moja polska zbrojna
Od 25 maja 2018 r. obowiązuje w Polsce Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych, zwane także RODO).

W związku z powyższym przygotowaliśmy dla Państwa informacje dotyczące przetwarzania przez Wojskowy Instytut Wydawniczy Państwa danych osobowych. Prosimy o zapoznanie się z nimi: Polityka przetwarzania danych.

Prosimy o zaakceptowanie warunków przetwarzania danych osobowych przez Wojskowych Instytut Wydawniczy – Akceptuję

Operacja „Synteza”, czyli bomby nad Policami

80 lat temu alianckie samoloty zbombardowały niemiecką fabrykę benzyny syntetycznej w Policach. Rozpoczęła się druga fala nalotów na te zakłady, będące strategicznym zapleczem armii III Rzeszy. Naloty były możliwe dzięki operacji „Synteza” wywiadu Armii Krajowej. Seria bombardowań prowadzonych do marca 1945 roku doprowadziła do zniszczenia fabryki.

Zdjęcie z budowy zakładów uwodornienia Pölitz opublikowane w „Völkischer Observer” z 15 sierpnia 1939 r.

Zbrojąca się przed II wojną światową III Rzesza cierpiała na brak dostępu do źródeł ropy naftowej. Dlatego opracowała metodę upłynniania węgla i produkcji z niego paliw płynnych. W 1936 roku powstała w Niemczech pierwsza fabryka benzyny syntetycznej. Paliwo przeznaczone było przede wszystkim na potrzeby armii: lotnictwa, okrętów i czołgów.

Jednym z największych zakładów produkujących syntetyczne paliwo była fabryka Hydrierwerke Pölitz wzniesiona w Policach koło Szczecina, leżących wówczas na terenie III Rzeszy. Budowa kombinatu rozpoczęta w 1937 roku pochłonęła ponad 2 mld marek. – Dla Niemców był to strategiczny obiekt – mówi dr Mariusz Nowicki, historyk zajmujący się dziejami Armii Krajowej. Jak podaje, w czasach największego rozwoju fabryka produkowała 15 procent paliw syntetycznych używanych przez Niemców. Taka wydajność kombinatu była możliwa m.in. dzięki niewolniczej pracy przymusowych robotników z okupowanych krajów. Przez cały okres II wojny światowej pracowało w fabryce 30 tys. osób, a 13 tys. z nich, głównie Polaków, zmarło podczas robót z chorób, wycieńczenia lub zostało zabitych przez strażników.

REKLAMA

Fabryka była strategicznym celem dla aliantów, dlatego została przez nich zbombardowana już jesienią 1940 roku. – Niestety naloty nie przyniosły większych rezultatów, a Niemcy wzmocnili ochronę zakładów, budując schrony i zapory balonowe – wyjaśnia historyk.

Aby dokładnie zlokalizować fabrykę i zdobyć więcej informacji o jej funkcjonowaniu, zaplanowano operację wywiadu AK pod kryptonimem „Synteza”. Akcję przeprowadzono w ramach podporządkowanej Oddziałowi II Komendy Głównej AK sieci wywiadu „Lombard” i jej pomorskiej ekspozytury „Bałtyk”, na czele której stał ppor. Bernard Kaczmarek „Wrzos”. Organizatorem operacji był Aleksy Jendryczka „Pomorski”, udział w niej brali także m.in. Edmund Czarnowski, Apolinary Łagiewski, Augustyn Träger, Leon Sowiński, Adam Sobolewski i Alfons Warszczyński. – Wywiadowcy AK prowadzili obserwację fabryki, korzystali z informacji okolicznych mieszkańców, nawiązali kontakt z polskimi robotnikami przymusowymi, a nawet wprowadzili na teren zakładu agenta – wylicza dr Nowicki. Dzięki tym zabiegom akowcy zdobyli szczegółowe plany fabryki i informacje o jej produkcji. Te dane dostarczono brytyjskiemu wywiadowi, co umożliwiło lotnictwu alianckiemu przeprowadzenie w latach 1944–1945 szeregu coraz dokładniejszych nalotów na zakłady w Policach.

Zdjęcie lotnicze zbombardowanych zakładów uwodorniania w Pölitz w 1945 roku.

Pierwsze bombardowanie z drugiej fali alianckich nalotów rozpoczęło się 20 kwietnia 1944 roku. Potem alianci zrzucali bomby na Hydrierwerke Pölitz jeszcze kilkukrotnie, m.in. 13 stycznia 1945 roku w ciągu 14 minut na fabrykę spadło 1600 bomb z 250 samolotów. Naloty doprowadziły do ograniczenia produkcji, ale fabryka zakończyła działalność dopiero 8 marca 1945 roku po ostatnim, jedenastym nalocie, w którym brali udział polscy lotnicy z 300 Dywizjonu Bombowego Ziemi Mazowieckiej.

Niestety po zniszczeniu zakładów w Policach Gestapo wpadło na trop akowców i rozbiło polską siatkę wywiadowczą. Aresztowano większość uczestników operacji. – Podczas doraźnych procesów w Berlinie wydano wyroki śmierci na Jendryczkę, Sowińskiego, Sobolewskiego i Warszczyńskiego – podaje dr Nowicki. Stracono ich pod koniec kwietnia 1945 roku, kilkanaście dni przed zakończeniem II wojny światowej.

Anna Dąbrowska

autor zdjęć: Wikipedia

dodaj komentarz

komentarze


Awaria systemów. Bezpieczeństwo Polski nie jest zagrożone
 
„Armia mistrzów” – sporty walki
Ustawa o obronie ojczyzny – pytania i odpowiedzi
Krzyżacka klęska na polach grunwaldzkich
Specjalsi zakończyli dyżur w SON-ie
Olimp gotowy na igrzyska!
The Suwałki Gap in the Game
Posłowie o efektach szczytu NATO
Pioruny dla sojuszników
Na ratunek… komandos
Silniejsza obecność sojuszników z USA
„Armia mistrzów” – kolarstwo, łucznictwo, pięciobój nowoczesny, strzelectwo, triatlon i wspinaczka sportowa
Z parlamentu do wojska
Szczyt NATO: wzmacniamy wschodnią flankę
Hala do budowy Mieczników na finiszu
Feniks – następca Mangusty?
Most III, czyli lot z V2
Szczyt NATO w Waszyngtonie: Ukraina o krok bliżej Sojuszu
Nie wierzę panu, mister Karski!
Patrioty i F-16 dla Ukrainy. Trwa szczyt NATO
Medycy na poligonie
Sejm podziękował za służbę na granicy
„Operacja borelioza”
Optymistyczne prognozy znad Wisły
Jaki będzie czołg przyszłości?
Za zdrowie utracone na służbie
Posłowie wybrali patronów 2025 roku
Terytorialsi w gotowości do pomocy
Tridon Mk2, czyli sposób na drona?
Incydent przy granicy. MON chce specjalnego nadzoru nad śledztwem
Formoza. Za kulisami
Włoski Centauro na paryskim salonie
Spadochroniarze na warcie w UE
Rusza operacja „Bezpieczne Podlasie”
Londyn o „Tarczy Wschód”
Kmdr Janusz Porzycz: Wojsko Polskie wspierało i wspiera sportowców!
Partyzanci z republiki
Paryż – odliczanie do rozpoczęcia igrzysk!
Roczny dyżur spadochroniarzy
„Armia mistrzów” – sporty wodne
Ciężko? I słusznie! Tak przebiega selekcja do Formozy
Ankona, czyli polska operacja we Włoszech
Prezydent Zełenski w Warszawie
Kaczmarek z nowym rekordem Polski!
Polski Kontyngent Wojskowy Olimp w Paryżu
Zabezpieczenie techniczne 1 Pułku Czołgów w 1920
Prezydent Warszawy: oddajmy hołd bohaterom!
Jak usprawnić działania służb na granicy
Letnia Bryza na Morzu Czarnym
International Test
„Armia mistrzów” – lekkoatletyka
Bezpieczeństwo granicy jest również sprawą Sojuszu
Szczyt NATO, czyli siła w Sojuszu
W Sejmie o zniszczeniu Tupolewa
Lotnicy pamiętają o powstaniu
Ustawa o obronie ojczyzny – pytania i odpowiedzi
Operacja „Wschodnia zorza”

Ministerstwo Obrony Narodowej Wojsko Polskie Sztab Generalny Wojska Polskiego Dowództwo Generalne Rodzajów Sił Zbrojnych Dowództwo Operacyjne Rodzajów Sił Zbrojnych Wojska Obrony
Terytorialnej
Żandarmeria Wojskowa Dowództwo Garnizonu Warszawa Inspektorat Wsparcia SZ Wielonarodowy Korpus
Północno-
Wschodni
Wielonarodowa
Dywizja
Północny-
Wschód
Centrum
Szkolenia Sił Połączonych
NATO (JFTC)
Agencja Uzbrojenia

Wojskowy Instytut Wydawniczy (C) 2015
wykonanie i hosting AIKELO