W ramach II edycji Rządowego Programu Odbudowy Zabytków rząd przeznaczył na remont cmentarza w Palmirach 3,5 mln zł. – To miejsce bestialskiej kaźni podczas okupacji niemieckiej. Ważne, by cmentarz był otwarty dla wszystkich – mówił w Palmirach Mariusz Błaszczak, szef MON-u. W nekropolii pochowano ponad 2 tys. polskich obywateli zabitych przez Niemców w czasie II wojny światowej.
– Bardzo się cieszę, że 3,5 mln zł z Rządowego Programu Odbudowy Zabytków trafi na remont Cmentarza-Mauzoleum w Palmirach – mówił Mariusz Błaszczak, minister obrony narodowej, na konferencji prasowej w podwarszawskich Palmirach. Szef MON-u podkreślił, że zadaniem polskich władz jest zachowanie pamięci o tych, którzy odeszli. Poinformował, że w II edycji RPOZ niemal 2 mld zł przeznaczono na realizację 3 tys. projektów. Jednym z nich jest remont cmentarza w Palmirach.
– Palmiry to miejsce brutalnej i bestialskiej kaźni podczas okupacji niemieckiej. Ważne jest, żeby cmentarz ten był otwarty dla wszystkich, pokazywał wszystko to, co stało się w czasie II wojny światowej – zaznaczył Błaszczak. Przypomniał, że spoczywają tutaj m.in.: marszałek Sejmu Maciej Rataj, olimpijczyk Janusz Kusociński, Agnieszka Dowbor-Muśnicka, córka gen. Józefa Dowbora-Muśnickiego, która razem z Kusocińskim działała w konspiracji. – Została zabita tu przez Niemców w czerwcu 1940 roku, a jej siostra Janina Lewandowska dwa miesiące wcześniej została zamordowana przez Rosjan w Katyniu – mówił szef MON-u.
Minister zwrócił uwagę, że równie brutalna i bestialska jak okupacja rosyjska była okupacja niemiecka, a do II wojny światowej doszło na podstawie porozumienia Niemiec i Rosji. – Oba państwa okupujące Polskę postępowały w bardzo podobny sposób: próbowały wyeliminować elity, tak aby Polska nie mogła się odrodzić – zaznaczył Błaszczak. Podkreślił, że proces ten się nie powiódł, a pamięć o tych, którzy tu spoczywają, jest niezwykle istotna dla naszej tożsamości narodowej.
Rządowy Program Odbudowy Zabytków jest skierowany do jednostek samorządu terytorialnego. Polega na bezzwrotnym wsparciu renowacji, odbudowy i konserwacji zabytków. Dofinansowanie może pokryć do 98% kosztów inwestycji, udział własny samorządu to minimum 2%. Pod koniec września w ramach II edycji programu przyznano dofinansowanie na 3248 projektów. Łączna kwota wsparcia wyniosła 1,8 mld zł. Na remont Cmentarza-Mauzoleum – Miejsca Pamięci Palmiry leżącego w gminie Czosnów w powiecie nowodworskim rząd przeznaczył maksymalną możliwą kwotę dotacji – 3,5 mln zł.
Cmentarz w Palmirach powstał w 1948 roku na polanie na skraju Puszczy Kampinoskiej około 30 km od Warszawy. W tym miejscu od grudnia 1939 do lipca 1941 roku funkcjonariusze SS i niemieckiej policji rozstrzelali w masowych egzekucjach ponad 1700 polskich obywateli, w tym wielu wybitnych przedstawicieli życia politycznego, społecznego, kulturalnego i zawodowego. Znaczna część ofiar zginęła w ramach akcji AB, tzw. Nadzwyczajnej Akcji Pacyfikacyjnej, której celem była eksterminacja polskiej inteligencji.
Po wojnie ekshumowano ciała zamordowanych i przeniesiono na specjalnie utworzony cmentarz. Pochowano na nim ponad 2 tys. polskich obywateli: Polaków i Żydów. Wśród nich są 1793 osoby stracone w Palmirach, a także prochy Polaków zabitych przez Niemców w innych miejscowościach: Szwedzkich Górach, Legionowie, Laskach, Stefanowie, Wólce Węglowej czy na wydmach Łuże.
autor zdjęć: kpr. Wojciech Król / CO MON
komentarze