Najpierw dokładne oględziny budynku i sprawdzenie, czy wszystkie media zostały w nim odłączone, później rozbiórka, a na koniec wyrównanie i oczyszczenie terenu – tak przebiegają prace rozbiórkowe na terenach popowodziowych. „Polska Zbrojna” miała okazję obserwować w akcji specjalistów inżynierii z 1 Brzeskiego Pułku Saperów.

Rozpoczęta 23 września ubiegłego roku przez wojsko operacja „Feniks” trwa. Na terenach dotkniętych powodzią cały czas pracują setki żołnierzy, którzy w celu złagodzenia skutków kataklizmu oraz przyspieszenia odbudowy zniszczonej infrastruktury naprawiają drogi, budują mosty i kładki, oczyszczają różne miejsca z rzeczy naniesionych przez wodę.
Od początku operacji aktywnie uczestniczą w niej specjaliści inżynierii z 1 Brzeskiego Pułku Saperów. Wojskowi, wykorzystując swój sprzęt, pracowali już w wielu miejscach. Obecnie najważniejsze zadania wykonują w powiecie kłodzkim. Wcześniej w gminie Stronie Śląskie, a teraz w gminie Lądek-Zdrój przeprowadzają rozbiórki budynków, które po powodzi zostały uznane za niezdatne do zamieszkania.

Wdzięczność mieszkańców

Grupa rozbiórki budynków, która aktualnie prowadzi działania na tym terenie, została sformowana z żołnierzy kompanii maszyn inżynieryjnych Batalionu Inżynieryjnego 1 Brzeskiego Pułku Saperów. Dziewiętnastoosobowa ekipa specjalistów pracuje w miejscowości Trzebieszowice. Saperzy dysponują dwiema koparkoładowarkami, dwiema spycharkoładowarkami, koparką gąsienicową oraz pięcioma wywrotkami na różnego typu podwoziach. Każdy zespół pracuje w terenie przez dwa tygodnie łącznie z sobotami. Po tym czasie następuje rotacja.

Zasada pracy grupy rozbiórkowo-wyburzeniowej jest prosta. Najpierw żołnierze udają się pod wskazany adres i dokonują oględzin budynku. Później przystępują do rozbiórki, a gruz i pozostałości budowli wywożą na wysypisko. Na koniec teren zostaje wyrównany i oczyszczony. Jeżeli budynek miał piwnicę, a właściciel chce, aby zasypać ją gruzem, to wojskowi spełniają jego wolę. Po zakończeniu prac dowódca informuje o tym gospodarza i grupa odjeżdża.

Redakcja „Polski Zbrojnej” miała okazję w zeszłym tygodniu przyglądać się pracy jednej z grup rozbiórki budynków, którą dowodził kpr. Kamil Sokołowski, na co dzień realizujący zadania jako dowódca drużyny. Jak informuje podoficer, jego podwładni podczas swojej dwutygodniowej tury rozebrali na terenach popowodziowych pięć budynków mieszkalnych. Rozbiórkę pierwszych przeprowadzili w miejscowości Radochów, a kolejnych w Trzebieszowicach. Na koniec ich zmiany zostały im jeszcze trzy obiekty do rozbiórki, ale to zadanie przejmą już ich następcy.

– Ludzie na tym terenie bardzo się cieszą, że im pomagamy. Właściciele rozbieranych budynków i ich sąsiedzi często przychodzą do nas z gorącą kawą czy herbatą, przynoszą ciasto i nam dziękują – mówi kpr. Sokołowski. Jak dodaje, czasami dochodzi jednak do odwrotnych sytuacji. – Bywa, że ludzie z działek sąsiadujących z wyburzanymi obiektami mają do nas pretensje, że wjeżdżamy na ich teren, że zjawiły się tam nasze maszyny – wyjaśnia kapral. – I to nie chodzi o działki zasiedlone, na których stoi jakiś dom czy ktoś mieszka, ale pusty teren, na który niektórzy ludzie i tak zakazują nam wjazdu – dziwi się dowódca.

Gdy znika dorobek życia…

W czwartek przed południem grupa kpr. Sokołowskiego przystąpiła do kolejnej rozbiórki. W Trzebieszowicach dom oznaczony numerem 146 już dawno temu został uznany przez kilka komisji jako nienadający się do zamieszkania. – Szkoda go – komentuje krótko podoficer podczas oględzin budynku. Faktycznie, widać, że poniemiecki dom niedawno został gruntownie wyremontowany.

Rozpoczęcie rozbiórki obserwuje pani Wiesława Sadura, właścicielka nieruchomości. Kobieta płacze. – Mieszkałam tutaj przez 40 lat. Najpierw z dziećmi, a od niedawna tylko z mężem i jedną córką. Rok temu zrobiliśmy kapitalny remont. Chcieliśmy mieć dobre warunki na resztę lat życia – tłumaczy. – Tutaj mieliśmy ładny taras i ogród. Miałam dużo kwiatów, zrobiliśmy sobie ładny murowany grill – opowiada pani Wiesława i pokazuje miejsce, gdzie w ziemi widać tylko wielki dół, a w nim pełno śmieci.

Z relacji właścicielki wynika, że gdy przyszedł niszczycielski żywioł, przyniósł ze sobą ogromne konary drzew. To one uszkodziły narożnik domu i zniszczyły ścianę salonu. Po powodzi zjawiło się tu kilka komisji. Wszyscy specjaliści jednak jednomyślnie uznali, że budynek musi zostać wyburzony. – Gdy szła fala powodziowa, uciekliśmy wyżej do szkoły. Tam spędziliśmy dwie doby. Później dano nam pokój w pobliskim zamku, gdzie mieszkamy do teraz – mówi kobieta.

Pani Wiesława dodaje, że już niedługo się stamtąd wyprowadzą. Małżonkowie m.in. za pieniądze z odszkodowania kupili mieszkanie daleko od Trzebieszowic, w okolicach Sobótki. Wybrali lokal w budynku położonym wysoko, aby już nigdy nie dotarła do nich żadna woda.

St. szer. Mirosław Chmielewski, który ma już prawie czternaście lat doświadczenia w pracy koparką gąsienicową, nie ukrywa, że zadania, które wykonuje na terenach popowodziowych, nie sprawiają mu satysfakcji. – Właściciele czasami obserwują nasze działania. Widzę łzy i mam świadomość, że było to kiedyś dla nich miejsce do życia, które nagle przestaje istnieć – wyznaje operator, który z przerwami przepracował na terenach popowodziowych już blisko dwa miesiące.

Dom pani Wiesławy okazuje się trudny do rozbiórki. Grunt przy ścianach z trzech stron jest podmyty i woda utworzyła przy fundamentach wielkie wyrwy. Czwarta ściana jest blisko drogi. Rozbiórka od tej strony jest niemożliwa. Tuż przy drodze stoi słup energetyczny, a na wysokości piętra biegną od niego do innych gospodarstw kable energetyczne i telefoniczne, których nie można uszkodzić.

Ale operator Chmielewski daje radę. Podjeżdża na skraj wyrwy w ziemi i łyżką na wysięgniku może na szczęście dosięgnąć dachu, aby rozpocząć burzenie. W trakcie rozbiórki problemem okazuje się jednak komin. Solidna konstrukcja może się przewrócić i uszkodzić maszynę. Aby ją zburzyć, saperzy muszą założyć na nią liny na wysokości poddasza i za ich pomocą doprowadzić do przewrócenia części komina. Dzięki temu koparka gąsienicowa naciągająca liny nie ucierpi, bo będzie w bezpiecznej odległości. Żołnierze z grupy, w tym także operatorzy pił do drewna metali i betonu, na każdym kroku powtarzają, że przy tego rodzaju pracy dbałość o bezpieczeństwo jest najważniejsza.

Feniks do wiosny

Dowódca 1 Batalionu Inżynieryjnego 1 Brzeskiego Pułku Saperów (prosił o zachowanie anonimowości), koordynujący pracę swoich grup w terenie, uważa, że prace rozbiórkowe na terenach popowodziowych mogą potrwać jeszcze do wiosny. – Władze samorządowe na tych terenach przekonały się już, że grupy wojskowe przeprowadzają rozbiórki szybko i dokładnie – mówi. I dodaje, że systematycznie otrzymuje z dowództwa inżynieryjnej grupy zadaniowej pracującej w ramach operacji „Feniks” kolejne adresy budynków zakwalifikowanych do wyburzenia.

Jak informuje dowódca batalionu, jego podwładni jak dotąd w powiecie kłodzkim w miejscowościach Stronie Śląskie, Radochów i Trzebieszowice wyburzyli już 13 obiektów, z których tylko trzy były budynkami gospodarskimi, a pozostałe mieszkalnymi. – Na ten moment mamy jeszcze trzy potwierdzone adresy, pod którymi będziemy przeprowadzać kolejne rozbiórki. Nie jest wykluczone, że w ciągu kilku następnych dni liczba adresów się zwiększy – dodaje.