Kolekcja Muzeum Historii Polski w Warszawie wzbogaciła się o oryginalny mundur gen. Stanisława Maczka, a także beret i pas należące do legendarnego dowódcy 1 Dywizji Pancernej. Mundur, dotychczas znajdujący się w zbiorach najbliższej rodziny generała, przekazała do placówki wnuczka słynnego dowódcy.
Od lewej dyrektor MHP Robert Kostro, Jakub Kotowicz - członek rodziny gen. Maczka, wnuczka generała Maczka Karolina Maczek-Skillen, Jan Kotowicz - członek rodziny gen. Maczka
Do warszawskiego Muzeum Historii Polski trafił należący do gen. Stanisława Maczka uniform garnizonowy wzoru brytyjskiego, tzw. service dress, z polskimi naszywkami. Był to, jak tłumaczą muzealnicy, strój codziennego użytku, noszony zarówno w koszarach, jak i podczas uroczystych okazji.
Generał korzystał z niego m.in. w latach czterdziestych XX wieku, czyli w okresie, gdy dowodzona przez niego 1 Dywizja Pancerna stacjonowała w Szkocji. Razem z mundurem przekazany został też pas i beret stanowiący element umundurowania polowego.
– Generał Maczek jest legendarną postacią, człowiekiem, który walczył o wolność Polski na wielu frontach i pozostał zawsze wierny polskiej racji stanu, honorowi polskiego munduru oraz swoim żołnierzom – mówił dyrektor MHP Robert Kostro 1 czerwca podczas uroczystości przekazania pamiątek do muzeum. Zorganizowano ją w tymczasowej siedzibie MHP przy ul. Mokotowskiej, ponieważ przyszły gmach placówki cały czas jest w budowie.
– Bardzo się cieszymy, że po długich staraniach muzeum wzbogaciło się o te niezwykłe pamiątki – dodał Kostro. Dyrektor MHP podkreślił, że gen. Maczek był wybitnym dowódcą, twórcą wojsk pancernych w Polsce. W czasie kampanii wrześniowej dowodził 10 Brygadą Kawalerii. W 1942 roku w Wielkiej Brytanii objął dowództwo 1 Dywizji Pancernej. Latem 1944 roku jednostka została przerzucona do Francji.
Żołnierze Maczka walczyli w bitwie pod Falaise, wyzwalali Holandię i Belgię, a swój szlak bojowy zakończyli 5 maja 1945 roku, zdobywając niemieckie Wilhelmshaven. Po wojnie gen. Maczek pozostał na emigracji. Zmarł w Edynburgu i zgodnie ze swoją wolą został pochowany na polskim cmentarzu wojennym w holenderskiej Bredzie, wyzwolonej przez 1 DPanc.
Eksponaty do MHP przekazała Karolina Maczek-Skillen, wnuczka generała mieszkająca w Wielkiej Brytanii. – To ogromny zaszczyt, że mundur dziadka trafił do muzeum w stolicy Polski – stwierdziła. Przypomniała, że w tym roku przypada 130. rocznica urodzin gen. Maczka. – To piękny moment, żeby przekazać jego mundur do muzeum – zaznaczyła.
Dodała, że po wojnie jej dziadek nie mógł wrócić do Polski, teraz jego mundur wrócił tu sam, bez bohatera, który go nosił. – Żołnierze 1 Dywizji Pancernej myśleli, że będą iść szlakiem przez Wilhelmshaven i wrócą do Polski jako wyzwoliciele, ale tak się nie stało – stwierdziła. Z kolei Jan Kotowicz, członek rodziny gen. Maczka, dodał, że cieszy ich, iż podarowane eksponaty będą przypominać o chlubnych tradycjach polskiego wojska i wspaniałej postawie żołnierzy 1 Dywizji Pancernej.
Mundur i pozostałe pamiątki po gen. Maczku będą w przyszłości pokazywane na ekspozycji stałej MHP w części poświęconej II wojnie światowej. Gmach placówki będzie się mieścił na terenie Cytadeli Warszawskiej. Otwarcie muzeum, jeszcze bez wystawy stałej, planowane jest na przyszły rok. Oprócz siedziby MHP znajdą się tam również istniejące już Muzeum X Pawilonu i Muzeum Katyńskie oraz nowa siedziba Muzeum Wojska Polskiego.
Przekazanie munduru to kolejne działania Muzeum Historii Polski służące upamiętnieniu gen. Maczka i 1 Dywizji Pancernej. W 2019 roku zaprezentowana została w Warszawie mobilna wystawa „Generał Stanisław Maczek i jego żołnierze”, która odwiedziła też m.in. Bredę, Żagań, Wrocław i Gdynię. W tym samym roku premierę miały dwa filmy wyprodukowane przez MHP: dokument „Niepokonany. Opowieść o generale Stanisławie Maczku” i animacja „Marian na wojnie”, opowiadająca o Marianie Walentynowiczu, twórcy postaci Koziołka Matołka, w czasie II wojny światowej żołnierzu dywizji Maczka.
W październiku 2021 roku otwarto w Bredzie Memoriał Generała Maczka, współtworzony przez Muzeum Historii Polski. Głównym elementem wystawy stałej jest zrealizowana przez MHP interaktywna ściana multimedialna, na której wyświetlane są animacje opowiadające o losach sześciu żołnierzy generała.
autor zdjęć: Maciej Cioch / MHP
komentarze