Szczątki 46 osób, zamordowanych podczas II wojny światowej przez hitlerowców, pochowano na terenie Fortu III w Pomiechówku. W czasie wojny znajdowało się tam m.in. więzienie karno-śledcze, w którym zginęło kilkanaście tysięcy Polaków i Żydów. Szczątki odnaleziono na terenie fortu podczas prac ekshumacyjnych prowadzonych przez IPN.
– Jesteśmy zobowiązani do utrwalania pamięci oraz do oddania czci i szacunku tym, którzy zostali tutaj zamordowani – mówił minister obrony Mariusz Błaszczak podczas uroczystości pogrzebowych w Forcie III w Pomiechówku, miejscu kaźni Polaków i Żydów z terenu północnego Mazowsza. Szczątki zostały odnalezione przez badaczy Instytutu Pamięci Narodowej podczas II etapu prac ekshumacyjnych prowadzonych latem na terenie fortu.
Szef MON dodał, że dzisiejsza uroczystość jest jednym z etapów przywracania pamięci i godności tym wszystkim, którzy zostali bestialsko pomordowani w Pomiechówku. – Przez dekady miejsca pochówku osób zamordowanych przez niemieckich okupantów w Forcie III pozostawały nieznane, dzisiejsza ceremonia jest dopełnieniem naszego szczególnego obowiązku wobec ofiar czasu wojny – napisał premier Mateusz Morawiecki w liście do uczestników uroczystości.
Podczas II wojny w XIX-wiecznym porosyjskim forcie położonym na prawym brzegu Wkry funkcjonował niemiecki obóz przesiedleńczy, getto i więzienie karno-śledcze. Niemcy więzili, torturowali i mordowali tutaj jeńców wojennych oraz mieszkańców wysiedlonych z terenu północnego Mazowsza: Żydów i Polaków oskarżanych o współpracę z partyzantami lub Armią Krajową. Fort w Pomiechówku jest obok Treblinki największym na terenie województwa mazowieckiego miejscem niemieckich zbrodni popełnionych na Polakach i Żydach.
Do tej pory nie ustalono dokładnej liczby ofiar, które zginęły w Forcie III, ponieważ w lipcu 1944 roku Niemcy zniszczyli więzienną dokumentację. Według ankiet sporządzonych w 1945 roku liczba więźniów określana była na ok. 50 tys., a zamordowanych na ok. 15 tys. Podobna liczba pojawia się w dokumentach Polskiego Czerwonego Krzyża. Ciała ofiar spoczywają w masowych mogiłach położonych na terenie fortu. Prace ekshumacyjne badacze IPN prowadzą tam od jesieni 2018 roku. Szczątki pierwszych 26 odnalezionych osób pochowano w grudniu zeszłego roku. II etap badań rozpoczął się 17 czerwca. W czasie prac, które trwały ponad miesiąc, odnaleziono szczątki 46 osób. Dalsze etapy prac planowane są na lata 2020-2021.
W maju tego roku minister zapowiedział, że w Forcie III powstanie miejsce pamięci o ofiarach III Rzeszy. Szef MON powołał również zespół ekspertów, którzy otoczą Fort III szczególną troską. Są wśród naukowcy i badacze z Wojskowego Biura Historycznego, Muzeum Wojska Polskiego i Centralnej Biblioteki Wojskowej.
autor zdjęć: MON
komentarze