Kiedy Raymond Poincaré, prezydent Francji, wydawał dekret o powołaniu Armii Polskiej we Francji, nasz kraj nie istniał, żył tylko w sercach i umysłach Polaków – mówił wiceminister obrony prof. Wojciech Fałkowski podczas ceremonii odsłonięcia tablicy upamiętniającej Błękitną Armię oraz prezydenta Poincaré. Znajduje się ona na budynku Dowództwa Garnizonu Warszawa.
„Tworzy się we Francji na czas trwania wojny armię polską autonomiczną, poddaną pod rozkazy Naczelnej Komendy Francuskiej, a walczącą pod sztandarem polskim” – brzmiał dekret prezydenta Raymonda Poincarégo z 4 czerwca 1917 roku. Wiceminister Wojciech Fałkowski podkreślał, że decyzja francuskiego prezydenta była głosem sojusznika przypominającym o potrzebie wskrzeszenia niepodległego państwa polskiego. – Wspominamy to dziś z wdzięcznością – mówił profesor podczas ceremonii odsłonięcia pamiątkowej tablicy ufundowanej przez MON.
Pod polskim sztandarem
Jednocześnie wiceminister przypomniał, że armia dowodzona przez gen. Józefa Hallera powstała z grona ochotników rekrutujących się m.in. z ówczesnej Polonii. – Przyszli oni na pomoc Polsce w najwyższej potrzebie. Błękitna Armia wniosła do polskiej armii uzbrojenie, myśl wojskową i wolę walki o wolną Rzeczpospolitą – podkreślał wiceszef MON. Dowodzone przez gen. Józefa Hallera oddziały liczyły 70 tys. i gdy przybyły do kraju, były najlepiej wyszkoloną i uzbrojoną częścią rodzącego się Wojska Polskiego.
W uroczystości przed Dowództwem Garnizonu Warszawa wzięli udział m.in. płk Philippe Abraham, francuski attachẻ obrony w Polsce oraz żołnierze z 12 Brygady Zmechanizowanej i 1 Batalionu Czołgów z Żurawicy, jednostek pielęgnujących tradycje Błękitnej Armii.
Podczas ceremonii chór Reprezentacyjnego Zespołu Artystycznego Wojska Polskiego wyrecytował przysięgę Błękitnej Armii i rotę ochotników Hallera. Odczytano także dekret prezydenta Poincarégo. Na zakończenie duchowni trzech wyznań zmówili modlitwę i poświęcili nowo odsłoniętą tablicę, a delegacje złożyły kwiaty. Ceremonia to jeden z elementów upamiętnienia 2017 roku jako roku Hallera.
Samodzielna i sojusznicza
Po tym jak 4 czerwca 1917 roku prezydent Raymond Poincaré powołał Armię Polską we Francji w jej szeregi zaczęli wstępować ochotnicy m.in. Polacy służący w wojsku francuskim i przedstawiciele Polonii z USA, Kanady, Argentyny czy Australii. Z czasem dowództwo nad formacją objął przybyły z Rosji legionista – gen. Józef Haller.
Błękitną Armię (od koloru mundurów) powołano przy francuskiej armii i za jej wyposażenie odpowiadał tamtejszy rząd. Dzięki temu dysponowała ona m.in. prawie 100 samolotami i 120 nowoczesnymi czołgami Renault FT-17. Latem i jesienią 1918 roku polskie oddziały wzięły udział w walkach z Niemcami w Wogezach i Szampanii. Armia została uznana przez państwa Ententy za „jedyną samodzielną, sojuszniczą i współwalczącą armię polską”. Wiosną 1919 roku formację przetransportowano do Polski. Jej żołnierze wzięli udział w ofensywie na froncie polsko-ukraińskim, walczyli też w wojnie polsko-bolszewickiej.
autor zdjęć: DGW
komentarze