Po 2014 roku NATO będzie w Afganistanie prowadzić operację „Resolute Support”. Będzie to misja szkoleniowo-doradcza. Wojska Sojuszu nie będą brały udziału w operacjach bojowych – mówi gen. broni Mieczysław Gocuł, szef Sztabu Generalnego Wojska Polskiego.
Gen. broni Mieczysław Gocuł, szef Sztabu Generalnego Wojska Polskiego.
Wrócił Pan z posiedzenia Komitetu Wojskowego NATO, które odbyło się w Budapeszcie. Jakie były główne punkty obrad?
Gen. broni Mieczysław Gocuł: Jednym ze stałych elementów każdego posiedzenia Komitetu Wojskowego NATO jest przegląd wszystkich operacji, w jakie zaangażowane są wojska Sojuszu. Rozmawialiśmy m.in. o misji w Kosowie i terminie przejścia do następnej fazy tej operacji. Zgodziliśmy się, że nie wolno nam pochopnie podejmować decyzji o redukcji sił, bo gdyby sytuacja się zmieniła, to ciężko byłoby powrócić do pierwotnej wielkości kontyngentu. Decyzje NATO muszą być oparte na analizie sytuacji, a nie wynikać jedynie z przyjętego w przeszłości kalendarza. Nie możemy wskazywać, kiedy przejdziemy do następnej fazy operacji, ale to przejście musi być naturalne, wynikać z rozwoju sytuacji. Musimy być do tego gotowi, wspierać rozwój wydarzeń w pożądanym kierunku, ale nie możemy niczego zadekretować z góry. Niewątpliwie wybory, jakie mają się odbyć jesienią w północnej części Kosowa, będą wydarzeniem, które pokaże, jaka jest prawdziwa sytuacja w regionie.
Czyli w Kosowie NATO przyjęło inną strategię niż w przypadku Afganistanu...
Tak, to dwa diametralnie odmienne podejścia. W przypadku misji ISAF wyznaczono sztywną datę jej zakończenia. To wymusiło konieczność opracowania planów nowej operacji. Po 2014 roku NATO będzie w Afganistanie działać w ramach „Resolute Support”, misji szkoleniowo-doradczej. Nie będzie to operacja bojowa. Zadaniem NATO będzie wsparcie lokalnych sił bezpieczeństwa, pomoc w rozwijaniu zdolności bojowych, ale nie zastępowanie ich w realizacji zadań. Zmiana charakteru zaangażowania wpłynie oczywiście na zmniejszenie liczebności sił Sojuszu biorących udział w afgańskiej operacji.
Jakie cele stawia przed sobą Sojusz w ramach „Resolute Support”?
Zwykle na poziomie operacyjnym jest tak, że określamy cele, jakie chcemy osiągnąć i do tego dobieramy siły, jakie są potrzebne, by tego dokonać. W przypadku operacji post-ISAF stało się inaczej. Najpierw podjęto decyzje polityczne co do poziomu zaangażowania, a dzisiaj zadaniem wojskowych planistów jest odpowiedź na pytanie, co takimi środkami można zrobić. W tej chwili możemy powiedzieć, że „Resolute Support” będzie misją szkoleniową, realizowaną zgodnie z natowską koncepcją „train, advise, assist” (szkolenie, doradztwo, wsparcie – przyp. red.). Nie jest planowany udział wojsk NATO w żadnych akcjach bojowych.
Gen. Martin E. Dempsey, przewodniczący Kolegium Szefów Połączonych Sztabów Sił Zbrojnych USA, podczas swojej wizyty w Polsce w lipcu tego roku mówił, że wielkość kontyngentu natowskiego potrzebnego do realizacji tej misji szacowana jest na ok. 15 tys. żołnierzy.
Dzisiaj jest jeszcze za wcześnie, by mówić o konkretnych liczbach. Trwają prace planistyczne, szczegóły objęte są klauzulą tajności. Musimy pamiętać, że „Resolute Support” będzie misją szkoleniowo-doradczą, a więc z katalogu misji pokojowych, ale będzie prowadzona w warunkach dalekich od pokoju. Wielkość zaangażowanych w nią sił będzie więc zależała od tego, czy Sojusz Północnoatlantycki będzie mógł liczyć na wsparcie lokalnej armii w zakresie ochrony wojsk. Wiemy, że w przeszłości dochodziło do incydentów, które mocno podkopały zaufanie do żołnierzy armii afgańskiej. To duży problem. Jeżeli Sojusz nie odzyska pełni wiary w lojalność lokalnych partnerów, to trudno będzie powierzyć tym siłom zadanie zapewnienia bezpieczeństwa natowskiemu personelowi. W przypadku, gdyby to NATO miało wziąć na siebie ciężar ochrony wojsk, to będziemy operowali wielkościami wymienianymi przez gen. Dempseya.
Co można zrobić, by poprawić zaufanie do lojalności armii afgańskiej?
To będzie miernik skuteczności całej operacji ISAF. Ci, którzy liczyli, że w ciągu kilku lat uda się całkowicie odmienić Afganistan, mylili się. Zmiany w regionie są doskonale widoczne – rozwija się administracja lokalna, powoli budują się instytucje obywatelskie, tworzony jest system oświaty – ale tego rodzaju ewolucja potrwa jeszcze wiele lat, całe pokolenia. W przypadku tak dużej armii jak afgańska ogromną rolę odgrywa dobór ludzi. Nie da się zapewnić, że w ponadtrzystutysięcznej formacji nie znajdą się jednostki niepewne, ale NATO wykonało dużą pracę, by zbudować odpowiednie struktury kontrwywiadowcze. Ich zadaniem jest zapewnić, że lokalne siły bezpieczeństwa będą godne zaufania i będą pracowały wspólnie z wojskami koalicji.
Kiedy możemy się spodziewać wiążących decyzji co do planów i wielkości sił zaangażowanych w operację „Resolute Support”?
Myślę, że ostateczne decyzje zapadną na wiosennym szczycie NATO.
autor zdjęć: ppłk Sławomir Ratyński
komentarze