moja polska zbrojna
Od 25 maja 2018 r. obowiązuje w Polsce Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych, zwane także RODO).

W związku z powyższym przygotowaliśmy dla Państwa informacje dotyczące przetwarzania przez Wojskowy Instytut Wydawniczy Państwa danych osobowych. Prosimy o zapoznanie się z nimi: Polityka przetwarzania danych.

Prosimy o zaakceptowanie warunków przetwarzania danych osobowych przez Wojskowych Instytut Wydawniczy – Akceptuję

Polskie Państwo Podziemne powstało 83 lata temu

83 lata temu w Warszawie powstała Służba Zwycięstwu Polski, organizacja niepodległościowa stanowiąca zaczątek Polskiego Państwa Podziemnego. – PPP zrodziło się z potrzeby służby wartościom najwyższym, takim jak wolność i niepodległość – mówił we wtorek Wiesław Wysocki, wiceprezes Światowego Związku Żołnierzy AK, podczas uroczystości rocznicowych.

Uczestnicy obchodów spotkali się dziś przy Pomniku Armii Krajowej i Polskiego Państwa Podziemnego w Warszawie. „83 lata temu, kiedy trwały jeszcze walki w obronie Warszawy, utworzona została konspiracyjna SZP, która rozwinęła się w system instytucji składających się na PPP”, napisał w liście prezydent Andrzej Duda. Przypomniał, że podziemne struktury tworzyli Polacy wierni przekonaniu, że tylko własne, wolne i suwerenne państwo jest gwarantem naszych praw i wolności. „Także dziś umacnianie suwerenności Polski jest naszym najważniejszym celem”, zaznaczył Duda.

 

Trwająca niezłomnie suwerenna Polska

Z kolei marszałek Sejmu Elżbieta Witek podkreśliła w swoim liście, że w żadnym okupowanym państwie w Europie podczas II wojny nie funkcjonowało tak sprawnie zorganizowane konspiracyjne państwo z własnym sądownictwem, armią, szkolnictwem czy mediami. „PPP było trwającą niezłomnie suwerenną Polską, a jego władze kierowały walką od pierwszych dni okupacji do końca wojny”, stwierdziła marszałek Witek. Nawiązał do tego Tomasz Bratek, wiceprezydent Warszawy, mówiąc, że decyzja o powołaniu SZP położyła podwaliny pod wieloletni opór i walkę Polaków z najeźdźcą niemieckim i sowieckim.

Uroczystości zakończyła modlitwa ekumeniczna, apel pamięci, salwa honorowa i złożenie wieńców pod Pomnikiem AK i PPP.

Wcześniej wieniec przed Pomnikiem Armii Krajowej i Polskiego Państwa Podziemnego oraz kwiaty przed pomnikiem gen. Stefana Roweckiego „Grota”, komendanta głównego AK, złożył Mariusz Błaszczak, wicepremier i minister obrony. – Dzień Polskiego Państwa Podziemnego to bardzo ważna data pokazująca, że Polacy zorganizowali się mimo bardzo okrutnej brutalnej okupacji – stwierdził szef MON. Dodał, że Polskie Państwo Podziemne z jego wojskiem i władzami cywilnymi było fenomenem na skalę światową, a jego struktury mimo okupacji i terroru wypełniały swoje zadania. Wicepremier podkreślił, że najważniejsze było doprowadzenie do wybuchu 1 sierpnia 1944 roku powstania warszawskiego, którego celem było wywalczenie niepodległości po to, abyśmy nie znaleźli się pod okupacją Rosji Sowieckiej.

– Niestety, powstanie zakończyło się porażką i choć byliśmy w gronie zwycięzców II wojny, to de facto tę batalię przegraliśmy – zaznaczył minister Błaszczak. Podkreślił, że dlatego dziś przede wszystkim musimy dbać o swoją wolność i niepodległość.

Konspiracyjna Polska

Służba Zwycięstwu Polski została powołana w oblężonej Warszawie w nocy z 26 na 27 września 1939 roku. Ta konspiracyjna organizacja wojskowo-cywilna stanowiła zaczątek tajnych struktur Polskiego Państwa Podziemnego podległego Rządowi RP na uchodźstwie.

Na terytorium kraju najwyższym rangą przedstawicielem emigracyjnych władz był Delegat Rządu na Kraj, który kierował całością działań podziemnych. Te funkcje pełnili kolejno: Cyryl Ratajski, Jan Piekałkiewicz, Jan Stanisław Jankowski, Stefan Korboński i Jerzy Braun. Głównym celem PPP była walka o odzyskanie niepodległości i dawnego kształtu terytorialnego państwa.

Konspiracja w okupowanym kraju rozdzielona została na dwa piony: wojskowy i cywilny. Zbrojnym ramieniem był powołany w listopadzie 1939 roku Związek Walki Zbrojonej, w lutym 1942 roku przekształcony w Armię Krajową. Na jej czele stali: gen. Stefan Rowecki „Grot”, gen. Tadeusz Komorowski „Bór” i gen. Leopold Okulicki „Niedźwiadek”. Pod koniec 1944 roku AK liczyła niemal 400 tys. żołnierzy i była największą podziemną armią w okupowanej Europie. Żołnierze AK przygotowywali się do zbrojnego powstania powszechnego, prowadzono także walkę bieżącą: akcje sabotażowe, dywersyjne i wywiad. Największymi zrywem zbrojnym AK było powstanie warszawskie, które wybuchło 1 sierpnia 1944 roku.

Natomiast najważniejszymi zadaniami pionu cywilnego było utrzymanie ciągłości instytucji państwowych, zapewnienie funkcjonowania państwa i przygotowanie do przejęcia władzy po zakończeniu działań wojennych. Tym pionem kierowała Delegatura Rządu, zakonspirowany aparat administracji cywilnej podległy Delegatowi na Kraj. W jej skład wchodziły departamenty: m.in. Spraw Wewnętrznych, Prasy i Informacji, Pracy i Opieki Społecznej, Oświaty i Kultury, Sprawiedliwości czy Spraw Zagranicznych.

Podziemny parlament, czyli Polityczny Komitet Porozumiewawczy, przekształcony potem w Radę Jedności Narodowej, tworzyli reprezentanci głównych sił politycznych: Stronnictwa Ludowego, Polskiej Partii Socjalistycznej, Stronnictwa Narodowego oraz Stronnictwa Pracy. W tym gronie uzgadniano kierunki działań tajnej administracji i omawiano wydawane przez PPP akty prawne.

Państwo podziemne prowadziło działalność informacyjną, kulturalną, dokumentacyjną, wydawniczą. Działało podziemne sądownictwo cywilne i wojskowe, gdzie m.in. wydawano wyroki śmierci za zdradę czy szpiegostwo. Rozwinęło się tajne nauczanie na wszystkich szczeblach: od szkół powszechnych po uniwersytety, prowadzono też tzw. walkę cywilną polegająca na oporze społeczeństwa wobec okupanta w różnych sferach życia codziennego m.in. sabotowaniu zarządzeń czy dywersji w fabrykach.

PPP o strukturach, które objęły całe terytorium II Rzeczpospolitej, było największą tego rodzaju podziemną organizacją funkcjonującą w okupowanej Europie. Istniało do 1 lipca 1945 roku, czyli do samorozwiązania się Rady Jedności Narodowej i Delegatury Rządu na Kraj w związku z wycofaniem międzynarodowego uznania dla Rządu RP na uchodźstwie.

Anna Dąbrowska

autor zdjęć: DGW, Maciej Nędzyński / MON, Anna Dąbrowska

dodaj komentarz

komentarze


Siły szybkiego reagowania na Pustyni Błędowskiej
 
Bezzałogowce w Wojsku Polskim – serwis specjalny
Medycyna pola walki dla cywilnych lekarzy?
Typhoony i Gripeny nad Bałtykiem
Trudny los zwycięzców
Pamiętają o powstańcach
K2 ze słowacką tarczą
Kolejny krok ku wypowiedzeniu konwencji ottawskiej
Nowe cele obronne NATO
Fire from Coast
Drony Wizjer rozpoznają cel
Od chaosu do wiktorii
Dostawa K9 i chrzest ogniowy
Rozpoznanie i możliwości rażenia bez ryzyka dla żołnierzy
Po medale z okazji 100-lecia LAW-u
Żołnierze z dodatkiem od czerwca
Kosiniak-Kamysz: Polska najbliższym partnerem Stanów Zjednoczonych w Europie
GROM w obiektywie. Zobaczcie sami!
Podejrzane manewry na Bałtyku
Nowa mapa garnizonów
Siła zaplecza
Szef MON-u oddał hołd gen. Marianowi Kukielowi
Dodatkowe kamizelki dla żołnierzy
Lotnicza „sztafeta pokoleń”
Rosjanom wyciekły dwa miliony tajnych dokumentów
Ustawa o obronie ojczyzny – pytania i odpowiedzi
Nowe garaże dla Leopardów w Świętoszowie
Unijni ministrowie podpisali SAFE
Recepta na sukces: zadowolony pracownik i dumny żołnierz
„Zapad’ 25” przenosi się dalej od polskiej granicy
Nowe możliwości spółki Mesko
PGZ na nowo
Zagadkowe znalezisko na Podkarpaciu
Generał, olimpijczyk, postać tragiczna
Karol Nawrocki wybrany na prezydenta RP
Wojska inżynieryjne wzmacniają granicę
Kajakarze i ratownicy wodni z workiem medali
Wyzwanie, które integruje
Zachód daje Ukrainie zielone światło
Rosyjska maszyna Su-24 przechwycona przez polskie F-16
Bałtycka tarcza
Żołnierz influencer?
Sportowcy z „armii mistrzów” pokazali klasę
Pilecki. Do końca walczył z tyranią
Dziękujemy wam, weterani!
Ustawa o obronie ojczyzny – pytania i odpowiedzi
AW149 to przygoda życia
50 kabli na 50-lecie Jednostki Wojskowej Formoza
Wyzwanie, które integruje
Powstanie raport o bezpieczeństwie dostaw do zbrojeniówki
WOT z pomocą tonącym
Sportowcy z „armii mistrzów” na podium wioślarskich ME
Dzień, który zmienił bieg wojny
Misja PKW „Olimp” doceniona
Kajakarze, pięściarze i lekkoatletka CWZS-u na podium
Czterej pancerni przeciw wyklętym
Letni wypoczynek z MON-em
ZMU dla marynarzy
Następne „Czarne Pantery” dla Wojska Polskiego
Pogrom rosyjskiego lotnictwa strategicznego
Nasi czołgiści najlepsi
Szlachetny gest generała
Na Wiejskiej o wydatkach na obronność i weteranach
Amunicja dla czołgów
Sierżant Mateusz Sitek. Cześć jego pamięci!
Wojsko zmodyfikowało program śmigłowcowy
Zawiszacy zwiększają zasoby K2
„Baltops ’25” – NATO ćwiczy na Bałtyku

Ministerstwo Obrony Narodowej Wojsko Polskie Sztab Generalny Wojska Polskiego Dowództwo Generalne Rodzajów Sił Zbrojnych Dowództwo Operacyjne Rodzajów Sił Zbrojnych Wojska Obrony
Terytorialnej
Żandarmeria Wojskowa Dowództwo Garnizonu Warszawa Inspektorat Wsparcia SZ Wielonarodowy Korpus
Północno-
Wschodni
Wielonarodowa
Dywizja
Północny-
Wschód
Centrum
Szkolenia Sił Połączonych
NATO (JFTC)
Agencja Uzbrojenia

Wojskowy Instytut Wydawniczy (C) 2015
wykonanie i hosting AIKELO