Na misjach spędził ponad dwa i pół roku. Dzięki pracy jego zespołu w Afganistanie powstała m.in. nowoczesna oczyszczalnia ścieków, wybudowano drogi, a szkoły i kliniki dostały nowy sprzęt. Ppłk Cezary Kiszkowiak za służbę na rzecz współpracy cywilno-wojskowej dostał tytuł „Zasłużony Żołnierz Rzeczypospolitej Polskiej”.
O tym, że zostanie żołnierzem, wiedział już w podstawówce. – Wujek był dowódcą pododdziału czołgów, imponował mi i postanowiłem pójść tą samą drogą – opowiada ppłk Kiszkowiak. Po ukończeniu Wyższej Szkoły Oficerskiej Wojsk Pancernych w Poznaniu trafił do 18 Pułku Zmechanizowanego w Wędrzynie i przez kilkanaście lat służył tam na różnych stanowiskach.
Jednak w 2000 r. porzucił marzenie o byciu pancerniakiem. W Wojsku Polskim budowano wtedy współpracę cywilno-wojskową (Civil Military Co-operation – CIMIC). – Pociągało mnie pomaganie innym, pośredniczenie między strukturami cywilnymi i wojskowymi – tłumaczy. Zajmował chyba wszystkie stanowiska w wojsku związane z tą dziedziną. Służył m.in. w Kielcach w jednostce CIMIC i w oddziale CIMIC w Dowództwie Wojsk Lądowych. Dziś jest szefem Wydziału Współpracy Cywilno-Wojskowej 11 Dywizji Kawalerii Pancernej. Pomaga dowódcy w kontaktach ze środowiskiem cywilnym, administracją i organizacjami pozarządowymi. Ale najpoważniejsze wyzwania czekały żołnierza na misjach. – Tam nie pracuje się za biurkiem, ale działa się w terenie, spotyka z ludźmi, organizuje pomoc, wpływa na rozwój ekonomiczny kraju lub regionu, za który Polacy są odpowiedzialni – opowiada.
W Iraku był dwa razy, a w Afganistanie trzy – krótko na V zmianie, a potem VIII i IX. Za każdym razem zajmował się współpracą cywilno-wojskową. Kierował udzielaniem pomocy humanitarnej, realizacją projektów pomocowych, a w ubiegłym roku dowodził polskim Zespołem Odbudowy Prowincji PRT w Afganistanie. Był szefem 12 specjalistów i 20 żołnierzy ochrony. Zbierali od Afgańczyków propozycje projektów, które mógłby zrealizować zespół PRT. Potem przygotowywali je pod względem technicznym. Po zatwierdzeniu przez polskie MSZ, które daje na projekty pieniądze, zespół pod kierownictwem ppłk. Kiszkowiaka wyłaniał wykonawców, podpisywał kontrakty i nadzorował ich wykonanie.
W Afganistanie zespół podpułkownika zrealizował 32 projekty. Część dotyczyła infrastruktury – budowy pierwszego w regionie wysypiska śmieci, drugiej w kraju nowoczesnej oczyszczalni ścieków, asfaltowania i brukowania dróg, wyposażenia szkół i klinik, modernizowania miasta Ghazni czy budowy elektrowni wodnych. W tym czasie wykonawcom projektów w Iraku wypłacono 14 mln dolarów, a w Afganistanie – 7,5 mln. Jednak, jak podkreśla oficer, procedury są tak skonstruowane, aby ani on, ani jego zespół nie dysponował bezpośrednio pieniędzmi.
Jego podwładni dobrze wspominają wspólną służbę. – Podpułkownik jest wymagający, ale konsekwentny, zrobi wszystko dla swoich ludzi i dla ich bezpieczeństwa – mówi dr Edyta Górlicka, która pracowała w kierowanych przez ppłk. Kiszkowiaka zespołach w Iraku i Afganistanie.
Wykonanie projektów trzeba było nadzorować, więc oficer wziął udział w ponad 600 patrolach, w tym 420 w Afganistanie. – Choć było ich tyle, każdy był okupiony takim samym stresem i taką samą mobilizacją. Kto przed wyjazdem już się nie denerwuje, powinien wracać do kraju – mówi Kiszkowiak, który na misjach spędził w sumie ponad 30 miesięcy. – To długo, ale ta służba wciąga i nie zauważa się upływającego czasu – mówi Kiszkowiak.
Praca specjalisty CIMIC wymaga od żołnierza dobrych relacji z miejscową ludnością i lokalnymi władzami. Edyta Górlicka, która pracuje jako specjalista ds. kulturoznawstwa w wydziale szkolenia w kieleckim Centrum Przygotowania do Misji Zagranicznych podkreśla, że jej dowódca cieszył się szacunkiem afgańskich włodarzy. Chwalono go też za dobrą organizację, choć czasami bywa to tematem anegdot wśród podwładnych. – Wszystko zapisywał w słynnym notesie, a potem z tego rozliczał – opowiada dr Górlicka. Podpułkownik o porządek dba też po służbie. Gdy dr Górlicka jechała do Polski, poprosił ją, by przywiozła mu… nawilżane chusteczki do wycierani mebli. – Wszędzie zalegał pył, ale u niego zawsze musiał być błysk – zdradza podwładna.
Co dziś wspomina najlepiej? – Szkolenia i kursy z prowadzenia małego biznesu dla Afgańczyków – mówi ppłk Kiszkowiak. – Podczas nich także kobiety uczyły się, że można zarabiać i przestać żyć w nędzy. To wtedy widać było najlepiej efekty naszej pracy i sens służby – opowiada. I dodaje: – Lubiłem też, kiedy jeździliśmy sprawdzić wznoszenie zapór na strumieniach. Mogłem wtedy przez jakiś czas cieszyć się bezpiecznym pobytem w górach – mówi.
Góry to druga pasja podpułkownika. – Zaliczyłem wszystkie szczyty w polskich i słowackich Tatrach – mówi Kiszkowiak.
Teraz myśli o Karpatach, marzy mu się też wycieczka po górach Afganistanu. – Dla miłośnika gór ten kraj to raj dla oka: skaliste, pokryte pyłem szczyty i ośnieżone pasmo Hindukuszu – mówi.
autor zdjęć: Archiwum ppłk. Cezarego Kiszkowiaka
komentarze