Wspierali administrację publiczną, udzielali pomocy uchodźcom wojennym z Ukrainy i strzegli nienaruszalności polsko-białoruskiej granicy. Nie zapomnieli także o szkoleniach i rozbudowie formacji, tworząc trzy nowe brygady. Obecnie w wojskach obrony terytorialnej służy ponad 36 tys. żołnierzy. Terytorialsi podsumowują 2022 rok.

– Zeszły rok dla żołnierzy wojsk obrony terytorialnej był bardzo pracowity – przyznaje mjr Witold Sura, rzecznik WOT-u. – Angażowaliśmy się w działania, których celem było wsparcie administracji publicznej, samorządów i społeczności lokalnych. Prowadziliśmy rekrutację, powołania ochotników i szkolenie żołnierzy. Rozbudowywaliśmy swoje struktury – wylicza rzecznik.

Jak podaje dowództwo WOT-u, przez ostatnie 12 miesięcy intensywne działania rekrutacyjne prowadziły wszystkie brygady OT. Dzięki temu pod koniec roku formacja liczyła 36 tys. żołnierzy, w tym 32 tys. ochotników. – Średnia wieku żołnierza WOT-u wynosi 33 lata. Służba w naszych szeregach cieszy się zainteresowaniem również u kobiet, które stanowią ponad 20% formacji – informuje mjr Sura. W połowie ubiegłego roku najmłodszy rodzaj sił zbrojnych rozpoczął formowanie trzech nowych brygad: 18 Stołecznej, 19 Nadbużańskiej i 20 Przemyskiej BOT. Powstały także dwa bataliony lekkiej piechoty: 152 w Krośnie Odrzańskim i 172 w Opolu.

Miniony rok obfitował w szkolenia. W Centrum Szkolenia WOT odbyło się ponad 100 kursów, w czasie których przeszkolono blisko 2 tys. żołnierzy. Wojskowi ukończyli kursy dla personelu naziemnych zespołów poszukiwawczo-ratowniczych, operatorów przeciwpancernych pocisków kierowanych Javelin, medyków pola walki oraz rozwijające umiejętności przetrwania, czyli SERE. Terytorialsi szkolili się także na instruktorów RPG-7, snajperów, celowniczych karabinów maszynowych i granatników M72 czy obserwatorów ognia.

Terytorialsi uczestniczyli również w kursach organizowanych przez akademie wojskowe i Szkołę Podoficerską „Sonda”. W ubiegłym roku w ramach kursu „Agrykola”, prowadzonego w Wojskowej Akademii Technicznej i Akademii Wojsk Lądowych, szkolenie ukończyło 115 kandydatów. Natomiast na pierwszy stopień podoficerski w „Sondzie” promowano 320 ochotników.

Dowództwo WOT-u podliczyło, że w 2022 roku przeprowadzono niemal 240 edycji szkoleń podstawowych i wyrównawczych, odbyło się ponad 660 zajęć rotacyjnych oraz 55 dwutygodniowych ćwiczeń zintegrowanych. Terytorialsi brali udział też w największych manewrach wojskowych ubiegłego roku – Defender.

W 2022 roku po raz pierwszy w WOT powołano rezerwistów, którzy będą pełnić służbę w ramach aktywnej rezerwy. Obecnie w szeregach terytorialsów jest ponad 20 rezerwistów. W 2023 roku liczba ta będzie znacznie wyższa. Powołania na szkolenia dla aktywnej rezerwy ma otrzymać 1230 osób.

Na posterunku

Żołnierze WOT-u przez cały 2022 rok kontynuowali operację „Silne wsparcie”, w ramach której pomagają funkcjonariuszom Straży Granicznej w ochronie polsko-białoruskiej granicy. Początkowo te zadania realizowali żołnierze z 1 Podlaskiej i 2 Lubelskiej BOT, później także inne brygady OT. Jak podaje dowództwo WOT-u, w kulminacyjnym momencie w tamtym rejonie służyło około 2 tys. terytorialsów. Żołnierze prowadzą wzdłuż granicy piesze i kołowe patrole, są na posterunkach obserwacyjnych, prowadzą także zwiad na koniach. W rejonie przygranicznym od początku operacji „Silne wsparcie” działają Grupy Rozpoznania Obrazowego wyposażone w bezzałogowce FlyEye. Drony spędziły w powietrzu w sumie ponad 2,3 tys. godzin.

Terytorialsi angażowali się w pomoc uchodźcom z Ukrainy. Zgodnie z decyzją wicepremiera, ministra obrony narodowej Mariusza Błaszczaka, już w pierwszych dniach wojny w Ukrainie żołnierze OT zostali oddelegowani do wsparcia samorządów, administracji publicznej i pograniczników. W szczytowym momencie w działania te zaangażowanych było dziennie około 1,5 tys. żołnierzy i kilkadziesiąt jednostek sprzętu. – Terytorialsi wspierali ponad 40 punktów relokacji uchodźców i ponad 20 punktów informacyjnych. W ramach operacji „Niezawodna pomoc” udzielono wsparcia blisko 2,5 mln uchodźcom, z czego ponad 685 tys. zapewniono transport do miejsc na terenie całego kraju i poza jego granicami. Przetransportowano także ponad 1585 t z pomocą humanitarną – przypomina mjr Sura.

Podsumowując 2022 rok, dowództwo formacji zwraca także uwagę na zmianę przepisów w zakresie zarządzania kryzysowego. Jedną ze zmian wprowadzonych wraz z nową ustawą o obronie ojczyzny jest powierzenie WOT-owi niemilitarnej części zadań zarządzania kryzysowego w resorcie obrony narodowej. Dowódca WOT-u został szefem Centrum Zarządzania Kryzysowego MON, a dowódcy brygad OT stali się doradcami wojewodów w zakresie koordynacji i realizacji wsparcia wojskowego na wypadek powstania sytuacji kryzysowych w regionie. Wcześniej te kompetencje mieli szefowie nieistniejących dziś już wojewódzkich sztabów wojskowych.