moja polska zbrojna
Od 25 maja 2018 r. obowiązuje w Polsce Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych, zwane także RODO).

W związku z powyższym przygotowaliśmy dla Państwa informacje dotyczące przetwarzania przez Wojskowy Instytut Wydawniczy Państwa danych osobowych. Prosimy o zapoznanie się z nimi: Polityka przetwarzania danych.

Prosimy o zaakceptowanie warunków przetwarzania danych osobowych przez Wojskowych Instytut Wydawniczy – Akceptuję

Śladami więźniów podziemia antykomunistycznego

Po II wojnie światowej więziono tam i torturowano polskich działaczy podziemia niepodległościowego. W kamienicy przy ul. Strzeleckiej 8 na warszawskiej Pradze mieściła się siedziba NKWD, a następnie Urzędu Bezpieczeństwa. Teraz w dawnej katowni otwarto Centrum Edukacyjne IPN oraz wystawę poświęconą komunistycznym represjom w Polsce.

– To miejsce wyjątkowe. Będziemy tu opowiadać o tym, jak wyglądało zniewolenie naszego kraju po 1944 roku i jego podbój przez komunistów – mówił dr Jarosław Szarek, prezes Instytutu Pamięci Narodowej podczas inauguracji nowego Centrum Edukacyjnego IPN „Strzelecka 8” na warszawskiej Pradze. Placówka powstała w kamienicy, w której po wojnie mieściła się siedziba NKWD, a potem Wojewódzkiego Urzędu Bezpieczeństwa Publicznego.

Prezes IPN podkreślił, że w budynku przy ul. Strzeleckiej ocalały ślady cierpień więzionych i torturowanych bohaterów antykomunistycznej konspiracji. – W piwnicach zachowało ponad 100 inskrypcji wyrytych na ścianach przez byłych więźniów – mówił dr Szarek. Wśród nich są nazwiska przetrzymywanych, daty, kalendarze i napisy, np.: „Cierpimy za Polskę” czy „Śmierć naszym wybawieniem”.

Skala terroru

Z kolei Jan Józef Kasprzyk, szef Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych zaznaczył, że placówkę przy Strzeleckiej powinni odwiedzić wszyscy, którzy uważają, że w roku 1945 nastąpiło wyzwolenie Polski. – Wybuchła wtedy wojna, ale nie wojna domowa, lecz wojna wolnej Polski z namiestnikami Kremla, z komunizmem. To miejsce doskonale to uświadamia – mówi Kasprzyk.

Częścią Centrum Edukacyjnego IPN jest stała wystawa „Czerwona mapa Warszawy”, upamiętniająca miejsca komunistycznych represji w Polsce, a szczególnie na terenie Warszawy. Przedstawia m.in. siedziby NKWD, sowieckiego kontrwywiadu wojskowego Smiersz, a potem Urzędów Bezpieczeństwa i milicji. Ekspozycja ma charakter multimedialny, jej elementem są m.in. nagrania wspomnień więźniów. – Na wystawie przedstawiamy skalę komunistycznego terroru – dodał dr Tomasz Łabuszewski, autor ekspozycji i naczelnik stołecznego Biura Badań Historycznych IPN. W jednym z pomieszczeń pod sufitem zawieszono 115 tabliczek z adresami UB w Polsce. – To zaledwie około jedna piąta wszystkich takich placówek na terenie naszego kraju. W każdej z nich dochodziło do zbrodni komunistycznych – mówił historyk.

Katownia UB

Kamienicę na rogu ulic Strzeleckiej i Środkowej zbudowano w II połowie lat trzydziestych XX wieku. Budynek nie został zniszczony podczas Powstania Warszawskiego, ani w czasie walk o Pragę we wrześniu 1944 roku. Na przełomie 1944 i 1945 roku, po wkroczeniu Armii Czerwonej, kamienicę przejęły sowieckie służby specjalne. Stała się kwaterą główną NKWD na obszarze Polski lubelskiej.

Zimą 1945 roku kamienica była wykorzystywana jako jedna z kwater gen. Iwana Sierowa, pełnomocnika NKWD przy 1 Froncie Białoruskim. Gen. Sierow był współodpowiedzialny za zbrodnię katyńską oraz za aresztowanie i wywiezienie do Moskwy szesnastu przywódców Polskiego Państwa Podziemnego. Od lutego 1945 roku budynek stał się siedzibą Wojewódzkiego Urzędu Bezpieczeństwa Publicznego w Warszawie. Mieszkania zamieniono na pokoje przesłuchań, piwnice przerobiono na areszt. W latach 1945-1948 przetrzymywano tutaj, torturowano i mordowano żołnierzy oraz działaczy niepodległościowego podziemia. Jednym z więźniów był Kazimierz Pużak, przewodniczący Rady Jedności Narodowej, podziemnego parlamentu, aresztowany w 1945 roku przez NKWD i skazany w moskiewskim procesie przywódców Polskiego Państwa Podziemnego.

Po 1948 roku kamienica stała się znów budynkiem mieszkalnym, zajmowali go funkcjonariusze komunistycznego aparatu bezpieczeństwa. W 2017 roku IPN udało się przejąć budynek i rozpocząć prace nad zaadoptowaniem go na izbę pamięci.

Placówka IPN jest otwarta dla zwiedzających od poniedziałku do piątku w godzinach 10.00-18.00.

Anna Dąbrowska

autor zdjęć: Sławek Kasper / IPN

dodaj komentarz

komentarze


Wybierz Wydarzenie Historyczne Roku
 
Rosyjska maszyna Su-24 przechwycona przez polskie F-16
„Różycki” zwodowany
Dzień, który zmienił bieg wojny
Planowano zamach na Zełenskiego
Pierwsze oficerskie gwiazdki
Drukowanie dronów
Wyższe stawki dla niezawodowych
Polska z dodatkowym wsparciem sojuszników
Prawo dla kluczowych inwestycji obronnych
Inwestycja w żołnierzy
Podróż w ciemność
USA przyłączyły się do ataku Izraela na Iran
Ustawa o obronie ojczyzny – pytania i odpowiedzi
Rodzinne ćwiczenia z wojskiem
Dekapitacyjne uderzenie w Iran
Historyczne zwycięstwo ukraińskiego F-16
ORP „Necko” idzie do natowskiego zespołu
Ratownik w akcji
GROM’s DNA
Policjanci w koszarach WOT
NATO przechodzi do działania
Rakiety dla polskich FA-50
Gen. Szkutnik o planach 18 Dywizji
Pestki, waafki, mewki – kobiety w Polskich Siłach Zbrojnych
Flyer, zdobywca przestworzy
Pociski do FA-50 i nowe Rosomaki
Policja ze wsparciem wojskowego Bayraktara
Wypadek Rosomaka
Więcej na obronność, silniejsze NATO
Zbrodnia we wsi, której już nie ma
Kadeci z NATO i z Korei szkolili się w Karkonoszach
Musimy być szybsi niż zagrożenie
Polki wicemistrzyniami Europy w szabli
Pancerny kot w polskim wojsku
Kajakami po medale
Bałtyk – wciąż bezpieczny czy już nie?
Żołnierze WOT-u szkolili się w Słowenii
Marynarka świętuje i zaprasza na okręty
Pionierski dron
GROM w obiektywie. Zobaczcie sami!
Nowa dostawa Homarów-K
Nie żyje żołnierz PKW Irak
Ewakuacja Polaków z Izraela
Żołnierze z 10 Brygady Kawalerii Pancernej powalczą w IV lidze
Szczyt w Hadze zakończony, co dalej?
The Power of Infrastructure
Żołnierze PKW Irak są bezpieczni
Święto sportów walki w Warendorfie
Posłowie za wypowiedzeniem konwencji ottawskiej
Na Dolnym Śląsku „Wakacje z WOT” coraz popularniejsze
Terytorialsi z Dolnego Śląska najlepiej wysportowani
Podejrzane manewry na Bałtyku
Odbudowa obrony cywilnej kraju
„Swift Response ‘25”, czyli lekka piechota w ciężkim terenie
Śmierć gorsza niż wszystkie
Strażnicy polskiego nieba
K2. Azjatycka pantera
Świat F-35
Generał „Grot” – pierwszy dowódca AK
Sukcesy żołnierzy na międzynarodowych arenach
Szczyt NATO nie tylko o wydatkach na obronność
Specjalsi pod nowym dowództwem

Ministerstwo Obrony Narodowej Wojsko Polskie Sztab Generalny Wojska Polskiego Dowództwo Generalne Rodzajów Sił Zbrojnych Dowództwo Operacyjne Rodzajów Sił Zbrojnych Wojska Obrony
Terytorialnej
Żandarmeria Wojskowa Dowództwo Garnizonu Warszawa Inspektorat Wsparcia SZ Wielonarodowy Korpus
Północno-
Wschodni
Wielonarodowa
Dywizja
Północny-
Wschód
Centrum
Szkolenia Sił Połączonych
NATO (JFTC)
Agencja Uzbrojenia

Wojskowy Instytut Wydawniczy (C) 2015
wykonanie i hosting AIKELO