moja polska zbrojna
Od 25 maja 2018 r. obowiązuje w Polsce Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych, zwane także RODO).

W związku z powyższym przygotowaliśmy dla Państwa informacje dotyczące przetwarzania przez Wojskowy Instytut Wydawniczy Państwa danych osobowych. Prosimy o zapoznanie się z nimi: Polityka przetwarzania danych.

Prosimy o zaakceptowanie warunków przetwarzania danych osobowych przez Wojskowych Instytut Wydawniczy – Akceptuję

„Zapora” – dowódca niezłomny

Po trwających ponad rok brutalnych przesłuchaniach, jeszcze przed śmiercią podjął próbę ucieczki. Ale został zdradzony. 7 marca 1949 roku o godzinie 19.00 komunistyczna bezpieka zamordowała mjr. Hieronima Dekutowskiego „Zaporę”, cichociemnego, dowódcę oddziałów Armii Krajowej i Zrzeszenia „Wolność i Niezawisłość”. Tego samego dnia stracono również sześciu jego podkomendnych.


Hieronim Dekutowski „Zapora” z oddziałem. Fot. IPN

„Bezwzględność i okrucieństwo oskarżonych zostało wyzyskane przez ich wyższe kierownictwo do tworzenia na terenie województwa lubelskiego w okresie od lipca 1944 roku aż do mniej więcej połowy roku 1947 ogniska zamętu i pożogi, które dużym wysiłkiem władz i społeczeństwa musiało być unicestwione” – to fragment uzasadnienia do wyroku śmierci wydanego na mjr. Hieronima Dekutowskiego i jego sześciu podkomendnych. Wszyscy zostali zamordowani 7 marca 1949 roku w więzieniu na warszawskim Mokotowie.

Podczas II wojny światowej Hieronim Dekutowski ukończył w Wielkiej Brytanii kurs dla cichociemnych i został zrzucony do Polski w nocy z 16 na 17 września 1943 roku. Służył w strukturach Armii Krajowej na Lubelszczyźnie. Dowodził oddziałem w Inspektoracie Zamość, potem stał na czele Komendy Kedywu Inspektoratu Rejonowego Lublin – Puławy. Brał udział w akcji „Burza” i próbował bez powodzenia dotrzeć do powstańców w walczącej Warszawie.

Po zakończeniu wojny „Zapora” nie złożył broni. W styczniu 1945 roku stanął na czele grupy dywersyjnej, która prowadziła akcje odwetowe przeciwko NKWD, UB i milicji. Jesienią tego samego roku wszedł w skład Zrzeszenia „Wolność i Niezawisłość” i został komendantem oddziałów partyzanckich przy Inspektoracie WiN Lublin. „Zyskał opinię wybitnego dowódcy. Cechowała go odwaga, szybkość decyzji, a jednocześnie ostrożność i ogromne poczucie odpowiedzialności za ludzi” – zapisał we wspomnieniach Władysław Siła-Nowicki, inspektor WiN-u na Lubelszczyźnie.

Funkcjonariusze Urzędu Bezpieczeństwa aresztowali mjr. Dekutowskiego 16 września 1947 roku, kiedy wspólnie z grupą podkomendnych próbował przedostać się na Zachód. – W więzieniu mokotowskim na ulicy Rakowieckiej w Warszawie oficer został poddany trwającemu ponad rok brutalnemu śledztwu – mówi dr Dariusz Siwek, historyk zajmujący się najnowszymi dziejami Polski.

3 listopada 1948 roku rozpoczęła się rozprawa przed Wojskowym Sądem Rejonowym w Warszawie. Na ławie oskarżonych obok mjr. Dekutowskiego zasiadło sześciu jego podkomendnych: kpt. Stanisław Łukasik „Ryś”, por. Jerzy Miatkowski „Zawada”, por. Roman Groński „Żbik”, por. Edmund Tudruj „Mundek”, por. Tadeusz Pelak „Junak”, por. Arkadiusz Wasilewski „Biały” oraz Władysław Siła-Nowicki. Przed sądem „Zapora” został postawiony w mundurze Wehrmachtu. – Tym przebraniem komuniści chcieli zrównać go z nazistowskimi zbrodniarzami – tłumaczy historyk. Składowi sędziowskiemu przewodniczył mjr Józef Badecki, który wcześniej skazał na śmierć m.in. płk. Witolda Pileckiego. 15 listopada zapadły wyroki. Wobec mjr. Dekutowskiego sąd orzekł siedmiokrotną karę śmierci. Pozostałych oskarżonych także skazano na śmierć.

W więzieniu „Zapora” z podwładnymi podjęli próbę ucieczki. Wywiercili dziurę w suficie i przez strych chcieli dostać się na dach zabudowań gospodarczych, a stamtąd na ulicę Rakowiecką. Niestety zostali wydani przez jednego z więźniów kryminalnych. Mjr Dekutowski został skatowany i osadzony w karcerze.

7 marca 1949 roku, o 19.00 „Zapora” został zabity strzałem w tył głowy w mokotowskim więzieniu. Potem, w pięciominutowych odstępach, mordowani byli jego żołnierze. Przeżył tylko Siła-Nowicki, któremu karę śmierci zamieniono na dożywocie. Ciało mjr. Dekutowskiego ubecy wrzucili do dołu na tzw. Łączce, na wojskowym cmentarzu na Powązkach w Warszawie. Jego szczątki odnaleźli specjaliści z Instytut Pamięci Narodowej w 2013 roku. Cztery lata później „Zapora” został patronem 2 Lubelskiej Brygady Obrony Terytorialnej.

AD

autor zdjęć: IPN, Wikipedia

dodaj komentarz

komentarze


WOT uczy się wspinaczki od kpr. Mirosław
 
Kosiniak-Kamysz: Musimy wywierać presję na Rosję
Szachownica dla F-35 w nowej odsłonie
Polski rząd z dyplomatyczną ofensywą
Podchorążowie z Wrocławia ćwiczyli w Ustce z przeciwlotnikami
Operacja „Feniks” – pomoc i odbudowa
UBM trafi do Jarocina
Aby szpital był przyjazny wojsku
Zmiana warty na Sycylii
Na lodzie, a szybcy i na medal
Pierwszy szwedzki okręt w natowskim zespole
Szer. rez. Jakub Szymański mistrzem Europy
Nowe legitymacje dla weteranów
Foch stawia warunki
Nowy inspektorat w Dowództwie Generalnym
Wicepremier Kosiniak-Kamysz na spotkaniu ministrów obrony E5
„Do obrony użyjemy każdego środka”
Wodowanie „Rybitwy”
„Trenuj z wojskiem” po raz szósty
„Bracia, do broni! Assalto!”, czyli Kościuszko na Cytadeli
Trio na medal
Azjatycki partner Grupy WB
Polska snowboardzistka znów na podium
„Aleo Mout”, czyli odzyskać miasto
Grot dla cywilów
Podniebne tankowanie „Husarza”
Sejm za planem dozbrojenia Europy
Bezzałogowce w Wojsku Polskim – serwis specjalny
Podwyżki dla wojskowych ustalone
Bałtyk pod parasolem
Gladius rozpoznaje i uderza
„Ostatnia szarża”, czyli ułani kończą w wielkim stylu
Trudna sztuka dowodzenia
Rajd pamięci
Przerwany lot „Orlika”
Ukraińcy zaatakowali elementy rosyjskiej triady nuklearnej
Polska i Litwa – łączy nas bezpieczeństwo
Wyrok za tragiczny wypadek
Uroczyste pożegnanie żołnierzy, którzy niebawem wylecą do Libanu
Zasady doręczania powołań – co się zmieniło?
Były minister z prokuratorskimi zarzutami
W Sejmie o przyszłości przemysłu zbrojeniowego
Niezwyciężeni powrócili z misji
Panczeniści nie zawiedli
AMW rozwija się
30 mld zł z KPO na wydatki na obronność
Poradnik na czas kryzysu już kwietniu
Wojskowe emerytury w górę
Historyczne odkrycie! Wojskowy sztandar ukryto niemal 90 lat temu
Niezawiniona śmierć niezłomnego gen. Fieldorfa
Under Polish Command
Kwanty, czyli Polska buduje cyberodporność
Zginęli, bo walczyli o wolną Polskę
Trump i Putin rozmawiali o wojnie w Ukrainie
Mieliśmy rok rekordowych podwyżek. Czy będzie powtórka?
Waszyngton mówi Moskwie „sprawdzam”. Co zrobi Władimir Putin?
Walka w półcieniu
Gavia – od Bałtyku po ocean
Rosja chce od USA gwarancji bezpieczeństwa kosztem Ukrainy
Szwedzkie Gripeny włączą się w ochronę sojuszników
Wicepremier Kosiniak-Kamysz na spotkaniu z samorządowcami
Pierwszy dorosły obowiązek
„Joanna Mała” większa i nowocześniejsza
Lotnicza konferencja w Warszawie
Pilnujemy bezpieczeństwa na Bałtyku
Ustawa o obronie ojczyzny – pytania i odpowiedzi
Kłopotliwe pamiątki na morskim dnie
Putin już nie dotrzymał danego Trumpowi słowa
Szwedzki game changer w Cyfrowej Brygadzie

Ministerstwo Obrony Narodowej Wojsko Polskie Sztab Generalny Wojska Polskiego Dowództwo Generalne Rodzajów Sił Zbrojnych Dowództwo Operacyjne Rodzajów Sił Zbrojnych Wojska Obrony
Terytorialnej
Żandarmeria Wojskowa Dowództwo Garnizonu Warszawa Inspektorat Wsparcia SZ Wielonarodowy Korpus
Północno-
Wschodni
Wielonarodowa
Dywizja
Północny-
Wschód
Centrum
Szkolenia Sił Połączonych
NATO (JFTC)
Agencja Uzbrojenia

Wojskowy Instytut Wydawniczy (C) 2015
wykonanie i hosting AIKELO