Z udziałem wojskowej asysty honorowej, 10 czerwca, odbyła się uroczystość odsłonięcia kolejnych tablic w Alei Zasłużonych Ludzi Morza w Rewie. Już po raz piętnasty odsłonięte zostały trzy tablice poświęcone ludziom, którzy swoim życiem i pracą znacznie przysłużyli się polskiemu morzu.
Wszystkich zebranych serdecznie powitał wójt Gminy Kosakowo, Jerzy Włudzik. W ceremonii uczestniczył szef szkolenia 3. Flotylli Okrętów kmdr Kazimierz Pulkowski, dowódca Morskiej Jednostki Rakietowej kmdr Artur Kołaczyński oraz Anna Bogusławska-Narloch, wnuczka bohaterskiego obrońcy Helu. Uroczystość rozpoczęła się o godzinie 18:00 wystawieniem posterunku honorowego i wprowadzeniem wojskowej asysty honorowej. Podczas ceremonii odsłonięto trzy nowe gwiazdy Alei: kmdr. Zbigniewa Przybyszewskiego (patrona MJR), kpt. Ż.W. Edwarda Gubały i kpt. Ż.W. Bronisława Gubały oraz Augustyna Markowca. Uroczystości zakończyły się złożeniem wiązanek kwiatów pod „Krzyżem Ludzi Morza” i odegraniem „Hymnu do Bałtyku”.
Ogólnopolska Aleja Zasłużonych Ludzi Morza w Rewie została otwarta w 2004 roku wraz z odsłonięciem Krzyża Morskiego oraz pierwszych trzech tablic upamiętniających gen. Józefa Hallera, Klemensa Długiego oraz Jana Leszczyńskiego. Od tego czasu co roku, w Aleję uroczyście wmurowywane są kolejne tablice upamiętniające nadanie tytułu "Zasłużony Człowiek Morza". Tytuł ten nadaje się osobie, która swoim życiem, postawą, pracą przysporzyła sławy polskiemu morzu i przyniosła chwałę Ojczyźnie.
Komandor Zbigniew Przybyszewski urodził się 22 września 1907 roku w majątku ziemskim Giżewo pod Kruszwicą. W 1916 roku rozpoczął naukę w szkole w Kruszwicy. Dalszą edukację pobierał w gimnazjach w Inowrocławiu i Krasnymstawie. W czerwcu 1927 roku zdał maturę typu humanistycznego i został przyjęty na IX rocznik Wydziału Morskiego Szkoły Podchorążych Marynarki Wojennej, którą ukończył w 1930 roku z 12 lokatą i został promowany na pierwszy stopień oficerski – podporucznika marynarki.
Od 1931 roku pełnił obowiązki oficera wachtowego na torpedowcu ORP Krakowiak, by dwa lata później objąć stanowisko zastępcy dowódcy tegoż okrętu. Z końcem 1933 roku został wyznaczony na stanowisko dowódcy kompanii w Kadrze Floty w Gdyni. W 1934 roku został oficerem artylerii na okręcie podwodnym ORP Wilk. W 1936 roku objął funkcję zastępcy dowódcy torpedowca ORP Mazur, a od 1937 roku pełnił obowiązki I oficera artylerii na niszczycielu ORP Burza, a następnie na ORP Błyskawica.
25 października 1938 roku został dowódcą 31 Baterii Artylerii Nadbrzeżnej, trzonu obrony Wybrzeża, najpotężniejszej polskiej baterii znajdującej się na helskim cyplu. Baterią dowodził przez cały okres 32 dni obrony Helu, uniemożliwiając celnymi strzałami zbliżenie się potężnej floty niemieckiej i wysadzenie desantu. Mimo odniesionej od odłamka rany, opuścił szpital i wbrew zakazowi lekarzy wrócił do swojej baterii, którą dowodził aż do kapitulacji.
Po okupacji spędzonej w oflagach, skąd niejednokrotnie podejmował próby ucieczki, Zbigniew Przybyszewski wrócił do Polski i włączył się czynnie w odbudowę polskiej Marynarki Wojennej. Za męstwo w czasie obrony Helu został odznaczony orderem Virtuti Militari. W 1950 roku, w stopniu komandora porucznika, awansował na stanowisko zastępcy szefa Wydziału Marynarki Wojennej przy Sztabie Generalnym WP.
We wrześniu 1950 roku komandor Zbigniew Przybyszewski został aresztowany (tzw. „spisek siedmiu komandorów”) i po miesiącach tortur i bezprawnym procesie zastrzelony w więzieniu na Mokotowie.
W 1956 roku komandor Zbigniew Przybyszewski został zrehabilitowany.
Tekst: kpt. mar. Anna Sech
autor zdjęć: st. chor. mar. Piotr Leoniak
komentarze