moja polska zbrojna
Od 25 maja 2018 r. obowiązuje w Polsce Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych, zwane także RODO).

W związku z powyższym przygotowaliśmy dla Państwa informacje dotyczące przetwarzania przez Wojskowy Instytut Wydawniczy Państwa danych osobowych. Prosimy o zapoznanie się z nimi: Polityka przetwarzania danych.

Prosimy o zaakceptowanie warunków przetwarzania danych osobowych przez Wojskowych Instytut Wydawniczy – Akceptuję

Polska rozdarta przez okupantów

28 września 1939 roku po bohaterskiej walce z przeważającymi siłami niemieckimi poddała się Warszawa. Miasto broniło się przez 20 dni. Tego samego dnia Związek Sowiecki i III Rzesza zawarły pakt o granicach i przyjaźni wraz z tajnymi protokołami. Sąsiedzi podzielili się Polską i umówili, że będą  wzajemnie informować się o zwalczaniu polskiego oporu.

Gen. Tadeusz-Kutrzeba i gen. Johannes Blaskowitz (z prawej) w drodze na rozmowy w sprawie kapitulacji Warszawy, 27 września 1939

Od pierwszych godzin II wojny światowej Warszawa była bombardowana przez Luftwaffe. 6 września 1939 roku wobec zagrożenia niemieckim natarciem prezydent Ignacy Mościcki i władze państwowe ewakuowały się z miasta. Stolicy broniła Armia „Warszawa”, która powstała z niedobitków jednostek nadciągających do miasta. Na jej czele stanął gen. Juliusz Rómmel.

8 września do obrzeży Warszawy dotarły pierwsze oddziały niemieckiej 4 Dywizji Pancernej, które z marszu próbowały zdobyć miasto. Atak został jednak zatrzymany, a wzniesione przez żołnierzy i cywilów barykady blokowały główne ulice prowadzące do stolicy. – Wobec skutecznej polskiej obrony Niemcy zmienili taktykę i przystąpili do oblężenia. Prowadzili zmasowany ostrzał artyleryjski i bombardowali miasto – mówi dr Henryk Sikorski, historyk II wojny światowej.

REKLAMA

Warszawa jest wielka

15 września Warszawa została całkowicie okrążona przez wojska niemieckie, jednak jeszcze kilka dni później do miasta udało się przedrzeć ostatkom jednostek Armii „Poznań” i „Pomorze”. Kolejne niemieckie natarcia były odpierane, a wojsko wspierali cywilni obrońcy. Funkcję cywilnego komisarza miasta pełnił Stefan Starzyński, prezydent Warszawy, który w swoich radiowych przemówieniach zagrzewał mieszkańców do walki. „Chciałem, by Warszawa była wielka. (…) I Warszawa jest wielka. (…) Gdy teraz do was mówię, widzę ją przez okna w całej wielkości i chwale, otoczoną kłębami dymu, rozczerwienioną płomieniami ognia, wspaniałą, niezniszczalną, wielką, walczącą Warszawę” – mówił prezydent 23 września.

Decyzja o zaprzestaniu walk zapadła 27 września po zniszczeniu przez Niemców elektrowni i wodociągów. „Dowództwo obrony, nie chcąc powiększać bezgranicznych cierpień ludności cywilnej oraz wobec braku amunicji, zdecydowało się na zawarcie 24-godzinnego zawieszenia broni i wszczęcie rokowań nad warunkami oddania stolicy i Modlina” – podano w komunikacie. Tego samego dnia w stolicy powstała konspiracyjna Służba Zwycięstwu Polski, stanowiąca zalążek Polskiego Państwa Podziemnego.

Umowę kapitulacyjną podpisali 28 września gen. Tadeusz Kutrzeba w imieniu dowódcy Armii „Warszawa” i gen. Johannes Blaskowitz, dowódca 8 Armii. Spotkanie odbyło się w budynku Fabryki Silników Lotniczych należącej do Polskich Zakładów Skody.

W Armii „Warszawa” walczyło ponad 120 tys. żołnierzy. Poległo około 2 tys. z nich, a 16 tys. zostało rannych. Pozostali w większości trafili do niemieckiej niewoli. Straty ludności cywilnej Warszawy wyniosły – około 10 tys. zabitych i 50 tys. rannych. Zniszczeniu uległo ponad 10 proc. zabudowy miasta. Po stronie niemieckiej podczas zdobywania stolicy zginęło 1500 żołnierzy, a 5 tys. zostało rannych. Niemcy wkroczyli do miasta i przejęli w nim władzę 30 września.

Fotografia lotnicza Warszawy po kapitulacji. Widoczne zabudowania PZL na Okęciu. 29.09.93

II pakt Ribbentrop – Mołotow

Tego samego dnia, gdy Warszawa upadła, a część polskich oddziałów toczyła jeszcze walki z najeźdźcami, w Moskwie zawarto niemiecko-sowiecki traktat o granicach i przyjaźni. – Dokument stanowił przypieczętowanie współpracy między ZSRS i III Rzeszą, którą zapoczątkował pakt Ribbentrop – Mołotow z 23 sierpnia 1939 roku. Oba totalitarne mocarstwa dokonały wówczas podziału swoich stref wpływów w Europie Środkowej – mówi dr Sikorski.

Teraz tamte ustalenia zostały poddane korekcie. Dokument, tak samo jak układ z 23 sierpnia, podpisali Joachim von Ribbentrop, minister spraw zagranicznych III Rzeszy oraz Wiaczesław Mołotow, ludowy komisarz spraw zagranicznych ZSRS. „Rząd Rzeszy Niemieckiej i rząd ZSRS uznają, po upadku dotychczasowego państwa polskiego, za wyłącznie swoje zadanie przywrócenie na tym terenie pokoju i porządku oraz zapewnienie żyjącym tam narodom spokojnej egzystencji, zgodnej z ich narodowymi odrębnościami” – zapisano we wstępie traktatu.

Do układu dołączono trzy tajne protokoły dodatkowe. Pierwszy z nich wprowadzał korektę podziału ziem polskich pomiędzy III Rzeszą i ZSRS. Zgodnie z propozycją Józefa Stalina, przywódcy Związku Sowieckiego, zdecydowano, że dotychczasowa linia podziału, która miała przebiegać wzdłuż Wisły, została przesunięta na wschód do linii rzek San¬Bug–Narew–Pisa. W zamian za to Litwa, pierwotnie przewidziana dla Niemców, znalazła się w sowieckiej strefie wpływów. Kolejny dokument przewidywał zorganizowanie ewakuacji ludności: osób pochodzenia niemieckiego do Niemiec, a Rosjan, Ukraińców i Białorusinów do ZSRS.

Trzeci tajny protokół zapowiadał natomiast zwalczanie polskiego oporu i wzajemne informowanie się o podejmowanych w tym celu działaniach. – Jego treść stała się podstawą do współpracy NKWD i Gestapo, które wymieniały się doświadczeniami w zwalczaniu polskiego ruchu oporu – podaje historyk.

W wyniku ustaleń traktatu z 28 września Niemcy zajęli obszar Polski liczący około 186 tys. km kw., zamieszkany przez około 22 mln osób. 8 października do Rzeszy wcielono 92 tys. km kw., m.in. województwa: pomorskie, poznańskie i śląskie. Z pozostałych zagarniętych terenów utworzono Generalne Gubernatorstwo dla okupowanych ziem polskich. Natomiast Związek Sowiecki przejął ponad 190 tys. km kw. z ludnością liczącą około 13 mln osób. Na przejętych terenach Polski obaj okupanci wprowadzili brutalny terror. – Sojusz Hitlera i Stalina przetrwał niespełna dwa lata. 22 czerwca 1941 roku wojska III Rzeszy rozpoczęły wojnę z Rosją – dodaje dr Sikorski.

AD

autor zdjęć: Wikipedia, NAC

dodaj komentarz

komentarze


Krzyżacka klęska na polach grunwaldzkich
 
International Test
Szczyt NATO, czyli siła w Sojuszu
Roczny dyżur spadochroniarzy
Londyn o „Tarczy Wschód”
Polski Kontyngent Wojskowy Olimp w Paryżu
„Armia mistrzów” – sporty walki
„Operacja borelioza”
Ankona, czyli polska operacja we Włoszech
Operacja „Wschodnia zorza”
Jak usprawnić działania służb na granicy
Prezydent Warszawy: oddajmy hołd bohaterom!
Ustawa o obronie ojczyzny – pytania i odpowiedzi
Silniejsza obecność sojuszników z USA
Z parlamentu do wojska
The Suwałki Gap in the Game
Incydent przy granicy. MON chce specjalnego nadzoru nad śledztwem
„Armia mistrzów” – lekkoatletyka
Medycy na poligonie
Tridon Mk2, czyli sposób na drona?
Partyzanci z republiki
Olimp gotowy na igrzyska!
„Armia mistrzów” – kolarstwo, łucznictwo, pięciobój nowoczesny, strzelectwo, triatlon i wspinaczka sportowa
Feniks – następca Mangusty?
Sejm podziękował za służbę na granicy
Rusza operacja „Bezpieczne Podlasie”
Jaki będzie czołg przyszłości?
Włoski Centauro na paryskim salonie
Awaria systemów. Bezpieczeństwo Polski nie jest zagrożone
Na ratunek… komandos
Pioruny dla sojuszników
Lotnicy pamiętają o powstaniu
Szczyt NATO: wzmacniamy wschodnią flankę
Hala do budowy Mieczników na finiszu
Bezpieczeństwo granicy jest również sprawą Sojuszu
Patrioty i F-16 dla Ukrainy. Trwa szczyt NATO
Ustawa o obronie ojczyzny – pytania i odpowiedzi
Kmdr Janusz Porzycz: Wojsko Polskie wspierało i wspiera sportowców!
Formoza. Za kulisami
Szczyt NATO w Waszyngtonie: Ukraina o krok bliżej Sojuszu
Za zdrowie utracone na służbie
Posłowie o efektach szczytu NATO
„Armia mistrzów” – sporty wodne
Posłowie wybrali patronów 2025 roku
Spadochroniarze na warcie w UE
Most III, czyli lot z V2
Nie wierzę panu, mister Karski!
Zabezpieczenie techniczne 1 Pułku Czołgów w 1920
Ciężko? I słusznie! Tak przebiega selekcja do Formozy
Paryż – odliczanie do rozpoczęcia igrzysk!
Letnia Bryza na Morzu Czarnym
Kaczmarek z nowym rekordem Polski!
Terytorialsi w gotowości do pomocy
Specjalsi zakończyli dyżur w SON-ie
W Sejmie o zniszczeniu Tupolewa
Prezydent Zełenski w Warszawie

Ministerstwo Obrony Narodowej Wojsko Polskie Sztab Generalny Wojska Polskiego Dowództwo Generalne Rodzajów Sił Zbrojnych Dowództwo Operacyjne Rodzajów Sił Zbrojnych Wojska Obrony
Terytorialnej
Żandarmeria Wojskowa Dowództwo Garnizonu Warszawa Inspektorat Wsparcia SZ Wielonarodowy Korpus
Północno-
Wschodni
Wielonarodowa
Dywizja
Północny-
Wschód
Centrum
Szkolenia Sił Połączonych
NATO (JFTC)
Agencja Uzbrojenia

Wojskowy Instytut Wydawniczy (C) 2015
wykonanie i hosting AIKELO