moja polska zbrojna
Od 25 maja 2018 r. obowiązuje w Polsce Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych, zwane także RODO).

W związku z powyższym przygotowaliśmy dla Państwa informacje dotyczące przetwarzania przez Wojskowy Instytut Wydawniczy Państwa danych osobowych. Prosimy o zapoznanie się z nimi: Polityka przetwarzania danych.

Prosimy o zaakceptowanie warunków przetwarzania danych osobowych przez Wojskowych Instytut Wydawniczy – Akceptuję

Armia Polska w drodze do Europy

80 lat temu Naczelny Wódz gen. Kazimierz Sosnkowski wydał wytyczne dla Armii Polskiej na Wschodzie. Podzielono ją na trzy rzuty. Pierwszym był 2 Korpus, który przerzucono do walki we Włoszech. W drugim i trzecim rzucie znalazły się jednostki planowane do późniejszego przeniesienia do Europy lub pozostawienia na Środkowym Wschodzie. Stanowiły one rezerwę dla 2 Korpusu.

Naczelny Wódz gen. Kazimierz Sosnkowski z żołnierzami 3 Dywizji Strzelców Karpackich. Fot. NAC

Latem 1942 roku na Środkowym Wschodzie znajdowało się ponad 70 tys. polskich żołnierzy. We wrześniu z połączenia ewakuowanej ze Związku Sowieckiego Armii Polskiej i Samodzielnej Brygady Strzelców Karpackich oraz kilku mniejszych jednostek powstała Armia Polska na Wschodzie (APW). Rozkaz tworzący formację wydał gen. Władysław Sikorski, Naczelny Wódz, a na jej czele stanął gen. Władysław Anders. – Kolejna reorganizacja polskich wojsk spowodowana była koniecznością wydzielenia sił, które miały wejść w skład alianckich wojsk walczących w kampanii włoskiej – mówi dr Piotr Jagodziński, historyk specjalizujący się w dziejach Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie. W lipcu 1943 roku spośród jednostek APW na mocy rozkazu gen. Sikorskiego wyłoniono 2 Korpus Polski.

W jego skład weszły m.in. 3 Dywizja Strzelców Karpackich, 5 Kresowa Dywizja Piechoty, 2 Brygada Pancerna, Grupa Artylerii oraz mniejsze oddziały. Dowodził nim gen. Anders, który jednocześnie zachował stanowisko dowódcy Armii Polskiej na Wschodzie. W sierpniu i wrześniu 1943 roku żołnierze 2 Korpusu zostali przetransportowani z Iraku do Palestyny, gdzie rozpoczęli intensywne szkolenie. – Strona brytyjska wyznaczyła 1 stycznia 1944 roku jako termin osiągnięcia przez 2 KP gotowości do walk we Włoszech – podaje historyk.

W związku z przewidywanym stopniowym przerzuceniem APW na kontynent europejski gen. Kazimierz Sosnkowski, który objął funkcję Naczelnego Wodza po śmierci gen. Sikorskiego w katastrofie w Gibraltarze, wydał 25 listopada 1943 roku wytyczne organizacyjne dla Armii Polskiej na Wschodzie. Zgodnie z nimi armia została podzielona na trzy rzuty.
Pierwszy tworzył 2 KP wraz z Bazą Armii Polskiej na Wschodzie. W jej skład wchodziły m.in. Centrum Wyszkolenia Armii, szpitale wojskowe, kompanie transportowe i inne jednostki. W listopadzie rozpoczęto przenoszenie 2 Korpusu do Egiptu w okolice Kanału Sueskiego, a w grudniu pierwsze oddziały zaczęto przerzucać na południe Włoch, gdzie weszły do walki w składzie brytyjskiej 8 Armii. 2 Korpus Polski liczył wówczas blisko 47 tys. żołnierzy.

W skład drugiego rzutu wszedł sztab APW oraz jednostki zbędne w pierwszym rzucie, które zamierzano przenieść do Europy w późniejszym okresie. Z kolei trzeci rzut, tzw. terytorialny, stanowiły jednostki i instytucje APW, które miały pozostać na Środkowym Wschodzie do zakończenia działań wojennych. – Pozostające w Palestynie pododdziały tyłowe liczyły około 10 tys. żołnierzy i miały stanowić rezerwę uzupełnień oraz zaplecze kadrowe dla 2 Korpusu – tłumaczy dr Jagodziński. Wiosną 1944 roku siły polskie przeszły reorganizację, zlikwidowano Armię Polską na Wschodzie, a jej oddziały przekształcono w Jednostki Wojskowe na Środkowym Wschodzie, które w sierpniu przemianowano na 3 Korpus Polski. Na czele formacji stanął gen. Michał Tokarzewski-Karaszewicz.

W skład 3 Korpusu weszły jednostki stanowiące drugi rzut armii: łączności, żandarmerii, ochrony, transportowe, Ośrodek Zapasowy Armii, Oddział Zaopatrzenia i Transportu oraz komendy uzupełnień. Gen. Tokarzewskiemu-Karaszewiczowi podlegały też Jednostki Terytorialne na Środkowym Wschodzie, czyli trzeci rzut, w tym m.in. komendy rejonów i etapów, szkoły junaków i kadetów czy sekcja wydawnicza.

– 3 Korpus sformowano z zamiarem użycia go w Europie i docelowo miał osiągnąć etat zbliżony do 2 Korpusu – wyjaśnia historyk. Jak dodaje, liczono na napływ ochotników spośród Polaków z wyzwalanych spod okupacji niemieckiej państw Europy, a także polskich dezerterów z armii niemieckiej. – Niestety w całym okresie istnienia liczba żołnierzy 3 Korpusu nie przekroczyła 4,8 tys. – podaje ekspert. Mimo to cały czas się oni szkolili, wykonując jednocześnie świadczenia na rzecz 2 Korpusu – m.in. dostarczali sprzęt, uzbrojenie i żołnierzy czy opiekowali się urlopowanymi i rannymi żołnierzami 2 KP przeniesionymi na Bliski Wschód.

Na początku grudnia 1944 roku Naczelny Wódz zrezygnował z planów przesłania 3 Korpusu do walk w Europie i przemianował go na Jednostki Wojska na Środkowym Wschodzie, które pozostały w tamtym rejonie do rozformowania w 1947 roku.

Anna Dąbrowska

autor zdjęć: Narodowe Archiwum Cyfrowe

dodaj komentarz

komentarze


Nie żyje żołnierz PKW Irak
 
Dwa tygodnie „rozgryzania” Homara-K
Święto sportów walki w Warendorfie
Polacy i Holendrzy razem dla obronności
Planowano zamach na Zełenskiego
Sejm zakończył prace nad nowelizacją ustawy o obronie ojczyzny. Teraz czas na Senat
PT-91, czyli trzy dekady twardej służby
Dekapitacyjne uderzenie w Iran
GROM w obiektywie. Zobaczcie sami!
ORP „Necko” idzie do natowskiego zespołu
Nabór do „Wakacji z wojskiem” 2025 trwa
Korzystne zmiany w dodatkach dla sił powietrznych
„Niegościnni” marynarze na obiektach sportowych w Ustce
Pancerny drapieżnik, czyli Leopard 2A5
Czarna Pantera celuje
Sukcesy żołnierzy na międzynarodowych arenach
Wyższe stawki dla niezawodowych
Pierwszy polski lot Apache’a
Warsztaty dają siłę
USA przyłączyły się do ataku Izraela na Iran
Flyer, zdobywca przestworzy
Armia pomoże służbom na zachodniej granicy
W tydzień poznali smak żołnierskiego fachu
Nawrocki przedstawia kierownictwo BBN-u
Rekompensaty na ostatniej prostej
Niebezpieczne incydenty na polsko-białoruskiej granicy
Cel: zbudować odporność państwa
Podejrzane manewry na Bałtyku
Żołnierze WOT-u szkolili się w Słowenii
Tłumy na zawodach w Krakowie
Wołyń – pamiętamy
Żołnierze PKW Irak są bezpieczni
Jak Orlęta stają się Orłami?
Pieta Michniowska
Blue Force vs Red Force w Orzyszu
BWP-1 – historia na dekady
Odznaczenia za misję
Broń przeciwko wrogim satelitom
Niemal 500 absolwentów AWL-u już oficjalnie oficerami WP
PGZ buduje suwerenność amunicyjną
Kajakami po medale
Generał „Grot” – pierwszy dowódca AK
W drodze do amunicyjnego bezpieczeństwa
Umacnianie ściany wschodniej
Nowe Abramsy już w Wesołej
Ostatnia niedziela…
Lotnicy uratowali Wielką Brytanię
Dzieci wojny
Czarne Pantery, ognia!
Posłowie za wypowiedzeniem konwencji ottawskiej
12 tys. żołnierzy gotowych do działania
Międzynarodowy festiwal lotnictwa. Zbliża się Air Show Radom 2025
Rosyjska maszyna Su-24 przechwycona przez polskie F-16
Pół tysiąca terytorialsów strzeże zachodniej granicy
Ewakuacja Polaków z Izraela
Demony wojny nie patrzą na płeć
K9 i FlyEye na poligonie w Ustce

Ministerstwo Obrony Narodowej Wojsko Polskie Sztab Generalny Wojska Polskiego Dowództwo Generalne Rodzajów Sił Zbrojnych Dowództwo Operacyjne Rodzajów Sił Zbrojnych Wojska Obrony
Terytorialnej
Żandarmeria Wojskowa Dowództwo Garnizonu Warszawa Inspektorat Wsparcia SZ Wielonarodowy Korpus
Północno-
Wschodni
Wielonarodowa
Dywizja
Północny-
Wschód
Centrum
Szkolenia Sił Połączonych
NATO (JFTC)
Agencja Uzbrojenia

Wojskowy Instytut Wydawniczy (C) 2015
wykonanie i hosting AIKELO