Dziewięć ludzkich szkieletów oraz fragmenty wyposażenia używanego przez polskie wojsko, m.in. pistolet, ładownicę, pas wojskowy, zostały odnalezione na Westerplatte. Badania prowadziło Muzeum II Wojny Światowej, które apeluje do rodzin poległych obrońców Wojskowej Składnicy o pomoc w identyfikacji szczątków. W przyszłym roku prace archeologiczne zostaną wznowione.
Badania archeologiczne na terenie dawnej Wojskowej Składnicy Tranzytowej na Westerplatte trwają od 2016 roku. Prowadzi je Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku, a dokładnie jego oddział, czyli Muzeum Westerplatte i Wojny 1939 roku. W połowie września naukowcy rozpoczęli piąty etap prac archeologicznych i zaledwie po kilku dniach ogłoszono przełomowe odkrycie. Badacze znaleźli w ziemi ludzkie szczątki. – Od pierwszego dnia prac w 2016 roku byliśmy nastawieni przede wszystkim na precyzyjne ustalenie lokalizacji budynków, np. starych koszar, siedziby administracji, willi oficerskiej, Wartowni numer 5. Podczas piątego etapu badań chcieliśmy sprawdzić, w którym miejscu znajdował się prowizoryczny cmentarz, gdzie pochowano obrońców Września ‘39 – tłumaczy Aleksander Masłowski, rzecznik Muzeum II Wojny Światowej. – Piąty etap badań okazał się przełomowy. Kilka dni po rozpoczęciu prac znaleźliśmy kompletne szczątki ludzie, a niedługo później kolejne. Od tego momentu badania zmieniły charakter, nie były już ukierunkowane na wskazanie lokalizacji. Poszukiwaliśmy po prostu kolejnych szczątków – dodaje.
W ciągu kilku tygodni badacze odnaleźli dziewięć szkieletów ludzkich zachowanych w całości bądź fragmentarycznie, a także kilkaset fragmentów ludzkich kości. Jak informują muzealnicy, wszystko wskazuje na to, że są to szczątki obrońców Wojskowej Składnicy Tranzytowej, którzy walczyli we wrześniu 1939 roku na półwyspie. – Wskazuje na to zarówno miejsce, w którym znaleźliśmy kości, jak i różnego rodzaju przedmioty – informują pracownicy muzeum. Historycy i archeolodzy przy siedmiu szkieletach odnaleźli m.in. fragmenty umundurowania i wyposażenia polskich żołnierzy. Guziki z orzełkami, bagnet, pas wojskowy, ładownice oraz używany w międzywojniu przez polskich wojskowych pistolet Browning FN kal. 7,65 mm z zapasowym magazynkiem. Ponadto przy szczątkach odnaleziono portfel i polskie monety. Wszystkie artefakty po badaniach i konserwacji trafią na ekspozycję Muzeum Westerplatte i Wojny 1939 roku.
Dla historyków priorytetowa jest teraz identyfikacja szczątków i oficjalne potwierdzenie, że należały one do polskich żołnierzy. Na wyniki ekspertyz trzeba będzie jeszcze poczekać. Zgodnie z przepisami, odnalezione szczątki zostały objęte śledztwem prokuratorskim, które prowadzi Instytut Pamięci Narodowej, a następnie przekazane do badań laboratoryjnych w Pomorskim Uniwersytecie Medycznym. – Trwają badania antropologiczne i kryminologiczne, które pozwolą ustalić, czy ofiary zginęły od środków bojowych – mówi Masłowski.
Oficjalnie prace archeologiczne zakończono 15 listopada. Badania zostały odebrane przez pomorskiego konserwatora zabytków i jak informuje Muzeum II Wojny Światowej w przyszłym roku zostaną wznowione. – Z powodów archeologicznych, ale i moralnych jesteśmy teraz zobowiązani sprawdzić, czy na Westerplatte znaleźliśmy szczątki wszystkich spoczywających tam Polaków – mówi Masłowski. – Wszyscy ci, którzy mówili nam, że nie warto tu kopać, że nic już tu nie znajdziemy, mylili się. W ziemi odnaleźliśmy 9 szkieletów i ponad 50 tysięcy artefaktów. To pokazuje, że Westerplatte powinno być otoczone opieką. Przecież przez tyle lat w ziemi, w nikomu nieznanym miejscu, spoczywają żołnierze. Żołnierze, którzy stworzyli ten pomnik historii – dodaje.
Muzeum II Wojny Światowej apeluje do rodzin poległych obrońców Westerplatte o pomoc w identyfikacji szczątków. – Chcemy zrobić wszystko, by ustalić personalia osób, których szczątki odnaleźliśmy. To byłoby ukoronowaniem naszych prac, gdybyśmy mogli nie tylko stwierdzić, że chodzi tu o westerplatczyków, ale gdybyśmy wskazali tych żołnierzy z imienia i nazwiska – przyznaje rzecznik. Aby ustalić personalia poległych potrzebny jest jednak materiał genetyczny do porównania. Rodziny obrońców Westerplatte mogą kontaktować się z muzeum za pośrednictwem adresu: identyfikacja@muzeum1939.pl.
W przyszłym roku odbędą się pogrzeby państwowe obrońców Westerplatte.
autor zdjęć: Mariusz Wójtowicz-Podhorski, Pomorski Konserwator Zabytków
komentarze