moja polska zbrojna
Od 25 maja 2018 r. obowiązuje w Polsce Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych, zwane także RODO).

W związku z powyższym przygotowaliśmy dla Państwa informacje dotyczące przetwarzania przez Wojskowy Instytut Wydawniczy Państwa danych osobowych. Prosimy o zapoznanie się z nimi: Polityka przetwarzania danych.

Prosimy o zaakceptowanie warunków przetwarzania danych osobowych przez Wojskowych Instytut Wydawniczy – Akceptuję

Archiwum Eissa odzyskane

Są tu sfabrykowane paszporty, zdjęcia osób, które ubiegały się o te dokumenty, oraz korespondencja wymieniana między polską dyplomacją a przedstawicielami organizacji żydowskich. Po 75 latach Polska odzyskała tzw. archiwum Eissa. Zbiór dokumentuje działania Grupy Berneńskiej na rzecz pomocy Żydom podczas II wojny światowej.

Grupa Berneńska działała w czasie II wojny światowej w Szwajcarii. W skład nieformalnej organizacji wchodzili przedstawiciele polskiej dyplomacji i organizacji żydowskich. Stworzyli oni mechanizm fabrykowania paszportów krajów Ameryki Łacińskiej, dzięki którym tysiące Żydów wyjechało z okupowanej przez Niemców Europy i ocaliło życie.

Po 75 latach Polska odzyskała niezwykłą kolekcję, dokumentującą działania tej grupy, czyli tzw. archiwum Eissa. – Naszą powinnością było odzyskanie niepodważalnego dowodu na to, że Polacy, państwo polskie, jego przedstawiciele, systemowo i instytucjonalnie byli zaangażowani w ratowanie Żydów podczas II wojny światowej – przyznał prof. Piotr Gliński, wicepremier, minister kultury i dziedzictwa narodowego. – Działalność ówczesnych polskich dyplomatów w Szwajcarii, na nowo odkryta i udokumentowana, może być inspiracją dla historyków, ale także dla pisarzy, filmowców i twórców kultury – dodał wicepremier.

Dokumenty, które udało się odzyskać, zgromadził Chaim Eiss, jeden z założycieli i liderów ruchu Agudat Yisrael oraz członek Grupy Berneńskiej. Eiss zajmował się m.in. przekazywaniem polskim dyplomatom list osób starających się o paszporty, a także przewozem nielegalnych dokumentów na tereny okupowane. – Trzeba pamiętać o tym, że już w pierwszych miesiącach wojny Niemcy naznaczyli Żydów, nakazali im nosić gwiazdy Dawida, pozbawili ich majątków i wykluczyli z życia publicznego – wyjaśnia dr Robert Derewenda, historyk z Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego. – Część Żydów mogła jednak opuścić państwo polskie. Potrzebny był właściwy paszport i odpowiednie pieniądze, ale nie było wielu chętnych, żeby ich przyjmować i im pomagać. Polacy na tym tle wręcz błyszczeli, przychodząc im niejednokrotnie z pomocą.

Chaim Eiss zmarł w 1943 roku, a zbiory, które przechowywał, znalazły się w rękach jednego z jego potomków w Izraelu. W kolekcji są między innymi sfabrykowane paszporty Paragwaju, fotografie oraz listy kilku tysięcy Żydów, którzy ubiegali się o te dokumenty. Jest tu również lista dzieci z warszawskich sierocińców oraz korespondencja prowadzona między polskimi dyplomatami i przedstawicielami organizacji żydowskich. – Dokumenty te stanowią bardzo ważny zbiór, ukazujący z jednej strony ówczesny dramat polskich rodzin żydowskich, a z drugiej podejmowane próby wydostania jak największej liczby osób z zamykającego się nad nimi piekielnego kręgu Zagłady – mówił dr Piotr M. A. Cywiński, dyrektor Muzeum Auschwitz-Birkenau.

Dokumenty udało się odzyskać dzięki staraniom Ambasady Polskiej w Szwajcarii. Polscy dyplomaci zlokalizowali je i namówili właściciela, by zgodził się je odsprzedać. Rozmowy toczyły się dość długo. – Jest to wielka zasługa naszego konsula honorowego w Zurychu Markusa Blechnera, który od blisko roku działał na rzecz uzyskania tego zbioru od potomków Chaima Eissa i przekonał ich, że jego miejsce jest w Polsce, w instytucjach dokumentujących Holokaust i przedwojenne życie żydowskie – powiedział dr Jakub Kumoch, ambasador RP w Szwajcarii. Zakup zbioru był możliwy dzięki finansowemu wsparciu Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Przed transakcją dokumenty dogłębnie zbadali historycy z Muzeum Auschwitz-Birkenau, a także Muzeum Polin.

Odzyskana kolekcja na razie pozostanie w Bernie, gdzie zostanie udostępniona do oglądania. W przyszłym roku zostanie przeniesiona do Polski. Stanie się częścią zbiorów Muzeum Auschwitz-Birkenau. Wtedy też zostanie dogłębnie zbadana i – jeśli będzie taka potrzeba – poddana działaniom konserwacyjnym. – Cieszy fakt, że archiwum, które mogło być przecież dalej w kolekcji prywatnej w Izraelu, będzie udostępniane w Polsce, aby mogli badać je historycy polscy i żydowscy, ale przede wszystkim, by te dokumenty znalazły się w miejscu zgodnym z zasadami archiwistyki. Materiały przechowuje się bowiem w lokalizacji, której dotyczyły – przekonuje dr Robert Derewenda. – Są to kolejne źródła i dokumenty świadczące o tym, że Polacy robili dużo dla ratowania Żydów w czasie II wojny światowej, a w tej kwestii jest jeszcze bardzo dużo nieświadomości. To kolejny niepodważalny dowód, że było wielu takich ludzi jak dyplomaci w Szwajcarii, którzy starali się osobom narodowości żydowskiej mocno pomagać – mówi dr Derewenda.

Grupa Berneńska to nieformalna organizacja działająca na terenie Szwajcarii w czasie II wojny światowej na rzecz ratowania Żydów zagrożonych Zagładą. W jej skład wchodziło sześciu członków. Nieformalnym liderem był Aleksander Ładoś, polski dyplomata. Pozostali członkowie grupy to: Konstanty Rokicki, Abraham Silberschein, Stefan Ryniewicz, Juliusz Kuhl i Chaim Eiss. Dzięki działalności tej organizacji udało się uratować życie tysiącom osób.

Piotr Raszewski

autor zdjęć: mkidn.gov.pl

dodaj komentarz

komentarze


Czworonożny żandarm w Paryżu
 
Hubalczycy nie złożyli broni
Sojusz także nuklearny
Karta dla rodzin wojskowych
Ogień nad Bałtykiem
Do czterech razy sztuka, czyli poczwórny brąz biegaczy na orientację
Komisja bada nielegalne wpływy ze Wschodu
Tłumy biegły po nóż komandosa
Wojskowi rekruterzy chcą być (jeszcze) skuteczniejsi
Złoty Medal Wojska Polskiego dla „Drago”
Mikrus o wielkiej mocy
Rosomaki w rumuńskich Karpatach
Witos i spadochroniarze
Zapomogi dla wojskowych poszkodowanych w powodzi
Ustawa o obronie ojczyzny – pytania i odpowiedzi
Rozliczenie podkomisji Macierewicza
Olimp w Paryżu
Ostre słowa, mocne ciosy
„Feniks” wciąż pomaga
Żaden z Polaków służących w Libanie nie został ranny
Mark Rutte w Estonii
Breda w polskich rękach
Zagrożenie może być wszędzie
Adm. Bauer: NATO jest na właściwej ścieżce
Rosyjskie wpływy w Polsce? Jutro raport
Gryf dla ochrony
Polskie „JAG” już działa
Po pierwsze: bezpieczeństwo granic
Żeby nie poddać się PTSD
Rozkaz: rozpoznać przeprawę!
Generał z niepospolitym polotem myśli
Jacek Domański: Sport jest narkotykiem
Cześć ich pamięci!
Ramstein Flag nad Grecją
Kolejny Kormoran na kursie
Pierwszy dzwonek w Żelaźnie
Polacy pobiegli w „Baltic Warrior”
Polskie armatohaubice na poligonie w Estonii
„Northern Challenge”, czyli wyzwania i pułapki
Szkoła w mundurze
SGWP musi być ostoją wartości
Opowieść, która się nie starzeje
Polskie mauzolea i wojenne cmentarze – miejsca spoczynku bohaterów
Grób Nieznanego Żołnierza ma 99 lat
Żeglarz i kajakarze z „armii mistrzów” na podium
Operacja „Feniks” – pomoc i odbudowa
Bielizna do zadań specjalnych
Centrum Robotów Mobilnych WAT już otwarte
Ministrowie obrony na szczycie
Niepokonany generał Stanisław Maczek
NATO odpowiada na falę rosyjskich ataków
Jak Polacy szkolą Ukraińców
Kto dostanie karty powołania w 2025 roku?
Hokeiści WKS Grunwald mistrzami jesieni
Bilans Powstania Warszawskiego
Rajd pamięci i braterstwa
Kamień z Szańca. Historia zapomnianego karpatczyka
„Złote Kolce” dla sportowców-żołnierzy
Snipery dla polskich FA-50
Miliony sztuk amunicji szkolnej dla wojska
Święto marynarzy po nowemu
Jak zachęcić młodych do służby w wojsku?
Olympus in Paris
Zwycięzca w klęsce, czyli wojna Czang Kaj-szeka
Żeby drużyna była zgrana
Latający bohaterowie „Feniksa”
Żołnierska pamięć nie ustaje
W hołdzie Witosowi
Czas „W”? Pora wytropić przeciwnika
Wojskowy most połączył Głuchołazy
Jastrzębie czeka modernizacja

Ministerstwo Obrony Narodowej Wojsko Polskie Sztab Generalny Wojska Polskiego Dowództwo Generalne Rodzajów Sił Zbrojnych Dowództwo Operacyjne Rodzajów Sił Zbrojnych Wojska Obrony
Terytorialnej
Żandarmeria Wojskowa Dowództwo Garnizonu Warszawa Inspektorat Wsparcia SZ Wielonarodowy Korpus
Północno-
Wschodni
Wielonarodowa
Dywizja
Północny-
Wschód
Centrum
Szkolenia Sił Połączonych
NATO (JFTC)
Agencja Uzbrojenia

Wojskowy Instytut Wydawniczy (C) 2015
wykonanie i hosting AIKELO