Stanisław Sławomir Nicieja napisał w książce „Orlęta Lwowskie”, że biogram Antosia Petrykiewicza jest tak krótki jak jego życie. Trudno się z tym stwierdzeniem nie zgodzić, biorąc pod uwagę, że chłopiec poświęcił życie w obronie Lwowa mając 13 lat. Prawdopodobnie. I to słowo najlepiej charakteryzuje życiorys naszego bohatera, ponieważ do tej pory nie były publikowane o nim żadne pewne informacje. Na przykład data jego śmierci. Przez całe stulecie we wszelkich źródłach historycznych podawano, że Antoś zmarł 16 stycznia 1919 roku. A chłopiec zmarł dwa dni wcześniej – 14 stycznia. Znaleźliśmy dowód.
Orlęta z Krakowskiej Drużyny Orląt im. Antosia Petrykiewicza, wchodzącej w skład Związku Strzeleckiego “Strzelec” Józefa Piłsudskiego, kultywujące tradycje Orląt Związku Strzeleckiego z okresu międzywojennego, postawiły sobie za cel uporządkowanie informacji o swoim patronie.
Nasza drużyna została powołana we wrześniu 2018 roku rozkazem Komendanta Związku Strzeleckiego „Strzelec”. Od pierwszej chwili było pewne, że Antoś Petrykiewicz będzie naszym patronem, dlatego zależało nam, aby życiorys Antosia był pełniejszy, jak przystało na bohatera narodowego. Co do daty śmierci nie mieliśmy podstaw, aby ją kwestionować. Obchodząc w styczniu setną rocznicę śmierci Antosia podawaliśmy datę 16 stycznia. Ale dosłownie dzień, dwa po tych uroczystościach odkryliśmy nekrolog z 1918 roku, który za dzień śmierci małego, wielkiego bohatera podawał… 14 stycznia. To odkrycie stało się katalizatorem dalszych działań.
Pierwszym zadaniem było odnalezienie gazety, na łamach której został opublikowany nekrolog w celu zweryfikowania jego autentyczności. Po niedługich poszukiwaniach udało się ustalić, że informacja ta pojawiła się w gazecie Słowo Polskie Nr 15 z 16 stycznia 1919 roku. Kolejna wzmianka o dacie śmierci chłopca była zamieszczona w artykule opublikowanym w pierwszą rocznicę śmierci Antosia w Gazecie Lwowskiej Nr 11 z 15 stycznia 1920 roku. Według relacji pogrzeb odbył się o godz. 14 podczas wtóru armat ukraińskich.
Zdjęcie nekrologu za stroną internetową Krakowskiej Drużyny Orląt.
Skąd więc ta błędna data pogrzebu, która funkcjonowała przez sto lat? Może wtedy ktoś błędnie opisał tabliczkę na krzyżu? Może błąd nastąpił podczas przeniesienia prochów z cmentarza Łyczakowskiego do katakumb cmentarza Obrońców Lwowa?
Krakowskie Orlęta dalej zgłębiają archiwa. Dzisiaj o Antosiu Petrykiewiczu wiemy już znacznie więcej. Poznaliśmy jego datę śmierci i pogrzebu. Wiemy kiedy został ranny i jakie to były obrażenia. Znamy adres zamieszkania, imiona rodziców oraz nazwisko rodowe matki. Poznaliśmy również miejsce jego urodzenia. Pozostało już tylko ustalić dokładną datę urodzin.
Życiorys Antosia Petrykiewicza powoli zaczyna się klarować i mamy nadzieję, że na 101 rocznicę jego śmierci będziemy mogli opublikować jego życiorys, tak krótki jak jego życie, a jednak pełny. Przecież Antoś jest najmłodszym kawalerem Orderu Virtuti Militari, osobą która patronuje polskim szkołom i ulicom. Wydaje się naturalnym, że informacje o nim powinny być zweryfikowane i upublicznione.
autor zdjęć: Krakowska Drużyna Orląt im. A. Petrykiewicza
komentarze