, gdybyśmy kupowali sprzęt bez offsetu, kosztowałby nas mniej. Jednak podpisywanie umów offsetowych, to sposób na pozyskanie nowoczesnych technologii, za które nie bylibyśmy w stanie inaczej zapłacić – tłumaczył.
Czesław Mroczek wyjaśniał też senatorom powody nowelizowania ustawy offsetowej. – Z jednej strony ta zmiana wynika z naszego dotychczasowego doświadczenia przy stosowaniu umów offsetowych – mówił wiceminister. – Ale musieliśmy się także dostosować do prawa europejskiego. A mówi ono, że jedynym kryterium stosowania offsetu może być podstawowy interes bezpieczeństwa państwa. Zakupy sprzętu wojskowego spełniają to kryterium – tłumaczył. Dodał, że dzięki ustawowym zmianom, offset ma służyć wzmacnianiu sił zbrojnych i rodzimego przemysłu obronnego, pozwalając na nabycie nowych technologii. Z tego powodu umowy mają dotyczyć wyłącznie offsetu bezpośredniego – adresowanego do przedsiębiorstw przemysłu zbrojeniowego. – Kooperacja ma polegać w szczególności na przekazywaniu technologii i wiedzy z przeniesieniem autorskich praw majątkowych lub licencyjnych, co ma zapewnić niezależności od zagranicznego dostawcy – wyjaśniał Czesław Mroczek.
Dotychczas Polska zawarła ok. 20 umów offsetowych. Ich wartość przekroczyła 8 mld dolarów. Offset towarzyszył zakupom m.in. F-16 czy pocisków kierowanych Spike.
Najważniejsze zmiany wprowadzone do „Ustawy o niektórych umowach zawieranych w związku z realizacją zamówień o podstawowym znaczeniu dla bezpieczeństwa państwa”:
- offset zmienia charakter z ekonomicznego na obronny, to znaczy, że umowy offsetowe zawierane przy zakupach zbrojeniowych za granicą będą służyć obronności, a nie korzyściom ekonomicznym. Chodzi w szczególności o przekazywanie technologii i wiedzy z przeniesieniem autorskich praw majątkowych lub licencyjnych, co ma zapewnić niezależności od zagranicznego dostawcy;
- za umowy offsetowe będzie odpowiadał minister obrony narodowej a nie gospodarki;
- w resorcie obrony zostanie powołany specjalny zespół ds. offsetu, będzie to ciało doradcze;
- został zniesiony próg 5 mln euro, powyżej którego zamówienie na dostawę sprzętu wojskowego wymagało podpisania umowy offsetowej.
autor zdjęć: Jarosław Wiśniewski
komentarze