To jedno z ważniejszych miejsc dla Polaków. Grób Nieznanego Żołnierza w Warszawie jest nie tylko symbolicznym pomnikiem, ale też grobem bezimiennego ochotnika, który poległ w walce o ojczyznę. Podpowiadamy, jak zachować się w pobliżu miejsca upamiętniającego poległych, by nie narazić się na interwencję żołnierzy. Kiedy można złożyć tam kwiaty, a kiedy zrobić zdjęcie.
Grób Nieznanego Żołnierza w Warszawie jest symbolem pamięci i hołdem dla polskich żołnierzy, którzy zginęli w walkach za ojczyznę. To tutaj, na placu Józefa Piłsudskiego, obchodzone są najważniejsze święta państwowe. O tym, jak ważne jest to miejsce, świadczy także zapis w protokole dyplomatycznym, który zobowiązuje delegacje zagraniczne składające wizytę w Polsce do odwiedzenia Grobu. Na jego płycie kwiaty składają królowie, prezydenci, dowódcy wojskowi, a także ambasadorowie obejmujący misję dyplomatyczną w Warszawie.
Na straży
Jak w pobliżu Grobu Nieznanego Żołnierza powinni zachować się przechodnie i turyści? – To miejsce pamięci narodowej, w którym należy zachować się godnie, pamiętając, że pod arkadami Pałacu Saskiego spoczywają szczątki żołnierza, który oddał życie w imię wolności ojczyzny, i jego ofiara powinna być uszanowana – mówi Joanna Dzieniszewska z Wydziału Prasowego Dowództwa Garnizonu Warszawa, które opiekuje się Grobem. Dodaje, że sposób, w jaki przechodnie mogą oddać hołd poległemu żołnierzowi, jest sprawą indywidualną: może to być pochylenie głowy, zdjęcie czapki czy też chwila milczenia i zadumy. Zabronione jest natomiast m.in. wchodzenie pomiędzy arkady pomnika, umieszczanie na Grobie bez zgody Dowództwa symboli, znaków czy napisów.
Na co dzień o bezpieczeństwo Grobu dbają żołnierze Pułku Reprezentacyjnego Wojska Polskiego, którzy pełnią przy nim przez całą dobę wartę honorową. Zmieniają się co godzinę, a w niedzielę w południe można obejrzeć uroczystą zmianę posterunku honorowego. Żołnierzom nie wolno rozmawiać z osobami odwiedzającymi grób, nie udzielają im też żadnych informacji. Nie należy więc ich zagadywać, pytać o drogę czy historię miejsca, a tym bardziej żartować. Można za to zrobić zdjęcie Grobu i stojących przed nim żołnierzy, jednak bez podchodzenia do nich – wspólne selfie nie jest więc dobrym pomysłem.
W razie naruszenia zasad bezpieczeństwa w sąsiedztwie GNŻ żołnierze mają obowiązek zareagować. Najpierw zwracają uwagę, a jeśli to nie pomaga, mogą sprawców nawet zatrzymać i przekazać policji. Jak informują w DGW, na szczęście przypadki zakłócenia porządku w tym miejscu zdarzają się niezwykle rzadko.
Lekcja historii
Warto natomiast wiedzieć, że każdy może przy Grobie Nieznanego Żołnierza złożyć kwiaty i zapalić znicz. Wcześniej należy jednak podejść do jednego z dwóch żołnierzy i poinformować go o takim zamiarze. – Jeśli żołnierz nie będzie widział przeszkód, wyrazi na to zgodę – informują w DGW. W takiej sytuacji osoba składająca kwiaty może wejść pomiędzy arkady Grobu i położyć wiązankę na przykrywającej kryptę płycie z napisem „Tu leży żołnierz polski poległy za Ojczyznę”. W tym momencie żołnierze oddadzą honory, prezentując broń. Znicze ustawiamy natomiast przed postumentami z metalowymi zniczami, które znajdują się przed wejściem do GNŻ.
Także opiekunowie grup: wycieczek, klas mundurowych czy szkół, które chcą oddać hołd, powinni poinformować o tym żołnierzy. Grupy mogą też wziąć udział w organizowanej przez Dowództwo Garnizonu Warszawa lekcji historii. Poznają dzieje Grobu Nieznanego Żołnierza i zwiedzą z kustoszem salę tradycji DGW, gdzie obejrzą pamiątki i eksponaty związane z Grobem oraz pododdziałami reprezentacyjnymi Wojska Polskiego. Aby zapisać się na taką lekcję, wystarczy wypełnić i wysłać formularz znajdujący się na stronie DGW: dgw.wp.mil.pl/artykul/lekcja-historii-1032478
Obrońca Lwowa
Pomysł budowy w Polsce symbolicznego grobu upamiętniającego bezimiennych poległych żołnierzy narodził się po I wojnie światowej. Na miejsce monumentu wybrano centralny punkt kolumnady Pałacu Saskiego, który był wówczas siedzibą Sztabu Generalnego Wojska Polskiego.
2 listopada 1925 roku złożono tam prochy bezimiennego polskiego żołnierza sprowadzone z Cmentarza Obrońców Lwowa. Grób przetrwał II wojnę światową. Choć pod koniec grudnia 1944 roku niemieckie oddziały wysadziły w powietrze Pałac Saski, to fragment arkad z grobowcem ocalał. Po wojnie odbudowano grób, odnawiając trzy środkowe arkady i odsłonięto go ponownie 9 maja 1946 roku. Jednocześnie żołnierze objęli przed Grobem całodobowy posterunek honorowy.
Grób Nieznanego Żołnierza był kilkakrotnie remontowany, a na jego filarach odsłaniano kolejne płyty upamiętniające najważniejsze bitwy w historii Polski – od batalii pod Cedynią w 972 roku, po starcia żołnierzy wyklętych.
autor zdjęć: st. szer. Michał Wójcik / Pułk Reprezentacyjny Wojska Polskiego
komentarze