moja polska zbrojna
Od 25 maja 2018 r. obowiązuje w Polsce Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych, zwane także RODO).

W związku z powyższym przygotowaliśmy dla Państwa informacje dotyczące przetwarzania przez Wojskowy Instytut Wydawniczy Państwa danych osobowych. Prosimy o zapoznanie się z nimi: Polityka przetwarzania danych.

Prosimy o zaakceptowanie warunków przetwarzania danych osobowych przez Wojskowych Instytut Wydawniczy – Akceptuję

Tak rodziło się Westerplatte

Ten niewielki półwysep miał rozwiązać problem Polski z morskim transportem broni i amunicji. W 1925 roku Liga Narodów przyznała Polsce Westerplatte, a 18 stycznia 1926 roku przybyła tam pierwsza załoga Wojskowej Składnicy Tranzytowej. 13 lat później właśnie tutaj rozpoczęła się II wojna światowa. Historię Westerplatte dokumentuje nowo powołane muzeum.

18 stycznia 1926 roku o godzinie 14.00 do nabrzeża półwyspu Westerplatte w Gdańsku przybił trałowiec ORP „Mewa”. Z pokładu zeszło dwóch oficerów, czterech podoficerów i szesnastu szeregowców z 4 Dywizji Piechoty pod dowództwem por. Stefana Koniecznego.

Żołnierze tworzyli pierwszą polską załogę Wojskowej Składnicy Tranzytowej. Dwa dni później oddział rozpoczął tam służbę wartowniczą, a dowództwo nad składnicą objął kmdr ppor. Ignacy Szaniawski.

Polska enklawa

Kluczowe decyzje, które umożliwiły polskiemu wojsku przybycie na półwysep, zapadły wcześniej. W postanowieniach traktatu wersalskiego, kończącego I wojnę światową, Liga Narodów przyznała Polsce fragment wybrzeża Bałtyku. Zdecydowała też o powołaniu pod swoim protektoratem Wolnego Miasta Gdańska – autonomicznego miasta państwa.

– Dla odrodzonej Polski Gdańsk stał się głównym morskim portem – mówił prof. Włodzimierz Borodziej z Instytutu Historycznego Uniwersytetu Warszawskiego podczas spotkania w Centralnej Bibliotece Wojskowej. Korzystanie z portu przez Polaków było jednak przyczyną nieustannych protestów niemieckiej ludności miasta.

Dlatego na prośbę polskich władz Reginald Tower, przedstawiciel Ligi Narodów w Gdańsku, zgodził się na wydzielenie na obszarze miasta terenu na wojskową składnicę tranzytową. Miała ona ułatwić Polsce morski transport, przeładunek oraz składowanie broni i amunicji. Na lokalizację składnicy wybrano Westerplatte, niewielki półwysep między Zatoką Gdańską a dzielnicą Nowy Port. Rada Ligi Narodów 31 października 1925 roku przyznała Polsce 60 hektarów w bezpłatną i wieczystą dzierżawę. – Składnica stała się niewielką polską enklawą w niemieckim mieście, a jej powstanie było ogromnym sukcesem naszych dyplomatów i wojskowych – podkreślał w CBW prof. Wojciech Skóra z Instytutu Historii i Politologii Akademii Pomorskiej w Słupsku.

Zgodnie z ustaleniami Ligi Narodów w składnicy miała prawo stacjonować wojskowa załoga. – Mogła liczyć do 88 żołnierzy: dwóch oficerów, 20 podoficerów i 66 szeregowych – dodaje prof. Skóra. Obsada zmieniała się co pół roku. Na zewnątrz składnicę chroniła miejska policja portowa.

Polacy na Westerplatte wybudowali nowy basen portowy, 22 magazynów, linię kolejową, elektrownię, a z Poczty Polskiej w Gdańsku doprowadzili linię telefoniczną. Na koszary zaadaptowano budynki po dawnym kąpielisku. Żołnierze mieli też do dyspozycji boisko, przystań kajakową, kort tenisowy, bibliotekę i kaplicę.

Wrześniowy ranek

Składnica była nieustannym powodem sporów z władzami Gdańska. Kiedy w lutym 1933 roku Senat miasta rozwiązał policję portową i pojawiła się groźba zamachów ze strony bojówek narodowych socjalistów, kontradmirał Jerzy Świrski, szef Marynarki Wojennej, wydał rozkaz wzmocnienia oddziału na Westerplatte. – 6 marca na pokładzie ORP „Wilia” na półwysep przypłynęło 120 polskich żołnierzy, którzy wzmocnili załogę składnicy – opowiadał prof. Skóra. Dodatkowy oddział opuścił Westerplatte dopiero po decyzji Ligi o przywróceniu policji portowej.

Polacy postanowili wzmocnić zabezpieczenie składnicy. Ponieważ zgodnie z postanowieniem Ligi Narodów nie mogły tam powstawać żadne umocnienia, prace prowadzono w nocą. Wzniesiono ufortyfikowane koszary otoczone pięcioma betonowymi wartowniami ze stanowiskami dla broni maszynowej. Prace fortyfikacyjne kontynuowano wiosną 1939 roku, kiedy pojawiła się groźba wybuchu wojny. Powstały wówczas dodatkowe umocnienia polowe stanowiące zewnętrzny pas obrony, zapory przeciwczołgowe oraz linie zasieków. Jednocześnie polskie władze potajemnie zwiększyły załogę składnicy do około 210 żołnierzy. Komendantem Westerplatte został mjr Henryk Sucharski, a dowódcą załogi wartowniczej kpt. Franciszek Dąbrowski.

1 września 1939 roku o 4.47 rano ostrzał Westerplatte z niemieckiego pancernika „Schleswig-Holstein” rozpoczął pierwszą bitwę II wojny światowej. Bombardowani z powietrza i ostrzeliwani polscy żołnierze bronili się przez siedem dni. 7 września mjr Sucharski podjął decyzję o kapitulacji. Podczas walk poległo 15 Polaków, pozostali trafili do niemieckich obozów jenieckich. Ostatni z obrońców Westerplatte – mjr Ignacy Skowron – zmarł w 2012 roku.

Kurtka majora

Dziś pamiątki dotyczące Westerplatte, m.in. kurtkę od munduru mjr. Sucharskiego oraz dwa pociski z pancernika, można oglądać w oddziale Muzeum Historycznego Miasta Gdańska. Ekspozycję utworzono w ocalałej Wartowni nr 1. Archiwalne zdjęcia i filmy o historii składnicy znajdziemy także na portalu Muzeum II Wojny: westerplatte1939.pl.

Powstaje jeszcze jedno miejsce upamiętniające składnicę: Muzeum Pole Chwały Westerplatte. – Westerplatte jest symbolicznym miejscem wybuchu wojny, dlatego powinno być odpowiednio zagospodarowane – mówił Jarosław Sellin, wiceminister kultury. Muzeum, dokumentujące historię obrony składnicy, ma być gotowe w ciągu kilku lat.

AD

autor zdjęć: Narodowe Archiwum Cyfrowa

dodaj komentarz

komentarze


Zmiana warty w PKW Liban
 
Strategiczne partnerstwo
Jak dowodzić plutonem szturmowym? Nowy kurs w 6 BPD
NATO odpowiada na falę rosyjskich ataków
Żaden z Polaków służących w Libanie nie został ranny
Karta dla rodzin wojskowych
Polacy pobiegli w „Baltic Warrior”
Nasza Niepodległa – serwis na rocznicę odzyskania niepodległości
Capstrzyk rozpoczął świętowanie niepodległości
Komisja bada nielegalne wpływy ze Wschodu
Czworonożny żandarm w Paryżu
Ostre słowa, mocne ciosy
Hokeiści WKS Grunwald mistrzami jesieni
Snipery dla polskich FA-50
„Bezpieczne Podlasie” na półmetku
Miliony sztuk amunicji szkolnej dla wojska
Długa droga do Bredy
Polskie mauzolea i wojenne cmentarze – miejsca spoczynku bohaterów
Polska liderem pomocy Ukrainie
Każda żałoba jest inna
Polski wkład w F-16
Do czterech razy sztuka, czyli poczwórny brąz biegaczy na orientację
Nowe pojazdy dla armii
Ostrogi dla polskich żołnierzy
Jutrzenka swobody
Odznaczenia dla amerykańskich żołnierzy
Namiastka selekcji
Kask weterana w słusznej sprawie
Udane starty żołnierzy na lodzie oraz na azjatyckich basenach
Polsko-czeska współpraca na rzecz bezpieczeństwa
Czas „W”? Pora wytropić przeciwnika
„Złote Kolce” dla sportowców-żołnierzy
Niepokonany generał Stanisław Maczek
Ustawa o obronie ojczyzny – pytania i odpowiedzi
Olimp w Paryżu
Operacja „Feniks” – pomoc i odbudowa
Nowi generałowie w Wojsku Polskim
Olympus in Paris
Witos i spadochroniarze
Szkolenie 1000 m pod ziemią
Polskie „JAG” już działa
Nominacje generalskie na 106. rocznicę odzyskania niepodległości
Kamień z Szańca. Historia zapomnianego karpatczyka
Jak Polacy szkolą Ukraińców
Polski producent chce zawalczyć o „Szpeja”
Rosomaki w rumuńskich Karpatach
Foka po egejsku
Jacek Domański: Sport jest narkotykiem
Byłe urzędniczki MON-u z zarzutami
Rumunia, czyli od ćwiczeń do ćwiczeń
Centrum Robotów Mobilnych WAT już otwarte
Kleszcze pod kontrolą
Święto marynarzy po nowemu
Żołnierze, zdaliście egzamin celująco
Breda w polskich rękach
Rosomaki na Litwie
The Power of Buzdygan Award
Zapomogi dla wojskowych poszkodowanych w powodzi
Żeby nie poddać się PTSD
Kto dostanie karty powołania w 2025 roku?
Szef MON-u o podkomisji smoleńskiej
Ile GROM-u jest w „Diable”?

Ministerstwo Obrony Narodowej Wojsko Polskie Sztab Generalny Wojska Polskiego Dowództwo Generalne Rodzajów Sił Zbrojnych Dowództwo Operacyjne Rodzajów Sił Zbrojnych Wojska Obrony
Terytorialnej
Żandarmeria Wojskowa Dowództwo Garnizonu Warszawa Inspektorat Wsparcia SZ Wielonarodowy Korpus
Północno-
Wschodni
Wielonarodowa
Dywizja
Północny-
Wschód
Centrum
Szkolenia Sił Połączonych
NATO (JFTC)
Agencja Uzbrojenia

Wojskowy Instytut Wydawniczy (C) 2015
wykonanie i hosting AIKELO