– To święto powinno stać się okazją, aby polskie społeczeństwo zobaczyło trud, jaki ponoszą żołnierze na misjach. Aby ci, co wrócili, cieszyli się społecznym szacunkiem oraz aby trwała pamięć o tych, którzy nie powrócili – powiedział wiceminister obrony narodowej Czesław Mroczek podczas pierwszych obchodów Dnia Weterana.
Uroczystości z tej okazji odbyły się w Warszawie przed Grobem Nieznanego Żołnierza, w Muzeum Wojska Polskiego, w katedrze polowej oraz na Cytadeli. Święto żołnierzy służących na misjach wprowadziła Ustawa o weteranach działań poza granicami państwa, która weszła w życie 30 marca 2012 roku, 11 lat po rozpoczęciu operacji w Afganistanie i dziewięć od początku misji w Iraku. Święto obchodzone jest 29 maja. Na ten dzień przypada także Międzynarodowy Dzień Uczestników Misji Pokojowych ustanowiony w 2002 roku przez Zgromadzenie Ogólne ONZ.
W katedrze polowej podczas mszy świętej w intencji weteranów został poświęcony sztandar Stowarzyszenia Rannych i Poszkodowanych w Misjach poza Granicami Kraju, ufundowany przez Agencję Mienia Wojskowego i grupę Bumar. Jego rodzicami chrzestnymi zostali były dowódca Wojsk Lądowych, a obecnie doradca szefa MON generał Waldemar Skrzypczak oraz była psycholog z Dowództwa WL Ewa Głowacka-Patoka.
Podczas uroczystości przed Grobem Nieznanego Żołnierza symboliczny gwóźdź w sztandar stowarzyszenia wbił sekretarz stanu w MON Czesław Mroczek. – To była niesamowita chwila, na którą czekaliśmy pięć lat – przyznał wyraźnie wzruszony Marek Rzodkiewicz, skarbnik Stowarzyszenia Rannych i Poszkodowanych w Misjach poza Granicami Kraju. – Ten sztandar będzie jednoczył tych, którzy przelali krew za ojczyznę, choć z dala od jej granic – dodał Tomasz Kloc, prezes stowarzyszenia.
Awers sztandaru przedstawia logo stowarzyszenia na zielonym tle. Na rewersie pośrodku krzyża kawalerskiego znajduje się wieniec wawrzynu, który otacza odznakę „Za Rany i Kontuzje". Nad i pod wieńcem wyhaftowano cytat z przysięgi wojskowej: „W potrzebie krwi własnej ani życia nie szczędzić".
Szef Biura Bezpieczeństwa Narodowego Stanisław Koziej przekazał prezesowi Stowarzyszenia Rannych i Poszkodowanych poza Granicami Kraju Tomaszowi Klocowi pióro, którym prezydent RP podpisał Ustawę o weteranach działań poza granicami państwa. Stowarzyszenie Kombatantów Misji Pokojowych ONZ otrzymało odznakę honorową i medal pamiątkowy „Kustosza Tradycji, Chwały i Sławy Oręża Polskiego".
W Muzeum Wojska Polskiego przy obelisku poświęconym żołnierzom Wojska Polskiego poległym w misjach pokojowych, humanitarnych i stabilizacyjnych wiceminister Czesław Mroczek, szef BBN Stanisław Koziej, szef Sztabu Generalnego WP generał Mieczysław Cieniuch oraz Tomasz Kloc i generał brygady Stanisław Woźniak, prezes zarządu głównego Stowarzyszenia Kombatantów Misji Pokojowych ONZ, odsłonili siedem kolejnych tablic z nazwami misji i miejsc stacjonowania polskich kontyngentów wojskowych. Pod płytami znajduje się ziemia z miejsc, gdzie służyli polscy żołnierze.
Czesław Mroczek podziękował misjonarzom za ofiarną służbę: – Od 60 lat polscy żołnierze, którzy służą na misjach, są naszymi ambasadorami. W dniu ich święta pamiętamy szczególnie o tych, którzy nie wrócili. Chcemy, aby w tym miejscu, w Muzeum Wojska Polskiego, był żywy ślad tej pamięci. Wszyscy, którzy polegli żyją w naszych sercach – powiedział.
W uroczystościach brali także udział uczestnicy rowerowego rajdu, którzy przejechali kilkaset kilometrów, aby zwrócić uwagę na rannych misjonarzy i wspólnie świętować Dzień Weterana. Podczas uroczystości na warszawskiej Cytadeli każdy z uczestników rajdu otrzymał pamiątkową statuetkę. – Chcemy, aby w przyszłym roku było nas więcej. Aby było nas lepiej widać – zapowiedział Tomasz Kloc.
W całej Polsce uczczono Dzień Weterana: podziękowania, uroczyste apele, muzyka orkiestr wojskowych – tak świętowano między innymi w 1 Warszawskiej Brygadzie Pancernej, której żołnierze stanowili trzon VII zmiany PKW w Afganistanie. W Centrum Szkolenia Wojsk Inżynieryjnych i Chemicznych odznaczono również żołnierzy Gwiazdami Afganistanu i Gwiazdą Czadu. Wyjątkowo wyróżniono majora Andrzeja Bartoszuka, który otrzymał Medal NATO na wniosek sekretarza generalnego NATO Andersa Rasmusena.
W Gdyni przy płycie pomniku Marynarza Polskiego oraz przy pomnikach polskich żołnierzy walczących w kraju i na świecie podczas II wojny światowej odbyły się uroczyste zmiany wart.
W Poznaniu w Centrum Szkolenia Wojsk Lądowych był prezydent Bronisław Komorowski. Spotkał się tam z Michałem Ożogiem, Martynianem Plackiem, Tomaszem Rożniatowskim, Rafałem Solińskim oraz Emilem Uranem – weteranami, którzy zostali ranni podczas pełnienia misji, a teraz bardzo chcą wrócić do służby.
Przebywajacy z prezydentem dowódca Wojsk Lądowych gen. broni Zbigniew Głowienka zapewnił, że taki powrót jest możliwy: – Realizujemy pilotażowy program szkolenia skierowany do żołnierzy poszkodowanych i rannych w misjach pokojowych oraz operacjach stabilizacyjnych poza granicami kraju. Umożliwiamy zdeterminowanym oraz zmotywowanym żołnierzom kontynuację służby, bo zamierzamy korzystać z ich wiedzy i doświadczenia.
Obecnie polscy żołnierze pełnią misje w:
Afganistanie – kontyngent liczy 2500 żołnierzy
Kosowie – (PKW KFOR) ponad 200 żołnierzy
Bośni i Hercegowinie – (PKW EUFOR) 50 żołnierzy
na Litwie – Polski Kontyngent Wojskowy „Orlik” liczy 100 żołnierzy
Polegli oraz ranni:
Afganistan – poległo 37 Polaków (36 żołnierzy: 32 w działaniach bojowych, 2 zmarło w Afganistanie, 2 zmarło szpitalu w Polsce i 1 pracownik wojska); ponad 300 rannych
Irak – poległo 22 żołnierzy, rannych było180
Kosowo – poległo 4 żołnierzy
Bośnia i Hercegowina (PKW EUFOR) – poległo 3 żołnierzy
Weteranami misji poza granicami kraju są także żołnierze, którzy pełnili misje pod sztandarem Organizacji Narodów Zjednoczonych w Kambodży, Namibii, Libanie, Syrii, Egipcie oraz Korei.
W sumie od 1953 roku (misja w Korei była pierwszą, w której uczestniczyli Polacy) ponad 100 tysięcy polskich żołnierzy pełniło misje pokojowe, stabilizacyjne i szkoleniowe na świecie.
autor zdjęć: Maciej Nędzyński, mjr Robert Siemaszko, st. chor. Grzegorz Litwin, Małgorzata Schwarzgruber
komentarze