O walkach 2 Korpusu Polskiego, 1 Samodzielnej Brygady Spadochronowej czy 1 Dywizji Pancernej dowiemy się z wystawy plenerowej w Muzeum Łazienki Królewskie w Warszawie. Ekspozycję przygotowaną przez Centralną Bibliotekę Wojskową patronatem objął Władysław Kosiniak-Kamysz, wicepremier i minister obrony narodowej.
Wystawa „Polskie Siły Zbrojne na Zachodzie w wyzwalaniu Europy 1944–1945” przygotowana przez Centralną Bibliotekę Wojskową przypomina genezę i rozwój sił, które pod koniec II wojny światowej stanowiły czwartą co do wielkości armię wśród zachodnich aliantów. – Ekspozycja dokumentuje osiągnięcia PSZ, upamiętnia ich wysiłek zbrojny oraz podkreśla naszą niezłomną walkę na rzecz wyzwolenia Europy – mówił dr Jan Tarczyński, dyrektor CBW, otwierając wystawę w galerii plenerowej Muzeum Łazienki Królewskie w Warszawie.
Dr Tarczyński podkreślił, że utworzenie PSZ na obczyźnie i ich działania bojowe były świadectwem uczestnictwa polskiej armii w zwycięskiej alianckiej koalicji. Dodał, że polscy żołnierze walczyli m.in. we Francji, w Normandii i we Włoszech, ofiara ich życia miała ważne znaczenie militarne, a mimo to po wojnie nie znaleźli uznania ani w kraju, ani na Zachodzie.
„Walka żołnierzy PSZ na Zachodzie ramię w ramię z sojusznikami wyzwalającymi Europę spod niemieckiej okupacji to wspaniała karta w historii naszego oręża” – napisał w liście do uczestników uroczystości Władysław Kosiniak-Kamysz, wicepremier, minister obrony narodowej, który objął wystawę honorowym patronatem. Szef MON-u dodał, że Polacy walczyli wszędzie tam, gdzie można było się przysłużyć sprawie wolności. „Pielęgnowanie pamięci o polskim czynie zbrojnym na Zachodzie jest istotne dla wzmacniania patriotyzmu” – zaznaczył wicepremier. O znaczeniu ekspozycji w przybliżaniu udziału polskich żołnierzy w wyzwalaniu Europy mówił też Radosław Kałużniak, wicedyrektor Muzeum Łazienki Królewskie.
Na wystawę składa się kilkadziesiąt plansz, na których przedstawiono m.in. wysiłek bojowy 2 Korpusu Polskiego we Włoszech, w tym zdobycie Monte Cassino czy wyzwolenie Bolonii i Ankony. Można również dowiedzieć się o walkach 1 Samodzielnej Brygady Spadochronowej w operacji desantowej „Market-Garden”, udziale 1 Dywizji Pancernej w bitwie pod Falaise oraz wyzwalaniu Francji, Belgii i Holandii, a także uczestnictwie Polaków w alianckich operacjach morskich i powietrznych.
Fotografie i inne zaprezentowane na ekspozycji materiały pochodzą ze zbiorów CBW, Wojskowego Biura Historycznego, Muzeum Marynarki Wojennej w Gdyni, Narodowego Archiwum Cyfrowego i osób prywatnych. Wystawę można oglądać do końca kwietnia na ogrodzeniu Łazienek Królewskich od strony Alej Ujazdowskich koło Belwederu.
Polskie Siły Zbrojne na Zachodzie zostały utworzone jesienią 1939 roku poza granicami Polski na podstawie umów sojuszniczych podpisanych z Francją i Wielką Brytanią. Wojska podlegały polskiemu rządowi na uchodźstwie i Naczelnemu Wodzowi. Po zakończeniu II wojny światowej jednostki PSZ-etu liczące około 200 tys. żołnierzy pełniły służbę w ramach wojsk okupacyjnych w Niemczech i we Włoszech. Rozwiązane zostały w 1947 roku, część żołnierzy PSZ-etu powróciła do kraju, jednak większość pozostała na uchodźstwie.
autor zdjęć: Anna Dąbrowska
komentarze