Obowiązuje już przygotowane przez MON rozporządzenie dotyczące doręczania kart powołania do służby wojskowej pełnionej na wypadek mobilizacji i w czasie wojny. Bardziej szczegółowe i precyzyjne procedury mają sprawić, że w razie konieczności proces będzie przebiegał sprawnie, a informacje o powołaniu dotrą do właściwych osób jak najszybciej.
Zgodnie z ustawą o obronie ojczyzny w razie ogłoszenia mobilizacji i w czasie wojny do służby wojskowej mogą być powołane osoby uznane za zdolne do służby wojskowej, np. żołnierze rezerwy. Dodatkowo, w trybie ochotniczym, także ci, którzy nie przeszli kwalifikacji wojskowej, o ile ukończyli 18 lat i nie przekroczyli 60 lat w przypadku mężczyzn i 50 lat, jeśli chodzi o kobiety.
Powołanie do takiej służby następuje za pomocą kart powołania. Jeszcze do niedawna kwestia ich doręczeń była uregulowana w rozporządzeniu ministrów: spraw wewnętrznych i administracji, obrony narodowej oraz infrastruktury z 5 lipca 2002 roku. Utraciło ono jednak moc 24 października 2023 roku. Ministerstwo Obrony Narodowej opracowało więc nowe przepisy, dostosowując je do aktualnych potrzeb. Nowe rozporządzenie obowiązuje od 31 stycznia.
Samorządy, poczta i policja
Zgodnie z nowymi przepisami, karty powołania będą wydawane przez wojskowe centra rekrutacji i przekazywane wójtom, burmistrzom lub prezydentom miast (w razie braku takiej możliwości karty trafią do m.in. komend powiatowych lub miejskich policji). Dokumenty te będą przechowywane do momentu ogłoszenia mobilizacji, następnie zostaną przekazane adresatom. Ale nie tylko samorządowcy będą mogli być angażowani w dystrybucję kart powołań. Władze samorządowe, w porozumieniu z szefem Centralnego Wojskowego Centrum Rekrutacji, będą mogły zlecać to zadanie dowódcom jednostek wojskowych, policji i poczcie. W tym ostatnim przypadku doręczaniem dokumentów zajmą się pracownicy wyznaczonych urzędów pocztowych. Jak wynika z rozporządzenia, dokumenty odebrane przez placówki pocztowe do godziny 8.00 będą dostarczane jeszcze tego samego dnia – w miejscu zameldowania, stałego pobytu lub tymczasowego pobytu trwającego ponad 3 miesiące, a także w miejscu pracy. Jeśli poczta otrzyma karty później, np. po godzinie 8.00, doręczać je będzie w godzinach popołudniowych, najpóźniej do północy. Co istotne, karty powołania będą doręczane w pierwszej kolejności przed innymi przesyłkami.
Nowością w przepisach jest to, że jeśli nie uda się wręczyć karty osobiście, informacja o próbie doręczenia i konieczności jej odbioru będzie mogła zostać zostawiona w skrzynce pocztowej, na drzwiach mieszkania lub w widocznym miejscu przy wejściu na posesję. W wcześniejszych przepisach procedury w takich sytuacjach nie były określone.
Akcja kurierska
Nowe przepisy wprowadzają szczegółowe zasady dotyczące tzw. akcji kurierskiej – zorganizowanego systemu doręczania kart powołania, który ma zapewnić szybkie i sprawne przekazywanie dokumentów do adresatów.
Za opracowanie planu tej akcji na terenie województwa będzie odpowiedzialny wojewoda, we współpracy z szefem Centralnego Wojskowego Centrum Rekrutacji oraz wojewódzkim komendantem policji. Z kolei wójtowie, burmistrzowie i prezydenci miast, w porozumieniu z komendantami powiatowymi i miejskimi policji oraz szefami WCR-u, będą przygotowywać szczegółowy plan działań na poziomie lokalnym. Plan ten określi m.in.: trasy przejazdu kurierów, listę osób odpowiedzialnych za doręczanie kart, wraz z ich danymi kontaktowymi, sposób przekazywania informacji o uruchomieniu akcji oraz warianty działania w różnych porach w ciągu doby i okresach roku.
Plan akcji kurierskiej będzie aktualizowany co najmniej raz na rok, a także każdorazowo na wniosek szefa WCR-u lub policji.
Nowe przepisy wskazują również, że na funkcję kurierów będą w pierwszej kolejności wyznaczane osoby zatrudnione w urzędach gmin i miast. W razie potrzeby zadanie to będą mogły przejąć inne upoważnione osoby. Dzięki tym rozwiązaniom proces doręczania kart powołania ma przebiegać sprawnie i bez opóźnień, niezależnie od okoliczności.
Plakaty na mieście
Nowe przepisy precyzują także zasady ogłaszania powszechnej mobilizacji. Wójtowie, burmistrzowie i prezydenci miast, w porozumieniu z szefami wojskowych centrów rekrutacji (WCR), będą odpowiedzialni za przygotowanie planu rozplakatowania obwieszczeń na swoim terenie. Plan ten określi m.in. liczbę plakatów oraz miejsca ich rozmieszczenia, aby informacje o mobilizacji dotarły do jak największej liczby osób.
W obwieszczeniu, którego wzór jest załącznikiem do rozporządzenia, znajdą się wszystkie istotne informacje, w tym: wykaz osób zobowiązanych do stawienia się do służby, miejsca i terminy zgłoszenia się, a także konsekwencje grożące za zignorowanie wezwania. Przepisy przewidują surowe kary dla osób, które będą uchylały się od obowiązku służby. Za niezgłoszenie się do służby w wyznaczonym terminie i miejscu w czasie mobilizacji lub wojny grozić będzie kara pozbawienia wolności nie krótsza niż 3 lata. Z minimum pięcioletnią karą pozbawienia wolności będą się musieli liczyć ci, którzy celowo uchylają się od służby wojskowej w czasie mobilizacji lub wojny.
Nowe regulacje mają na celu zapewnienie skutecznego przebiegu mobilizacji i uświadomienie obywatelom powagi sytuacji w razie konieczności obrony kraju.
autor zdjęć: szer. Aneta Lewoń/ 15 GBZ
komentarze