Decyzja Rady Ministrów o zwiększeniu o 12% tegorocznych nakładów na obronność (czyli o 6,96 mld zł) to bardzo dobra wiadomość. Pozwala bowiem wierzyć, że uda się przyspieszyć modernizację techniczną Sił Zbrojnych RP. A to zdecydowanie powinno być naszym priorytetem. Pomimo dokonanych już sporych inwestycji obszarów wymagających ogromnych nakładów wciąż jest dużo. Potrzebujemy chociażby broni pancernej i zmechanizowanej, nowych okrętów podwodnych, śmigłowców... Aby podołać wszystkim programom modernizacyjnym, musimy – w mojej ocenie – jak najszybciej zwiększyć nakłady na zbrojenia do poziomu 3,5% PKB, co da budżet obronny na poziomie około 70 mld zł.
Zgodnie z projektem nowelizacji ustawy budżetowej wydatki z działu „obrona narodowa” zostaną zwiększone o 6,96 mld zł. Środki te mają zostać rozdysponowane w następujący sposób: na dotacje i subwencje – 6 mln 836 tys. zł, na wydatki bieżące jednostek budżetowych – 656 mln 904 tys. zł, na fundusz motywacyjny – 663 mln zł, a na wydatki majątkowe – 6,3 mld zł. Rząd zaznaczył, że ostatnia kwota zostanie wpłacona na Fundusz Modernizacji Sił Zbrojnych (FMSZ).
Decyzja o zwiększeniu wydatków obronnych i skierowanie większości dodatkowych środków na modernizację techniczną to bardzo dobra wiadomość dla polskiej armii. Pozwala bowiem wierzyć, że w najbliższych latach uda się przyspieszyć unowocześnianie Sił Zbrojnych RP. Owszem, zainwestowaliśmy w minionej dekadzie już dziesiątki miliardów złotych w ulepszenie naszego wojska. Chociażby w artylerię wojsk lądowych – kupując armatohaubice Krab i moździerze automatyczne Rak, w lotnictwo – zamawiając samoloty F-35, w marynarkę wojenną – wprowadzając do służby niszczyciele min Kormoran. Spore fundusze przeznaczyliśmy na modernizację czołgów Leopard 2A4 do standardu Leopard 2PL, zainwestowaliśmy też w systemy przeciwlotnicze: średniego zasięgu Wisła (amerykańskie Patrioty) i bardzo krótkiego zasięgu o kryptonimach Poprad i Pilica.
Ale potrzeby polskiej armii są nadal ogromne. Lista jest długa: broń pancerna i zmechanizowana (musimy nie tylko kupić następcę BWP-1, lecz także czołgów T-72 i PT-91), nowe jednostki dla MWRP (m.in. okręty podwodne i fregaty rakietowe), broń przeciwlotnicza (np. kolejne baterie Wisły i pierwsze systemy rakietowe krótkiego zasięgu o kryptonimie Narew), śmigłowce transportowe (choćby następca Mi-2 i Mi-8) czy śmigłowce uderzeniowe (następca Mi-24 D/W).
Nasuwa się pytanie: ile to będzie kosztowało? W mojej ocenie w wypadku wszystkich wymienionych wyżej programów mówimy o sumie kształtującej się pomiędzy 100 a 150 mld zł. Tak, mam świadomość, jak ogromne są to środki. Ale nie mamy wyjścia. Wielokrotnie podkreślałem w swoich felietonach, że nasza armia cierpi na chorobę przełomu lat siedemdziesiątych i osiemdziesiątych, a także ponosi konsekwencje błędów z końcówki lat dziewięćdziesiątych. W latach siedemdziesiątych i osiemdziesiątych dokonaliśmy gruntownej modernizacji – począwszy od broni pancernej aż po lotnictwo. Teraz musimy zmierzyć się z wymianą tego już przestarzałego sprzętu i uzbrojenia na rozwiązania mające realne zdolności bojowe na współczesnym polu walki.
Natomiast błędem popełnionym pod koniec lat dziewięćdziesiątych było – moim zdaniem – karygodne zdławienie możliwości krajowego przemysłu zbrojeniowego. Kto wie, jak wyglądałby dziś nasz program pancerny, gdybyśmy dekady temu nie porzucili projektu PT-91, pozbywając się praktycznie wszystkich zdolności do produkcji w Polsce tanków? Znając inwencję naszych inżynierów, myślę, że dziś nie patrzylibyśmy z zazdrością na koreańskiego K2 Black Panther czy tureckiego Altaya, a nasze Kraby jeździłyby na polskich podwoziach, nie zaś na licencyjnych koreańskich. Zresztą podobne pytania i wątpliwości można mieć w wypadku programów morskich i lotniczych.
Ale nie czas i nie miejsce na historyczne rozliczenia. Teraz najważniejsze jest to, by unowocześnić polską armię i jednocześnie odbudować rodzimą zbrojeniówkę, nie tylko poprzez zlecenia i kontrakty, lecz także (a może przede wszystkim) przez transfer zagranicznych technologii. Aby podołać temu wyzwaniu, powinniśmy jak najszybciej zwiększyć nakłady na zbrojenia do poziomu 3,5% PKB i dysponować budżetem obronnym na poziomie około 70 mld zł. Ideałem byłoby osiągnięcie poziomu 4% PKB. Takie środki pozwoliłyby w ciągu dekady nadrobić modernizacyjne zaległości, a w kolejnej dekadzie sprawiłyby, że nasz przemysł zbrojeniowy mógłby (po absorpcji zagranicznych technologii) opracować liczny zestaw rodzimych systemów uzbrojenia i sprzętu wojskowego, które dziś musimy kupować (za miliardy) od innych państw.
autor zdjęć: Michał Niwicz
komentarze