Zwyciężyły filmy: „Wieczna zima”, „Draugen” oraz „Orzech – zawsze chciałem być wśród ludzi”. To laureaci najważniejszych nagród na Międzynarodowym Festiwalu Filmowym „Niepokorni Niezłomni Wyklęci” w Gdyni. Za całokształt twórczości uhonorowano dokumentalistkę Alinę Czerniakowską. Konkursom towarzyszyły dyskusje artystów, historyków oraz świadków najnowszej historii.
– Na festiwalu ważni są świadkowie historii. Zaczynamy się mierzyć z tym, że ciągle odchodzą, a przecież musimy ich upamiętnić. W tym roku w symboliczny sposób uhonorowaliśmy hallerczyków, którzy oddali swe życie w wojnie 1920 roku oraz bohaterów Grudnia ’70 – powiedział Arkadiusz Gołębiewski, dyrektor i pomysłodawca festiwalu. Podkreślił, że w tym roku festiwal zyskał międzynarodowy charakter, gdyż po raz pierwszy odbył się Międzynarodowy Konkurs Filmów Fabularnych.
Festiwal miał dwa oblicza. Projekcje odbywały się w Gdyńskim Centrum Filmowym i Teatrze Muzycznym oraz w innych miejscach, uzupełniane projekcjami NNW Live – telewizji festiwalowej nadającej online. Cztery festiwalowe dni (24–27.09.2020 r.) wypełniły pokazy filmów, spotkania z twórcami, panele dyskusyjne, a także wystawy i promocje książek. Ponad sto tytułów rywalizowało w pięciu kategoriach konkursowych. Oprócz filmów dokumentalnych polskich i międzynarodowych, także 13 filmów fabularnych z całego świata.
Platynowy Opornik za całokształt twórczości otrzymała polska dokumentalistka Alina Czerniakowska, autorka ponad stu filmów dokumentalnych i reportaży. – Gdy dostaję nagrody za swoją twórczość, zawsze sobie myślę, że wykonuję po prostu swój zawód. Robię to, co do mnie należy, najlepiej jak potrafię. Nie ma w tym nic nadzwyczajnego. Swoją zasługę upatruję natomiast w tym, że nigdy nie zmieniłam poglądów i zawsze uparcie walczyłam o prawdę – mówiła Alina Czerniakowska.
W ramach debiutującej kategorii, czyli w Międzynarodowym Konkursie Filmów Fabularnych, pokazano obrazy z Francji, Węgier, Ukrainy, Iranu i Japonii. Był wśród nich m.in. „Kurier” w reżyserii Władysława Pasikowskiego oraz „Oficer i szpieg” Romana Polańskiego. Wygrał film z Węgier „Wieczna zima” (Örök Tél) w reżyserii Attili Szásza, opowiadający o węgierskich robotnikach skazanych na przymusowe roboty w donieckich kopalniach i ich walce o zachowanie, w tych koszmarnych warunkach, ludzkiej godności. – To bardzo piękny film. Ciężki i mroczny o czasach wojny. Świetne kino – ocenił przewodniczący jury konkursu Lech Majewski.
W Międzynarodowym Konkursie Filmów Dokumentalnych o Nagrodę im. Rotmistrza Witolda Pileckiego rywalizowały 23 produkcje. Wygrał „Draugen” w reżyserii Dagmary Drzazgi, którego bohaterem jest Wojciech Bógdoł. Mimo że został wcielony do Wehrmachtu i wysłany do Norwegii, podjął walkę w konspiracji, bo jeszcze w Polsce poprzysiągł, że „nie będzie służyć Niemcom”.
W Konkursie Filmów Polskich widzowie obejrzeli 26 obrazów. Główną nagrodę – Złoty Opornik zdobył „Orzech – zawsze chciałem być wśród ludzi”, który wyreżyserowali Magdalena Piejko i Damian Żurawski. Bohaterem tego filmu jest ksiądz Stanisław Orzechowski, duszpasterz akademicki oraz ludzi pracy i Solidarności z Wrocławia.
Najlepszym dokumentem radiowym okazał się materiał „Sześciu z Żagania” Kamila Hypkiego o najsłynniejszej ucieczce z czasów II wojny światowej. Uczestniczyło w niej sześciuset lotników, w tym sześciu Polaków. Natomiast w konkursie na najlepszy wideoklip dotyczący historii najnowszej wyróżniono teledysk „Auschwitz” Norberta Smolińskiego i Gabrysi Ostrowskiej.
Nagroda im. Błogosławionego ks. Władysława Bukowińskiego, przyznawana za umiejętne opowiadanie historii w literaturze, trafiła do Bronisława Wildsteina. Nagrodę zaś im. Janusza Krupskiego otrzymali: Dariusz Walusiak za film „Prawo do Polski” oraz Krzysztof Brożek za „Raport z Auschwitz”. Ten ostatni obraz nagrodził także dyrektor festiwalu za artystyczne przełożenie historii na język filmu.
Od kilku lat nagrodę na Festiwalu NNW przyznaje prezes Telewizji Polskiej. W tym roku otrzymał ją film „Konspirator” Sławomira Koehlera poświęcony, pozostającym w cieniu, działaczom Solidarności.
Wręczono także liczne wyróżnienia, m.in. Drzwi do Wolności. Otrzymali je: pośmiertnie prezes IPN w latach 2005–2010 Janusz Kurtyka, białoruski opozycjonista Aleksander Milinkiewicz, historyk prof. Nikołaj Iwanow oraz Maciej Łopiński – dziennikarz, polityk, jeden z bliskich współpracowników prezydenta Lecha Kaczyńskiego.
Patronat nad XII Międzynarodowym Festiwalem NNW objął prezydent RP Andrzej Duda, który w liście do jego uczestników napisał: „Zainteresowanie artystów historią narodową to świadectwo tego, jak bardzo ważna jest ona dla nas”.
autor zdjęć: materiały organizatora
komentarze