Jest pomnikiem ofiar zbrodni dokonanej wiosną 1940 roku na polskich oficerach, hołdem dla zamordowanych bohaterów, a także świadectwem zwycięstwa prawdy o tamtych wydarzeniach – tak o Muzeum Katyńskim mówili uczestnicy jubileuszu 25-lecia działalności placówki. Uroczystości odbyły się na Cytadeli Warszawskiej.
– Zbrodnia katyńska stała się jednym z symboli losów Polaków w czasie II wojny światowej, a Muzeum Katyńskie, które ją upamiętnia, jest symbolem zwycięstwa prawdy o tym mordzie – mówił podczas jubileuszu dr Adam Buława, dyrektor Muzeum Wojska Polskiego, którego oddziałem jest Muzeum Katyńskie.
Z okazji jubileuszu placówki list do uczestników dzisiejszych uroczystości napisał minister obrony narodowej. „Muzeum Katyńskie jest nie tylko placówką edukacyjną i historyczną, ale przed wszystkim pomnikiem wzniesionym ofiarom zbrodni dokonanej wiosną 1940 roku na tysiącach polskich oficerów” – pisał Mariusz Błaszczak. Minister podkreślił, że walka o prawdę na temat Katynia stanowi jedną z ważniejszych kart w dziejach polskiego narodu.
Także Jan Józef Kasprzyk, szef Urzędu ds. Kombatantów i Osób Represjonowanych w liście przypominał moment powołania placówki: „Kiedy po wielu latach przemilczania i zakłamywania mogliśmy poznać prawdę o mordzie katyńskim, w hołdzie zamordowanym polskim bohaterom powstało to muzeum”.
Sławomir Frątczak, kierownik Muzeum Katyńskiego, podkreślił, że nie powstałoby ono, gdyby nie determinacja rodzin katyńskich oraz inicjatywa płk. Zbigniewa Święcickiego, ówczesnego dyrektora MWP, dzięki któremu muzeum miało swoją pierwszą siedzibę w warszawskim forcie na Sadybie.
– Katyń, choć okryty smutną sławą, jest jednocześnie świadectwem zwycięstwa prawdy nad kłamstwem, a wyrazem tego jest to muzeum – mówiła Izabella Sariusz-Skąpska, prezes Federacji Rodzin Katyńskich. Jak dodała, w murach tej placówki znalazły się pamiątki po pomordowanych, w tym te najcenniejsze, wydobyte z dołów śmierci. – Muzeum zabezpiecza nasze dziedzictwo i jest dla tej spuścizny bezpiecznym i trwałym domem, o który latami upominały się rodziny katyńskie – podkreśliła Sariusz-Skąpska.
Podczas uroczystości dyrektor Buława i Sławomir Frątczak odznaczyli osoby zasłużone dla działalności placówki Odznakami Honorowymi Muzeum Katyńskiego oraz Orzełkami Katyńskimi. Wśród wyróżnionych była Anna Putkiewicz, redaktor naczelna portalu polska-zbrojna.pl. Uroczystości zakończył koncert Orkiestry Komendy Głównej Policji w Katowicach.
Muzeum Katyńskie, Oddział Martyrologiczny Muzeum Wojska Polskiego, otwarto 29 czerwca 1993 roku. O powołanie placówki zabiegały rodziny katyńskie oraz MWP. Do początku 2009 roku placówka mieściła się w forcie „Czerniaków” na warszawskiej Sadybie. Po zamknięciu muzeum z przyczyn technicznych na nową siedzibę wybrano kaponierę – zabytkową budowlę obronną na terenie Cytadeli Warszawskiej.
Muzeum w nowej lokalizacji otwarto 17 września 2015 roku. Placówka gromadzi pamiątki i archiwalia upamiętniające zbrodnię katyńską. Jest wśród nich ponad 30 tys. przedmiotów wydobytych podczas prac ekshumacyjnych z dołów śmierci, a także pamiątki po pomordowanych przekazane przez ich rodziny – fotografie, dokumenty, korespondencja, w sumie blisko 50 tys. muzealiów.
Wiosną 1940 roku na rozkaz władz ZSRR Sowieci wymordowali prawie 22 tys. polskich obywateli. Wśród zabitych było ponad 14 tys. oficerów wojska i policji – jeńców obozów w Kozielsku, Starobielsku i Ostaszkowie. Zamordowano także ponad 7,3 tys. polskich cywilów przetrzymywanych w więzieniach NKWD na terenach sowieckiej Ukrainy i Białorusi. Zostali oni zatrzymani przez Armię Czerwoną po agresji ZSRR na Polskę 17 września 1939 roku. Dopiero w 1990 roku władze radzieckie oficjalnie przyznały, że mord na Polakach był jedną ze zbrodni stalinizmu.
autor zdjęć: Jarosław Wiśniewski, Anna Dąbrowska
komentarze