Na co dzień zajmuje ją wojsko i do środka można wejść podczas najważniejszych świąt państwowych. W wakacje jej zakamarki można poznać z przewodnikiem. Grudziądzka cytadela – jedna z największych w Europie i najlepiej zachowanych fortyfikacji z czasów pruskich – otwiera swoje drzwi przed turystami.
– Jest jedną z nielicznych czynnych wojskowych budowli z okresu wojen napoleońskich, do tego świetnie zachowaną – mówi portalowi polska-zbrojna.pl Sławomir Kosmala, prezes Wojskowego Stowarzyszenia Kulturalno-Edukacyjnego „Rawelin", które zajmuje się organizacją turystyki na terenie cytadeli.
Ponieważ na co dzień w murach twierdzy kwateruje armia, zwiedzanie jej wnętrz jest możliwe głównie przy okazji świąt narodowych: 3 maja i 11 listopada. – W pozostałym czasie można wejść do środka z przewodnikiem, ale trzeba wcześniej uzyskać zgodę dowódcy jednostki i zarezerwować termin w stowarzyszeniu – wyjaśnia Roman Czajkowski, rzecznik dowódcy 13 Wojskowego Oddziału Gospodarczego, który mieści się w cytadeli. Taka wizyta wiąże się też z opłatą za przewodnika, wynoszącą 122 zł.
Aby zabytkowa budowla była łatwiej dostępna, stowarzyszenie „Rawelin” już drugi raz organizuje akcję „Zdobywca Cytadeli”. Do końca września w każdą sobotę o godz. 11.00 sprzed głównej bramy cytadeli wyrusza wycieczka pod opieką przewodnika. Udział w niej nie wymaga zgłoszeń czy rezerwacji. Warto przyjść pół godziny wcześniej, żeby wpisać się na listę. Trzeba mieć też ze sobą dowód osobisty, a dzieci do 14 lat muszą być z dorosłym opiekunem. Za wstęp dorośli zapłacą 7 zł, a dzieci – 4 zł.
Uczestnicy wycieczki przez ponad dwie godziny przemierzą 12 km podziemnych korytarzy i chodników, zwiedzą Bramę Górną, suchą fosę i bastiony, a w Starej Prochowni obejrzą zbiór pamiątek związanych z cytadelą.
– Zwiedzanie może być niecodzienną atrakcją nie tylko dla mieszkańców, ale też dla przejeżdżających przez miasto turystów – zachęca prezes „Rewelina”. Chętnych nie brakuje i w każdą sobotę pod bramą zjawia się ok. 40 osób. Więcej informacji można znaleźć na stronie www.rawelin-grudziadz.pl.
* * *
Grudziądzka twierdza została wzniesiona przez Prusaków w 1789 r. i miała służyć obronie przed Rosją. Swoją rolę militarną odegrała jednak podczas wojen napoleońskich, kiedy jej obroną kierował gen. Wilhelm de Courbière. W 1807 r. mury twierdzy oblegały m.in. wojska polskie – 2 i 4 pułk piechoty Księstwa Warszawskiego. Walki zakończył pokój w Tylży, który pozostawił Grudziądz w rękach pruskich. Twierdza była jedyną obronną budowlą pruską, która oparła się wojskom napoleońskim. W następnych latach w warowni mieściły się koszary i magazyny, testowano w niej nową broń. W okresie międzywojennym w twierdzy stacjonowało polskie wojsko, a niektóre budynki wykorzystywało Centrum Wyszkolenia Kawalerii. Budowla w czasie II wojny została zajęta przez Niemców. Jej załoga skapitulowała dopiero w marcu 1945 r. Dziś na terenie cytadeli stacjonuje 13 Wojskowy Oddział Gospodarczy.
autor zdjęć: Gerard Szukay z momografi "Twierdza Grudziądz" wyd. Kalamarski. Udostępniło nam Stowarzyszenie "Rewelin"
komentarze