moja polska zbrojna
Od 25 maja 2018 r. obowiązuje w Polsce Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych, zwane także RODO).

W związku z powyższym przygotowaliśmy dla Państwa informacje dotyczące przetwarzania przez Wojskowy Instytut Wydawniczy Państwa danych osobowych. Prosimy o zapoznanie się z nimi: Polityka przetwarzania danych.

Prosimy o zaakceptowanie warunków przetwarzania danych osobowych przez Wojskowych Instytut Wydawniczy – Akceptuję

Mosty – początek wojny?

Wojna polsko-bolszewicka nie została nigdy wypowiedziana, nie ustalono więc dokładnej daty, kiedy się rozpoczęła. Według części historyków początkiem konfliktu była potyczka polskich wojsk z oddziałami sowieckimi koło miasteczka Mosty pod Grodnem 14 lutego 1919 roku. Inni za moment rozpoczęcia walk uznają 3 stycznia 1919 roku, kiedy bolszewicy uderzyli na Wilno.


Polscy żołnierze z ciężkim karabinem maszynowym Schwarzlose wz. 07/12 na stanowisku bojowym podczas wojny polsko-bolszewickiej. Widoczny żołnierz celujący z karabinu Mannlicher M1895. Fot. NAC

Pod koniec I wojny światowej w Moskwie opracowano plan operacji „Cel Wisła”, w wyniku której sowieckie władze chciały wcielenia w życie idei rewolucji komunistycznej na terenie całej Europy. Marsz Armii Czerwonej na zachód rozpoczął się 17 listopada, kiedy jej siły przekroczyły rosyjsko-niemiecką linię demarkacyjną na Białorusi.

Rosjanie stopniowo zajmowali tereny opuszczane przez okupujące je dotychczas wojska niemieckie Naczelnego Dowództwa Wojsk na Wschodzie (Ober-Ost). Zajęli m.in. Mińsk i Mołodeczno. 17 grudnia Sowieci ogłosili powstanie Łotewskiej Republiki Radzieckiej, a 1 stycznia 1919 roku – Białoruskiej Republiki Radzieckiej.

– Działania Rosji bolszewickiej stanowiły zagrożenie dla odrodzonej Polski i ziem kresowych w przeważającej części zamieszkiwanych przez Polaków – mówi dr Mieczysław Wolski, historyk zajmujący się okresem XX wieku. W obawie przed bolszewikami w Wilnie powstały oddziały polskiej Samoobrony Krajowej Litwy i Białorusi. Na ich czele stanął gen. Władysław Wejtko, mianowany przez gen. Tadeusza Rozwadowskiego, szefa Sztabu Generalnego WP. Pod koniec grudnia 1918 roku samoobrona została rozwiązana, a jej oddziały włączono w szeregi polskiego wojska.

Trzy dni później siły niemieckie opuściły Wilno, a na przedpolach miasta pojawili się Sowieci. 3 stycznia Armia Czerwona zaatakowała. – Mimo bohaterskiej polskiej obrony przewaga nieprzyjaciela spowodowała, że 5 stycznia gen. Wejtko zarządził opuszczenie miasta – opowiada historyk. W kolejnych dniach sowieckie oddziały na Wileńszczyźnie przejmowały Kowno, Lidę i Baranowicze.


Naczelnik Państwa Józef Piłsudski wśród żołnierzy na froncie galicyjskim. 1919 r. Fot. NAC

Po zawarciu 5 lutego polsko-niemieckiej umowy w Białymstoku wojska II RP uzyskały zgodę Ober-Ostu na przemarsz przez niemiecką strefę okupacyjną. Na odcinku północnym operowała 1 Dywizja Litewsko-Białoruska gen. Wacława Iwaszkiewicza-Rudoszańskiego, który swoje oddziały skupiał w rejonie Wołkowyska. Z kolei na odcinku południowym Grupą Poleską dowodził gen. Antoni Listowski. Skoncentrował on swoje siły pod Antopolem i koło Berezy Kartuskiej. W pierwszej połowie lutego zaczęto przerzucać za Bug polskie dywizje. 14 lutego Polacy napotkali w rejonie miejscowości Mosty nad Niemnem oddziały Frontu Zachodniego Armii Czerwonej i stoczyli z nimi zwycięską potyczkę.


Ciężki karabin maszynowy Schwarzlose wz. 07/12 z obsadą na stanowisku ogniowym. Fot. NAC

To starcie uznawane jest za pierwszy kontakt bojowy oddziałów Wojska Polskiego z Armią Czerwoną i jednocześnie początek wojny polsko-bolszewickiej. – W ostatnich latach pojawiło się jednak wiele głosów historyków, którzy za faktyczny początek wojny uważają 3 stycznia 1919 roku, kiedy bolszewicy uderzyli na Wilno – tłumaczy dr Wolski. Zwolennicy tej tezy argumentują, że broniące miasta oddziały już wówczas były oficjalnie uznane za Wojsko Polskie.

W połowie kwietnia 1919 roku ruszyła polska ofensywa, dzięki której odbito Wilno i Mołodeczno oraz zajęto Dyneburg, Nowogródek i Baranowicze. Miesiąc później rozpoczął się kontratak wojsk sowieckich. Decydujące walki z bolszewikami rozegrały się w połowie sierpnia 1920 roku na przedpolu Warszawy. Wojna zakończyła się militarnym zwycięstwem Polski i zatrzymaniem pochodu wojsk sowieckich na zachód Europy.

Anna Dąbrowska

autor zdjęć: NAC

dodaj komentarz

komentarze


Ostatnia niedziela…
 
Pancerniacy trenują cywilów
Szczyt NATO: wzmacniamy wschodnią flankę
Szpital u „Troski”
Unowocześnione Rosomaki dla wojska
Patrioty i F-16 dla Ukrainy. Trwa szczyt NATO
Wodne szkolenie wielkopolskich terytorialsów
Szczyt NATO, czyli siła w Sojuszu
Sukces lekkoatletów CWZS-u w Paryżu
Lato pod wodą
Oficerskie gwiazdki dla absolwentów WAT-u
Naukowcy z MIIWŚ szukają szczątków westerplatczyków
Oczy na Kijów
Polski Kontyngent Wojskowy Olimp w Paryżu
Jack-S, czyli eksportowy Pirat
„Oczko” wojskowych lekkoatletów
Biało-czerwona nad Wilnem
Spędź wakacje z wojskiem!
Konsultacje polsko-niemieckie w Warszawie
Sportowa rywalizacja weteranów misji
Polsko-litewskie konsultacje
Wsparcie MON-u dla studentów
Pancerny sznyt
By żołnierze mogli służyć bezpiecznie
Katastrofa M-346. Nie żyje pilot Bielika
Szkolenie do walk w mieście
Roczny dyżur spadochroniarzy
Mark Rutte pokieruje NATO
Krzyżacka klęska na polach grunwaldzkich
Walka – tak, ale tylko polityczna
Rusza operacja „Bezpieczne Podlasie”
Zdzisław Krasnodębski – bohater bitwy o Anglię
Czujemy się tu jak w rodzinie
Włoskie Eurofightery na polskim niebie
Wojskowa odprawa przed szczytem Sojuszu
Śmierć przyszła po wojnie
Specjalsi zakończyli dyżur w SON-ie
Strzelnice dla specjalsów
Ustawa o obronie ojczyzny – pytania i odpowiedzi
Jak usprawnić działania służb na granicy
Trzy miecze, czyli międzynarodowy sprawdzian
Medalowe żniwa pływaków i florecistek CWZS-u
Serwis bliżej domu
Za zdrowie utracone na służbie
Spotkanie z żołnierzami przed szczytem NATO
Olimp gotowy na igrzyska!
Szkolenie na miarę czasów
Feniks – następca Mangusty?
Niepokonana reprezentacja Czarnej Dywizji
Spadochroniarze na warcie w UE
Powstanie polsko-koreańskie konsorcjum
X ŚWIĘTO STRZELCA KONNEGO.
Prezydent Zełenski w Warszawie
Ustawa o obronie ojczyzny – pytania i odpowiedzi
RBN przed szczytem NATO
Szczyt NATO w Waszyngtonie: Ukraina o krok bliżej Sojuszu

Ministerstwo Obrony Narodowej Wojsko Polskie Sztab Generalny Wojska Polskiego Dowództwo Generalne Rodzajów Sił Zbrojnych Dowództwo Operacyjne Rodzajów Sił Zbrojnych Wojska Obrony
Terytorialnej
Żandarmeria Wojskowa Dowództwo Garnizonu Warszawa Inspektorat Wsparcia SZ Wielonarodowy Korpus
Północno-
Wschodni
Wielonarodowa
Dywizja
Północny-
Wschód
Centrum
Szkolenia Sił Połączonych
NATO (JFTC)
Agencja Uzbrojenia

Wojskowy Instytut Wydawniczy (C) 2015
wykonanie i hosting AIKELO