moja polska zbrojna
Od 25 maja 2018 r. obowiązuje w Polsce Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych, zwane także RODO).

W związku z powyższym przygotowaliśmy dla Państwa informacje dotyczące przetwarzania przez Wojskowy Instytut Wydawniczy Państwa danych osobowych. Prosimy o zapoznanie się z nimi: Polityka przetwarzania danych.

Prosimy o zaakceptowanie warunków przetwarzania danych osobowych przez Wojskowych Instytut Wydawniczy – Akceptuję

Operacja „Synteza”, czyli bomby nad Policami

80 lat temu alianckie samoloty zbombardowały niemiecką fabrykę benzyny syntetycznej w Policach. Rozpoczęła się druga fala nalotów na te zakłady, będące strategicznym zapleczem armii III Rzeszy. Naloty były możliwe dzięki operacji „Synteza” wywiadu Armii Krajowej. Seria bombardowań prowadzonych do marca 1945 roku doprowadziła do zniszczenia fabryki.

Zdjęcie z budowy zakładów uwodornienia Pölitz opublikowane w „Völkischer Observer” z 15 sierpnia 1939 r.

Zbrojąca się przed II wojną światową III Rzesza cierpiała na brak dostępu do źródeł ropy naftowej. Dlatego opracowała metodę upłynniania węgla i produkcji z niego paliw płynnych. W 1936 roku powstała w Niemczech pierwsza fabryka benzyny syntetycznej. Paliwo przeznaczone było przede wszystkim na potrzeby armii: lotnictwa, okrętów i czołgów.

Jednym z największych zakładów produkujących syntetyczne paliwo była fabryka Hydrierwerke Pölitz wzniesiona w Policach koło Szczecina, leżących wówczas na terenie III Rzeszy. Budowa kombinatu rozpoczęta w 1937 roku pochłonęła ponad 2 mld marek. – Dla Niemców był to strategiczny obiekt – mówi dr Mariusz Nowicki, historyk zajmujący się dziejami Armii Krajowej. Jak podaje, w czasach największego rozwoju fabryka produkowała 15 procent paliw syntetycznych używanych przez Niemców. Taka wydajność kombinatu była możliwa m.in. dzięki niewolniczej pracy przymusowych robotników z okupowanych krajów. Przez cały okres II wojny światowej pracowało w fabryce 30 tys. osób, a 13 tys. z nich, głównie Polaków, zmarło podczas robót z chorób, wycieńczenia lub zostało zabitych przez strażników.

Fabryka była strategicznym celem dla aliantów, dlatego została przez nich zbombardowana już jesienią 1940 roku. – Niestety naloty nie przyniosły większych rezultatów, a Niemcy wzmocnili ochronę zakładów, budując schrony i zapory balonowe – wyjaśnia historyk.

Aby dokładnie zlokalizować fabrykę i zdobyć więcej informacji o jej funkcjonowaniu, zaplanowano operację wywiadu AK pod kryptonimem „Synteza”. Akcję przeprowadzono w ramach podporządkowanej Oddziałowi II Komendy Głównej AK sieci wywiadu „Lombard” i jej pomorskiej ekspozytury „Bałtyk”, na czele której stał ppor. Bernard Kaczmarek „Wrzos”. Organizatorem operacji był Aleksy Jendryczka „Pomorski”, udział w niej brali także m.in. Edmund Czarnowski, Apolinary Łagiewski, Augustyn Träger, Leon Sowiński, Adam Sobolewski i Alfons Warszczyński. – Wywiadowcy AK prowadzili obserwację fabryki, korzystali z informacji okolicznych mieszkańców, nawiązali kontakt z polskimi robotnikami przymusowymi, a nawet wprowadzili na teren zakładu agenta – wylicza dr Nowicki. Dzięki tym zabiegom akowcy zdobyli szczegółowe plany fabryki i informacje o jej produkcji. Te dane dostarczono brytyjskiemu wywiadowi, co umożliwiło lotnictwu alianckiemu przeprowadzenie w latach 1944–1945 szeregu coraz dokładniejszych nalotów na zakłady w Policach.

Zdjęcie lotnicze zbombardowanych zakładów uwodorniania w Pölitz w 1945 roku.

Pierwsze bombardowanie z drugiej fali alianckich nalotów rozpoczęło się 20 kwietnia 1944 roku. Potem alianci zrzucali bomby na Hydrierwerke Pölitz jeszcze kilkukrotnie, m.in. 13 stycznia 1945 roku w ciągu 14 minut na fabrykę spadło 1600 bomb z 250 samolotów. Naloty doprowadziły do ograniczenia produkcji, ale fabryka zakończyła działalność dopiero 8 marca 1945 roku po ostatnim, jedenastym nalocie, w którym brali udział polscy lotnicy z 300 Dywizjonu Bombowego Ziemi Mazowieckiej.

Niestety po zniszczeniu zakładów w Policach Gestapo wpadło na trop akowców i rozbiło polską siatkę wywiadowczą. Aresztowano większość uczestników operacji. – Podczas doraźnych procesów w Berlinie wydano wyroki śmierci na Jendryczkę, Sowińskiego, Sobolewskiego i Warszczyńskiego – podaje dr Nowicki. Stracono ich pod koniec kwietnia 1945 roku, kilkanaście dni przed zakończeniem II wojny światowej.

Anna Dąbrowska

autor zdjęć: Wikipedia

dodaj komentarz

komentarze


Brytyjczycy żegnają Malbork
Modernizacja F-16 w polskich zakładach wojskowych
Wicepremier Kosiniak-Kamysz rozmawia o technologiach nuklearnych
„Road Runner” w Libanie
Ćwicz w szkole jak w wojsku!
Świetne występy polskich żołnierzy
Pilica+ coraz bliżej
Ruszają targi zbrojeniowe w Kielcach
Australijski AWACS rozpoczął misję w Polsce
„Był twarzą sił powietrznych”
Inowrocławscy saperzy z misją na południu
Czarna skrzynka F-16 w rękach śledczych
Drony w ofensywie
Premier i szefowa UE na granicy w Krynkach
Duże osiągnięcie polskich skoczków
Beret „na rekinka” lub koguta
Dron-śmigłowiec dla marynarki
Relokacja wojsk na Podkarpaciu
Czas nowych inwestycji
Z najlepszymi na planszy
NATO ćwiczy na Bałtyku. Z polskim udziałem
Amerykańsko-rosyjski szczyt na Alasce
Lepsza efektywność
Kadeci będą się uczyć obsługi dronów
Najmłodszy w rodzinie
Orlik na Alfę
Polski żołnierz pobił w Chinach rekord świata
Drones on the Offensive
Śmierć pilota F-16. Trwa badanie przyczyn wypadku
MSPO 2025 – serwis specjalny „Polski Zbrojnej”
Szef Sztabu Generalnego: MSPO przykładem rewolucji dronowej
Zwycięska batalia o stolicę
Obowiązek budowy schronów staje się faktem
Skorzystaj z szansy na zostanie oficerem
Nowelizacja ustawy o obronie z podpisem prezydenta
Polska i Szwecja, razem na rzecz bezpieczeństwa
Wielkie zbrojenia za Odrą
Loty szkoleniowe na F-16 wstrzymane do odwołania
Skoordynowane zarządzanie w kryzysie
ORP „Necko” idzie do natowskiego zespołu
Dwie agresje, dwie okupacje
Trenują przed „Zapadem ‘25”
Baobab z miotaczem
Nietypowa premiera targowa
Strategiczne partnerstwo Polski i Kanady
Ustawa o obronie ojczyzny – pytania i odpowiedzi
Awaryjne lądowanie wojskowego śmigłowca
Huta Stalowa Wola na MSPO
Koniec miękkiej gry
Małopolscy terytorialsi tym razem walczyli z suszą
Westerplatte, 1 września 1939. Pamiętamy!
Cena wolności. Powstańcze wspomnienia
GROM w obiektywie. Zobaczcie sami!
Radary, które widzą wszystko
Norwegowie budują na polskim poligonie
Wojskowi szachiści z medalem NATO
Prezydent Nawrocki: Wieluń to symbol cierpienia
Nowość Grupy WB na MSPO 2025: robot kroczący
Zakupy według potrzeb
Szczyt przywódców ws. Ukrainy
Startuje „Żelazny obrońca”
Wyczekiwane przyspieszenie
Na motocyklach śladami historii
Polsko-koreańska spółka będzie produkować rakiety do wyrzutni Homar-K
Nocne ataki na Ukrainę
Informacja geoprzestrzenna na współczesnym polu walki
Ustawa o obronie ojczyzny – pytania i odpowiedzi
Niemiecki plan zniszczenia Polski
Triumf żołnierzy-lekkoatletów
Szczelna sieć dla Tarczy
Akt oskarżenia w sprawie planu „Warta”
Pancerna pięść
Hekatomba na Woli
Szef MON-u upamiętnił pierwszych poległych w II wojnie
31 Baza Lotnictwa Taktycznego apeluje do mediów
MON rozpoczyna współpracę z Ligą Obrony Kraju
Premierowe strzelania Spike’ami z Apache’ów
Towarzysze czołgów

Ministerstwo Obrony Narodowej Wojsko Polskie Sztab Generalny Wojska Polskiego Dowództwo Generalne Rodzajów Sił Zbrojnych Dowództwo Operacyjne Rodzajów Sił Zbrojnych Wojska Obrony
Terytorialnej
Żandarmeria Wojskowa Dowództwo Garnizonu Warszawa Inspektorat Wsparcia SZ Wielonarodowy Korpus
Północno-
Wschodni
Wielonarodowa
Dywizja
Północny-
Wschód
Centrum
Szkolenia Sił Połączonych
NATO (JFTC)
Agencja Uzbrojenia

Wojskowy Instytut Wydawniczy (C) 2015
wykonanie i hosting AIKELO