Zwiększenie potencjału sił zbrojnych oraz tajnych służb zapowiedziano w nowym brytyjskim strategicznym przeglądzie bezpieczeństwa i obrony.

Wielka Brytania zamierza wzmocnić swój system bezpieczeństwa i obrony z uwzględnieniem zmian zachodzących w sferze geopolitycznej. Jedna z podstawowych zapowiedzi, które znalazły się w „National Security Strategy and Strategic Defence and Security Reviev 2015”, to przerwanie trwającego od zakończenia zimnej wojny procesu redukcji liczebności sił zbrojnych. Co więcej, mają one być zreorganizowane, aby skuteczniej mogły reagować na nowe zagrożenia. Jednocześnie będzie kontynuowana rozbudowa rezerw do 35 tys. ludzi. Do końca obecnej kadencji Izby Gmin, która upływa w 2020 roku, zmniejszy się natomiast o 30% liczba pracowników wojska (pozostanie 41 tys. osób). Oznacza to szersze korzystanie przez ministerstwo obrony z outsourcingu, czyli usług firm zewnętrznych.

Dodatkowe pieniądze

Brytyjskie wydatki obronne zostaną utrzymane na poziomie 2% PKB. Dodatkowe środki na obronność i bezpieczeństwo zapewni połączony fundusz bezpieczeństwa, który do końca obecnej kadencji parlamentu ma osiągnąć docelową kwotę 1,5 mld funtów szterlingów rocznie. Oprócz resortu obrony z tych środków będą korzystać ministerstwo spraw zagranicznych i departament rozwoju międzynarodowego, a także trzy agencje bezpieczeństwa i wywiadowcze – Secret Intelligence Service (MI5), Security Service (MI6) i Government Communications Headquarters (wywiad SIGINT). W latach 2013–2014 ich wspólny budżet wyniósł 2,4 mld funtów szterlingów

Zdecydowano się na inwestowanie w tajne służby ze względu na zagrożenia terrorystyczne. Od 2010 roku w zamachach poza granicami Zjednoczonego Królestwa straciło życie ponad 60 jego obywateli. Terroryzm jest też zagrożeniem wewnętrznym, bo około 800 zradykalizowanych mieszkańców Wysp Brytyjskich dołączyło do ugrupowań terrorystycznych w Syrii, w tym do tzw. Państwa Islamskiego.

Ponad połowa z uzupełniających środków przeznaczonych dla Secret Intelligence Service, Security Service i Government Communications Headquarters będzie wykorzystana na działania antyterrorystyczne. W tajnych służbach zatrudnionych zostanie dodatkowo 1,9 tys. osób. Te specjalne siły i środki mają wzmocnić tajne służby działające na czterech kierunkach – Azja Południowa, Bliski Wschód oraz Afryka Północna i Afryka Subsaharyjska. Bardzo ważna będzie dla Brytyjczyków też współpraca wywiadowcza w formacie „Five Eses” z czterema krajami anglosaskimi – USA, Kanadą, Australią i Nową Zelandią.

Równocześnie mają być zwiększone zdolności do działań antyterrorystycznych wojsk specjalnych, które będą przygotowane do prowadzenia operacji na całym świecie. Do podobnych zadań zostanie przystosowana część batalionów piechoty. Już 10 tys. żołnierzy jest w gotowości do wsparcia władz cywilnych w razie incydentów terrorystycznych.

Wielkie zakupy

Rząd premiera Camerona zamierza o 1%, w cenach realnych uwzględniających inflację, zwiększać co roku wydatki na wyposażenie wojskowe – tak by osiągnąć wyznaczony przez NATO poziom 20% rocznego budżetu obronnego na badania i rozwój oraz zakupy nowego uzbrojenia i sprzętu. W najbliższej dekadzie Wielka Brytania planuje wydać na kupno i utrzymanie sprzętu 178 mld funtów szterlingów.

Brytyjczycy uważają, że o zmianach w sferze bezpieczeństwa w Europie świadczą coraz częstsze, niezapowiedziane „wizyty” rosyjskich bombowców strategicznych. Uwadze nie umknęły też modyfikacje wprowadzone latem 2015 roku w doktrynie morskiej Rosji. Dlatego część działań w dziedzinie obronnej będzie związana ze wzmocnieniem lotnictwa wojskowego.

W „National Security Strategy and Strategic Defence and Security Reviev 2015” zapowiedziano, że zostanie przyspieszone sformowanie drugiej eskadry samolotów wielozadaniowych F-35 Lightning II. Razem mają być nabyte 24 maszyny do 2023 roku. Podtrzymano też plan docelowego zakupu 138 egzemplarzy. Jednocześnie liczba operacyjnych eskadr samolotów Typhoon zostanie zwiększona z pięciu do siedmiu, każda po około 12 maszyn. Brytyjczycy zamierzają wzmocnić ich zdolności bojowe, wyposażając je w nowe radary i integrując nowe uzbrojenie do atakowania celów naziemnych. Modernizacja pozwoli używać operacyjnie typhoonów o dziesięć lat dłużej niż zamierzano, czyli co najmniej do 2040 roku. Ich unowocześnienie i zakup P-8 zostaną sfinansowane z dodatkowych 12 mld funtów szterlingów.

Bardzo kosztowną inwestycją będzie kupno dziewięciu odrzutowych morskich samolotów patrolowych Boeing P-8 Poseidon, mogących zwalczać okręty nawodne i podwodne oraz wykonywać misje wywiadowcze. Od wycofania 28 czerwca 2011 roku patrolowych maszyn Nimrod Brytyjczycy stracili część zdolności w tej dziedzinie. Ich przywrócenie wydaje się niezbędne m.in. w związku z rosnącą aktywnością na Atlantyku sił morskich Rosji. Do arsenału RAF-u trafi również co najmniej 20 uzbrojonych dronów Protector, które zastąpią dziesięć obecnie używanych maszyn Reaper – premier Cameron ogłosił ich zakup 3 października 2015 roku.

Rozrasta się komponent wsparcia w ramach RAF-u, do którego docelowo trafią 22 samoloty transportowe A400M Atlas i 14 maszyn tankowania powietrznego A330
Voyager. Lotnictwo brytyjskie ma już osiem transportów C-17 Globemaster III i 12 egzemplarzy C-130J Hercules. Te ostatnie zostaną poddane modernizacji, po której będą mogły być użytkowane do 2030 roku. Unowocześnione zostaną również samoloty wywiadowcze Sentinel (pięć egzemplarzy), Shadow (osiem) i Rivet Joint (trzy) oraz wczesnego ostrzegania E-3DSentry (sześć).

Wielka Brytania jako państwo morskie, mające interesy globalne i terytoria zamorskie, nie zaniedbuje Royal Navy. Podstawą jej sił nawodnych za dziesięć lat będą dwa nowe lotniskowce typu Queen Elizabeth oraz 19 niszczycieli i fregat. W przeglądzie zapowiedziano podjęcie prac nad fregatami drugiego typu, które mają być mniejsze i tańsze niż typ 26. Planowano zbudować 13 tych okrętów, ale portal Defense News podał, powołując się na anonimowe źródło w brytyjskim ministerstwie obrony, że ich liczba zostanie zredukowana do ośmiu. Pierwsze trzy jednostki typu 26 powinny być zamówione w tym roku. Poza tym w siłach nawodnych znajdzie się 12 niszczycieli min, do siedmiu patrolowców (jeden do działań w warunkach lodowych) i trzy okręty pomocnicze.

Przewidziana do działań amfibijnych i arktycznych 3 Brygada Komandosów będzie mogła liczyć na wsparcie pięciu okrętów desantowych. Lotnictwo morskie zaś będzie miało cztery eskadry śmigłowców Merlin HM.2 do zwalczania okrętów podwodnych i dwie eskadry wielozadaniowych wildcatów HMA.2.

We flocie podwodnej oprócz nosicieli rakiet balistycznych ma służyć w 2025 roku siedem nowych okrętów myśliwskich typu Astute. W listopadzie 2015 roku podpisano kontrakt o wartości 1,3 mld funtów szterlingów na budowę piątej jednostki, HMS „Anson”. Rozwój marynarki wojennej nie ograniczy się jednak do jednostek bojowych. Zamówione zostaną trzy nowe okręty wsparcia logistycznego, które dołączą do już budowanych zbiornikowców. Pierwszy z czterech ma wejść do służby w 2016 roku. Jednostki te zapewnią Royal Navy zdolności do działań w skali globalnej.

Rozszerzone zdolności ekspedycyjne

W „National Security Strategy and Strategic Defence and Security Reviev 2015” znalazł się zapis, że liczebność czynnych wojsk lądowych nie wyniesie mniej niż 82 tys. żołnierzy. Największą zmianą w tym rodzaju sił zbrojnych jest utworzenie dwóch brygad uderzeniowych, każda w sile 5 tys. żołnierzy. Zostaną one wyposażone w pojazdy pancerne nowej generacji. Brygady te są przewidywane do szybkiego rozmieszczenia w rejonach napięć i kryzysów.

Według koncepcji Joint Force 2025 Wielka Brytania będzie miała około 50-tysięczne siły ekspedycyjne. Dotychczasowa Future Force 2020 przewidywała zgrupowanie 30-tysięczne.

Komponent morski sił ekspedycyjnych będzie bazował na grupie bojowej okrętów z lotniskowcem typu
Queen Elizabeth z samolotami wielozadaniowymi F-35 na pokładzie. Wojska lądowe mają dostarczyć do nich trzybrygadową dywizję, a RAF – grupę lotniczą z maszynami bojowymi, transportowymi i rozpoznawczymi. W skład Joint Force 2015 wejdzie też grupa bojowa wojsk specjalnych.

Oprócz dwóch brygad uderzeniowych za dziesięć lat wojska lądowe będą miały w pierwszej linii jeszcze dwie brygady zmechanizowane z czołgami Challeger 2 i zmodernizowanymi bojowymi wozami piechoty
Warrior, a także 16 Brygadę Powietrznoszturmową. Siły te będą mogły być wzmocnione przez sześć brygad piechoty złożonych z jednostek czynnych i rezerwowych. Sformowane zostaną jeszcze dwie duże jednostki – 77 Brygada, przeznaczona do przeciwstawienia się działaniom o charakterze hybrydowym, oraz brygada rozpoznania pola walki. W obu będą służyć żołnierze służby czynnej i rezerwiści.

Wsparcie lotnicze wojskom lądowym i piechocie morskiej zapewnią śmigłowce Korpusu Lotniczego Armii, RAF-u oraz lotnictwa morskiego, razem 15 eskadr – cztery szturmowych maszyn Apache, cztery wielozadaniowych wildcatów, trzy transportowych chinooków oraz po dwie latające na maszynach Puma i Merlin HC.4. Na potrzeby sił lądowych będą operowały trzy baterie bezzałogowców Watchkeeper.

Dla Brytyjczyków zdolności ekspedycyjne są konieczne choćby dlatego, że mają 14 terytoriów zamorskich. Pod względem bezpieczeństwa najbardziej skomplikowana jest sytuacja Falklandów na południowym Atlantyku, gdyż do tych wysp ciągle rości sobie prawo Argentyna. Dlatego Londyn utrzymuje tam od wojny w 1982 roku stałe zgrupowanie wojsk. W przeglądzie zapowiedziano, że w najbliższej dekadzie inwestycje w obronność Falklandów sięgną 300 mln funtów szterlingów. Ze względu na walkę z Państwem Islamskim rośnie też znaczenie militarne terytorium brytyjskiego na Cyprze. Brytyjczycy zamierzają również wzmocnić stacjonujący w Gibraltarze dywizjon Royal Navy, który patroluje wody terytorialne. Konieczność posiadania zdolności ekspedycyjnych jest też związana z zobowiązaniami Wielkiej Brytanii wynikającymi z członkostwa w NATO oraz dwu- i wielostronnych umów obronnych.